Ramienica przeciwstawna – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ramienica przeciwstawna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Gromada	Charophyta
Klasa	Charophyceae
Rząd	ramienicowce (Charales)
Rodzina	Characeae
Rodzaj	Chara
Sekcja	Chara
Gatunek	ramienica przeciwstawna
	Nazwa systematyczna
	Chara contraria ; A.Braun ex Kütz. 1845: 258
Synonimy
	Chara vulgaris var. contraria; Ch. foetida var. moniliformis;
	Chara vulgaris var. contraria; Ch. foetida var. moniliformis;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ramienica przeciwstawna (Chara contraria) – gatunek ramienicy.

Morfologia

Pokrój

Stosunkowo mały makroglon (do 40 – wyjątkowo 50 – cm długości) o słabo rozgałęzionej plesze. Cienka (0,5-1 mm średnicy) nibyłodyga, cienkie nibyliście krótsze od międzywęźli. Plecha szarozielona, zwykle silnie inkrustowana węglanem wapnia, przez co krucha i delikatna. Roślina jednopienna^[3].

Okorowanie

Dwurzędowe. Rzędy główne wyraźnie przeważają nad bocznymi. W pewnych warunkach niezupełne lub brak, zwłaszcza na nibyliściach^[3].

Nibyliście

O zmiennej długości i kształcie. Krótsze od międzywęźli. O elipsoidalnym przekroju (podobnie jak nibyłodyga). 6–8(12) członów. 6–10(12) w okółku. Zwykle ostatnie dwa, trzy, ale nierzadko także kolejne człony nieokorowane. Zakończone tępo, wcięte w węzłach^[3].

Nibylistki

Wewnętrzne przeważnie po pięć, zwykle dłuższe od lęgni i tępo zakończone, podczas gdy na zewnątrz brak lub słabo wykształcone (brodawkowate lub wałeczkowate)^[3].

Kolce

O nieregularnych kształtach od brodawkowatych po wałeczkowate. Pojedyncze. W dolnych międzywęźlach słabo wykształcone, z kolei na szczytowych mniejsze, ale gęstsze^[3].

Przylistki

Słabo wykształcone. W dwurzędowych okółkach. Zwykle w górnym okółku dłuższe i wałeczkowate, a w dolnym brodawkowate. Rzadziej oba okółki wałeczkowate, mało zróżnicowane^[3].

Plemnie

Pojedyncze. Zazwyczaj w trzech, czterech pierwszych węzłach nibyliści. Żółtopomarańczowe^[3].

Lęgnie

Pojedyncze, choć na jednym międzywęźlu mogą leżeć dwie lęgnie i jedna plemnia. Zazwyczaj w trzech, czterech pierwszych węzłach nibyliści. Żółtozielone. Koronka szeroka u podstawy, zamknięta^[3].

Zmienność

W wodach płytkich, w strefie falowania, zwykle mniejsze i silniej inkrustowane, w głębszych wodach, ewentualnie w łąkach innych gatunków formy bardziej wydłużone, o wiotkich nibyliściach. W wielogatunkowych płatach lub na podłożu organicznym słabsze okorowanie^[3].

Podobne gatunki

Ramienica szorstka, ramienica pospolita^[3]

Biologia

Rośliny po sezonie wegetacyjnym obumierają lub zimują^[3].

Ekologia

Gatunek zasadniczo słodkowodny, ale znosi niewielkie zasolenie. Nie występuje w wodach szybko płynących. Występuje głównie w jeziorach eutroficznych, choć nie w przeżyźnionych. Zwykle w wodach płytkich litoralu (wyjątkowo sięga 7 m głębokości), na różnym podłożu. Zwykle w wodach twardowodnych. Może występować w małych zbiornikach (w tym w torfiankach), a nawet rowach. Rzadko tworzy zespół roślinny Charetum contrariae, rosnąc zwykle jako domieszka w innych typach łąk ramienicowych. Często jej plecha jest podłożem dla nitkowatych glonów peryfitonowych^[3]. W sukcesji wtórnej budowane przez nią płaty czasem pojawiają się już po kilku tygodniach od powstania nowego stawu, co ma wpływ na dalszy rozwój roślinności w takim zbiorniku^[4].

Występowanie

Występuje w większej części Europy, w Chinach, Argentynie, na Florydzie^[1]. W Polsce w całym kraju^[3], choć zwarte zbiorowiska częściej tworzy na wschodzie i północy^[4].

Zagrożenia i ochrona

Według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski jest gatunkiem narażonym, ale nie podlega w Polsce ochronie gatunkowej^[3]. Występowanie jej zbiorowiska jest natomiast podstawą do objęcia zbiornika, w którym występuje, ochroną jako siedlisko przyrodnicze 3140 (twardowodne oligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea) w systemie Natura 2000^[5].

Przypisy

↑ ^a ^b Anders Langangen: Chara contraria A.Braun ex Kützing. AlgaeBase. [dostęp 2014-10-074]. (ang.).
↑ Friedrich Traugott Kützing: Phycologia germanica. T. Deutschlands Algen in bündigen Beschreibungen. Nebst einer Anleitung zum Untersuchen und Bestimmen dieser Gewächse für Anfänger. Nordhausen: W. Köhne, 1845, s. 258.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Mariusz Pełechaty, Andrzej Pukacz: Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska / Wydawnictwo Naukowe Gabriel Borowski, 2008, s. 35–36, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-7217-200-5.
↑ ^a ^b Henryk Tomaszewicz: Roślinność wodna i szuwarowa Polski : (klasy Lemnetea, Charetea, Potamogetonetea, Phragmitetea) wg stanu zbadania na rok 1975. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1979, s. 41–43, seria: Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego = Dissertationes Universitatis Varsoviensis, 0509-7177. ISBN 83-00-01088-2. (pol.).
↑ Ryszard Piotrowicz: 3140 – Twardowodne oligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea. W: Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 2: Wody słodkie i torfowiska. Ministerstwo Środowiska, s. 48–58. ISBN 83-86564-43-1.

[AB-1] Anders Langangen: Chara contraria A.Braun ex Kützing. AlgaeBase. [dostęp 2014-10-074]. (ang.).

[kutz-2] Friedrich Traugott Kützing: Phycologia germanica. T. Deutschlands Algen in bündigen Beschreibungen. Nebst einer Anleitung zum Untersuchen und Bestimmen dieser Gewächse für Anfänger. Nordhausen: W. Köhne, 1845, s. 258.

[klucz-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Mariusz Pełechaty, Andrzej Pukacz: Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska / Wydawnictwo Naukowe Gabriel Borowski, 2008, s. 35–36, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-7217-200-5.

[tom-4] Henryk Tomaszewicz: Roślinność wodna i szuwarowa Polski : (klasy Lemnetea, Charetea, Potamogetonetea, Phragmitetea) wg stanu zbadania na rok 1975. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1979, s. 41–43, seria: Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego = Dissertationes Universitatis Varsoviensis, 0509-7177. ISBN 83-00-01088-2. (pol.).

[por-5] Ryszard Piotrowicz: 3140 – Twardowodne oligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea. W: Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 2: Wody słodkie i torfowiska. Ministerstwo Środowiska, s. 48–58. ISBN 83-86564-43-1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]