Poręby Dymarskie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł od 2022-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Poręby Dymarskie

wieś
Kościół śś. Stanisława i Wojciecha
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Powiat	kolbuszowski
Gmina	Cmolas
Liczba ludności (2020)	790[2]
Strefa numeracyjna	17
Kod pocztowy	36-105[3]
Tablice rejestracyjne	RKL
SIMC	0646966[4]
Położenie na mapie Polski Poręby Dymarskie
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Poręby Dymarskie
Położenie na mapie powiatu kolbuszowskiego Poręby Dymarskie
Położenie na mapie gminy Cmolas Poręby Dymarskie
50°19′14″N 21°48′19″E/50,320556 21,805278[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Zobacz wiadomości w serwisie Wikinews na temat: Poręby Dymarskie

Poręby Dymarskie – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie kolbuszowskim, w gminie Cmolas^[4][5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.

Miejscowość jest siedzibą parafii pw. śś. Stanisława i Wojciecha, należącej do dekanatu Kolbuszowa Wschód, diecezji rzeszowskiej^[7].

Poręby Dymarskie to wioska położona wśród łąk i lasów powiatu kolbuszowskiego. Jest to jedna z największych obszarowo miejscowości powiatu. Osadnictwo na tym terenie przybrało charakter rozrzuconych, kilkuzagrodowych osad (przysiółków). Poręby mają ich 18, a każdy z nich posiada swoją własną, barwną historię. Na przestrzeni wieków znaczące stały się dwa przysiółki: Dymarka, w której rozwijał się przemysł hutniczy i Poręby, w których osiedlali się kowale, hutnicy, rzemieślnicy i inne osoby pracujące przy wytopie żelaza. Z połączenia nazw dwóch znaczących wówczas przysiółków powstała nazwa Poręby Dymarskie^[8].

Obecnie Poręby Dymarskie zajmują powierzchnię 22,3 km², z czego lasy stanowią 55,6%, zaś tereny użytkowane rolniczo zaledwie 39,4%. Ukształtowanie terenu jest bogate. Liczne morenowe wzniesienia, porośnięte drzewami tworzą ciekawą aurę tego miejsca. Od strony Cmolasu rozciągają się Góry Cmolaskie. Jest to szereg wzniesień które wznoszą się do 219 m n.p.m. Południową granicę miejscowości wyznacza rzeka Przyrwa, dawniej zwana Trześnią. To właśnie na niej powstały dwa zakłady hutnicze, które od XVI w. do I rozbioru Polski stanowiły kombinat górniczo-hutniczy. Tworzyły go: Dymarka, Ruda, której prawobrzeżna część zwana cmolaską należy do Porąb i Zarębki, gdzie w dwóch stawach rudnych płukano wydobyty surowiec i spławiano tratwami do pozostałych kuźnic. Złoża rudy darniowej (limonitu) wzdłuż Przyrwy zalegają płytko, tuż pod powierzchnią, tworząc złoża nie uwarstwione o charakterze pokładowym i grubości nie przekraczającej 0,2 – 0,4 m. Rudy te zawierają od kilkunastu do 42% żelaza, 2 – 6% manganu, 1 – 3% tlenku fosforu. Nadają się one do wykorzystania jako topniki we współczesnym hutnictwie.

Drugą co do wielkości rzeką jest Konotopa^[9]. Poza tym płynie tu wiele mniejszych potoków, z których jedne posiadają nazwę (np. Młyńska Rzeka) inne zaś nie. Ziemie w Porębach są mało urodzajne, przeważają piaski. Lata są upalne, z niewielkimi opadami, zimy zaś zazwyczaj są łagodne. Okres wegetacyjny roślin to ok. 220 dni. Poręby Dymarskie graniczą z Cmolasem, Komorowem, Kopciami, Brzostową Górą, Wolą Rusinowską, Płazówką i Mechowcem.

• Poręby (5), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 822 .