Pudella – Wikipedia, wolna encyklopedia

	Pudella
	O. Thomas, 1913
	; Pudu północny (P. mephistophiles)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	parzystokopytne
Podrząd	przeżuwacze
Infrarząd	Pecora
Rodzina	jeleniowate
Podrodzina	sarny
Plemię	Odocoileini
Rodzaj	Pudella
	Typ nomenklatoryczny
	Pudua mephistopheles O. Thomas, 1908 (= Pudua mephistophiles de Winton, 1896)
Gatunki
	2 gatunki – zobacz opis w tekście
	2 gatunki – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pudella – rodzaj ssaków z podrodziny saren (Capreolinae) w obrębie rodziny jeleniowatych (Cervidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej^[2]^[3]^[4].

Morfologia

Długość ciała około 75 cm, długość ogona około 3 cm, wysokość w kłębie 25–38 cm; długość poroża do 9 cm; masa ciała 5–9 kg^[2]^[5]^[3].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1913 roku angielski zoolog Oldfield Thomas w artykule poświęconym opisowi niektórych mniejszych jeleniowatych z Ameryki Południowej, opublikowanym w czasopiśmie The Annals and magazine of natural history^[1]. Na gatunek typowy Thomas wyznaczył (oznaczenie monotypowe) pudu północnego (P. mephistophiles).

Etymologia

Pudella: rodzaj Pudu J.E. Gray, 1852; łac. przyrostek zdrabniający -ella^[1]^[6].

Podział systematyczny

Do 2024 roku takson ten był traktowany jako młodszy synonim Pudu^[4]; ponownie wskrzeszony na podstawie analizy opartej na danych morfologicznych i genetycznych^[3]; w takim ujęciu do rodzaju należą następujące gatunki^[3]:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[7]	Podgatunki^[2]^[8]^[5]	Rozmieszczenie geograficzne^[2]^[8]^[5]^[3]	Podstawowe wymiary^[2]^[5]^[3] (DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała)	Status IUCN^[9]
	Pudella mephistophiles	(de Winton, 1896)	pudu północny	gatunek monotypowy	środkowa Kolumbia oraz wschodnie i północne Peru	DC: około 75 cm DO: około 3 cm MC: 5–6 kg	DD
	Pudella carlae	Barrio, Gutiérrez & D’Elía, 2024		gatunek monotypowy	północne Peru	DC: brak danych DO: brak danych MC: 7–9 kg	NE

Kategorie IUCN: DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia; NE – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c O. Thomas. On certain of the smaller S.–American Cervidæ. „The Annals and magazine of natural history”. Eight series. 11, s. 588, 1913. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e S. Mattioli: Family Cervidae (Deer). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 438. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f J. Barrio, E.E. Gutiérrez & G. D’Elía. The first living cervid species described in the 21st century and revalidation of Pudella (Artiodactyla). „Journal of Mammalogy”. 105 (3), s. 577–588, 2024. DOI: 10.1093/jmammal/gyae012. (ang.).
↑ ^a ^b N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Pudu mephistophiles (de Winton, 1896). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-11-28]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 594. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 1. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 90. (ang.).
↑ Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 173. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 316. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-05-16]. (ang.).

[tho-1] O. Thomas. On certain of the smaller S.–American Cervidæ. „The Annals and magazine of natural history”. Eight series. 11, s. 588, 1913. (ang.).

[hmw-2] S. Mattioli: Family Cervidae (Deer). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 438. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).

[bar&inni-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f J. Barrio, E.E. Gutiérrez & G. D’Elía. The first living cervid species described in the 21st century and revalidation of Pudella (Artiodactyla). „Journal of Mammalogy”. 105 (3), s. 577–588, 2024. DOI: 10.1093/jmammal/gyae012. (ang.).

[mdd-4] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Pudu mephistophiles (de Winton, 1896). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-11-28]. (ang.).

[amw-5] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 594. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[jae-6] E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 1. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 90. (ang.).

[miiz-7] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 173. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[icmw-8] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 316. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[9] Home. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-05-16]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]