Proszówki – Wikipedia, wolna encyklopedia

Proszówki
wieś
Ilustracja
Basen i lodowisko
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

bocheński

Gmina

Bochnia

Liczba ludności (2022)

2102[2]

Strefa numeracyjna

14

Kod pocztowy

32-700[3]

Tablice rejestracyjne

KBC, KBA[4]

SIMC

0812821

Położenie na mapie gminy wiejskiej Bochnia
Mapa konturowa gminy wiejskiej Bochnia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Proszówki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Proszówki”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Proszówki”
Położenie na mapie powiatu bocheńskiego
Mapa konturowa powiatu bocheńskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Proszówki”
Ziemia49°59′58″N 20°25′43″E/49,999444 20,428611[1]
Nieoficjalny herb wsi Proszówki
Budynek NFZ

Proszówkiwieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim, w gminie Bochnia[5]. Pod względem geograficznym znajdują się na Podgórzu Bocheńskim[6].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość o powierzchni 5,3 km² granicząca od zachodu z Damienicami i Puszczą Niepołomicką, od północy z Baczkowem, a od południa z miastem Bochnią. Przez wieś przebiegają: droga powiatowa (nr 4301) z Bochni do Niepołomic oraz droga wojewódzka (nr 965) z Bochni do Zielonej. Gęstość zaludnienia Proszówek wynosi 352 osób/km².

Części wsi

[edytuj | edytuj kod]
Integralne części wsi Proszówki[5][7]
SIMC Nazwa Rodzaj
0999819 Błonie przysiółek
0812838 Dwór część wsi
0812844 Kolonia część wsi
1000019 Nowe Osiedle przysiółek
1000048 Pod Lasem przysiółek
0812867 Rajszula część wsi
0812873 Rżyska część wsi
0812880 Stara Wieś część wsi

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Nazwa Proszówek pochodzi najprawdopodobniej od imienia Prosz, które używane było w średniowiecznej Polsce. Pierwsza wiadomość źródłowa pochodzi z 1388, kiedy część wsi należała do rodu Strzemieńczyków. W 1411 wieś posiadała prawo niemieckie. W XV i XVI w. miejscowość znajdowała się w rękach takich rodów szlacheckich, jak: Boszowscy, Otłuczoniowie, Kuroszowie, Zborowscy i Sudowie. W XVI w. Proszówki należały już do parafii Krzyżanowice. Spośród kolejnych właścicieli Proszówek wymienić należy Wojciecha Paszyca, towarzysza husarskiego i starostę horodeckiego (1736). Niektórzy z mieszkańców wsi brali udział w insurekcji kościuszkowskiej, a także zaciągali się do Legionów Polskich Jana Henryka Dąbrowskiego. Na przełomie XVIII i XIX w. wieś należała do Józefa Wielogłowskiego, a po jego śmierci do żony, Józefy z Badenich. Wychowywała ona w Proszówkach swojego wnuka, Walerego Wielogłowskiego, późniejszego pisarza, uczestnika powstania listopadowego i działacza społecznego. Opis dworu i wsi znaleźć można w jego opowieści pt. „Dom mojej babki”. W 1885 Proszówki wraz z miejscowym dworem zakupił Antoni Reubenbauer. Na początku XX w. wybudował nowy, murowany dwór, który przetrwał do dnia dzisiejszego. W 1900 założono pierwszą Szkołę Ludową, początkowo mieszczącą się w prywatnym mieszkaniu, ale od 1906 przeniesiono ją do nowego budynku o dwóch salach lekcyjnych. Pamiątką po rodzie Reubenbauerów jest ufundowana przez nich kapliczka stojąca na cmentarzu w Krzyżanowicach. W czasie II wojny światowej we dworze stacjonowali Niemcy. 25 sierpnia 1942 rozstrzelali około 500 Żydów z getta bocheńskiego. Zwłoki pogrzebano w pięciu zbiorowych mogiłach, które po wojnie uporządkowano i podpisano w językach polskim i hebrajskim. Podczas okupacji wielu mieszkańców wsi należało do oddziałów partyzanckich, działających na terenie Puszczy Niepołomickiej. 20 stycznia 1945 Proszówki zostały zajęte przez Armię Czerwoną.

Proszówki obecnie

[edytuj | edytuj kod]

W Proszówkach, w sąsiedztwie krytej pływalni mieści się budynek Szkoły Podstawowej z Oddziałami Sportowymi, która od 3 czerwca 2017 r. nosi imię ks. Józefa Skwiruta[8]. Od 2009 przy basenie działa także lodowisko. Miejscowość jest bazą wypadową do pieszych i rowerowych wycieczek po Puszczy Niepołomickiej. Od 2005 do 2012 r. odbywał się tu Festiwal Zespołów Rockowych („rock’Autostrada”), na którym oprócz młodych zespołów z całej Polski, występowały także takie formacje jak TSA, Lombard, Budka Suflera czy Oddział Zamknięty.

W 2012 roku rozpoczęto budowę kościoła (nieopodal szkoły w przysiółku „Rajszula”), gdzie niegdyś mieściło się kółko rolnicze. Zadanie budowy kościoła powierzono księdzu Stanisławowi Kani, który od 2 września 2018 r. został mianowany proboszczem nowo utworzonej parafii pw. Matki Bożej Pięknej Miłości w Proszówkach[9].

We wsi działa, również Klub Sportowy „Błyskawica Proszówki”, który został założony w 1953 roku i początkowo nosił nazwę „Proszowianka”. W 1963 nazwa została zmieniona na „Błyskawica”. Boisko znajduje się w pobliżu Puszczy Niepołomickiej.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 110276
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1034 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 kwietnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów (Dz.U. z 2015 r. poz. 669).
  5. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  6. Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
  7. GUS. Rejestr TERYT.
  8. Szkoła Podstawowa z Oddziałami Sportowymi im. ks. Józefa Skwiruta w Proszówkach [online] [dostęp 2020-12-17] (pol.).
  9. Erygowanie parafii – Parafia pw. Matki Bożej Pięknej Miłości w Proszówkach, „Parafia pw. Matki Bożej Pięknej Miłości w Proszówkach”, 2 września 2018 [dostęp 2018-10-20] (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]