Aspidogyne – Wikipedia, wolna encyklopedia

Aspidogyne
Ilustracja
Aspidogyne nobilis
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

storczykowate

Podrodzina

storczykowe

Rodzaj

Aspidogyne

Nazwa systematyczna
Aspidogyne Garay
Bradea 2: 200. 15 Aug 1977[3]
Typ nomenklatoryczny

A. foliosa (Poepp. & Endl.) Garay[3]

Synonimy

Ligeophila Garay
Platythelys Garay
Rhamphorhynchus Garay[4]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Aspidogyne – rodzaj rośliny z rodziny storczykowatych (Orchidaceae Juss.). Obejmuje około 75 gatunków[4][5] występujących naturalnie w strefie tropikalnej obu Ameryk[6].

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]

Nazwa rodzajowa pochodzi z języka greckiego – słowo "aspis" oznacza tarczę, natomiast "gyne" kobietę. Słowa te odnoszą się do dużego rostellum (tworu powstającego z jednej z łatek znamienia) zaokrąglonego na bokach, które przypomina tarczę[7].

Rozmieszczenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Przedstawiciele rodzaju Aspidogyne rosną naturalnie na obszarze od Gwatemali i południowego Hondurasu aż do Boliwii, Paragwaju i północnej Argentyny[6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Liście
Liście łodygowe o kształcie jajowatym do eliptycznego są skupione u nasady pędu[6].
Kwiaty
Kwiatostany są owłosione lub gruczołowate. Przysadki są nagie lub owłosione. Kwiaty rozpostarte. Listek grzbietowy okwiatu jest wklęsły i wyprostowany. Listki boczne zewnętrznego okółka są rozpostarte. Warżka jest dwuczęściowa. Posiada długą ostrogę zakrzywioną na szczycie. Hipochil jest wklęsły, w kształcie łodzi. Epichil jest ułożony poprzecznie, o gładkim brzegu bez wycięć lub wgłębień, zakrzywiony na szczycie. Rostellum jest duże i całobrzegie, w kształcie wiatraczka. Wierzchołek zwykle się łamie przy odrywaniu od pollinarium. Pylniki są wyprostowane. Clinandrium jest płytkie. Tarczka nasadowa (łac. viscidium) jest dość duża. Posiada dwa znamiona. Zalążnia jest cylindrycznie-wrzecionowata, gruczołowato owłosiona[6].
Owoce
Nasiona nie zostały zaobserwowane[6].

Biologia i ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Rośliny z rodzaju Aspidogyne rosną w cieniu na dnie lasu (przy brzegach rzek, na bagnach) na piaszczystej, próchnicznej lub granitowej glebie. Występują na wysokościach do 2000 m n.p.m.[6]

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj sklasyfikowany do podplemienia Goodyerinae w plemieniu Cranichideae, podrodzina storczykowe (Orchidoideae), rodzina storczykowate (Orchidaceae), rząd szparagowce (Asparagales) w obrębie roślin jednoliściennych[2][8][9][10].

Aspidogyne jest blisko spokrewnione z rodzajem Microchilus C. Presl, od którego różni się budową kwiatów[6].

Wykaz gatunków[4][5]

Zastosowanie

[edytuj | edytuj kod]

Rośliny z tego rodzaju zasadniczo nie są uprawiane[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2023-04-29] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2023-04-29] (ang.).
  3. ↑ a b Aspidogyne. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2014-05-26]. (ang.).
  4. ↑ a b c Aspidogyne. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2023-04-29].
  5. ↑ a b Aspidogyne. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-04-29].
  6. ↑ a b c d e f g h Aspidogyne Garay – Descriptions. e-monocot.org. [dostęp 2014-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (28 maja 2014)]. (ang.).
  7. ↑ Aspidogyne Garay – Overview. e-monocot.org. [dostęp 2014-05-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (28 maja 2014)]. (ang.).
  8. ↑ Florida Museum of Natural History: Orchid Tree: a phylogeny of epiphytes (mostly) on the tree of life. [dostęp 2013-01-30]. (ang.).
  9. ↑ Mark W. Chase, Kenneth M. Cameron, John V. Freudenstein, Alec M. Pridgeon i inni. An updated classification of Orchidaceae. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 177, s. 151–174, 1 luty 2015. Linnean Society of London. DOI: 10.1111/BOJ.12234. (ang.). 
  10. ↑ Aspidogyne. National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2023-04-29].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aspidogyne&oldid=70229679”