Ryszard Wołoszyński – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ryszard Wołoszyński

Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	11 sierpnia 1930 Katowice
Data i miejsce śmierci	11 kwietnia 2009 Warszawa
Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia nauki, historia nowożytna, historia wychowania
Alma Mater	Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego (1955)
Doktorat	1961 Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego
Habilitacja	1972 Zakład Historii Nauki i Techniki PAN
Profesura	22 stycznia 2002
Pracownik naukowy, nauczyciel akademicki
Odznaczenia

Ryszard Wacław^[1] Wołoszyński, jako autor książek Ryszard W. Wołoszyński^[2] (ur. 11 sierpnia 1930 w Katowicach, zm. 11 kwietnia 2009 w Warszawie) – polski historyk wychowania, historyk nauki, pedagog, specjalista w zakresie stosunków polsko-rosyjskich i oświaty doby Komisji Edukacji Narodowej, profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych^[3].

Syn Jerzego Wołoszyńskiego, lekarza weterynarii, i Stefanii z domu Gibko, farmaceutki^[4]. W 1938, po śmierci ojca, zamieszkał wraz z matką w Warszawie^[3]. Absolwent VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1950, uczeń historyka Wiesława Żurawskiego)^[5][6] i studiów historycznych na Uniwersytecie Warszawskim (1955, praca magisterska Poglądy społeczne i polityczne Sebastiana Petrycego z Pilzna)^[3]. W 1961 uzyskał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego na podstawie rozprawy Polska w opiniach Francuzów XVIII wieku. Rulhière i jego współcześni (promotor Janusz Woliński), a w 1972 habilitował się w Zakładzie Historii Nauki i Techniki Polskiej Akademii Nauk^[3] na podstawie monografii Polsko-rosyjskie związki w naukach społecznych 1801–1830^[4]. 22 stycznia 2002 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych^[7].

Początkowo pracował w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Warszawie^[3], w Wojskowej Akademii Politycznej (1957–1958, wykłady z historii powszechnej)^[4] i w Archiwum Polskiej Akademii Nauk (1955–1972), a od początku lat 70. w Instytucie Kształcenia Nauczycieli, w którym w latach 1981–1990 pełnił funkcję zastępcy dyrektora ds. spraw naukowo-badawczych^[3]. W latach 1974–1980 prowadził wykłady i seminaria w Instytucie Historycznym UW^[3]. Od 1984 pracował również w kieleckiej Wyższej Szkole Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego (w Wydziale Zamiejscowym w Piotrkowie Trybunalskim) i w 1991 uzyskał na tej uczelni stanowisko profesora nadzwyczajnego^[3]. Od 1995 redaktor naczelny „Biuletynu Archiwum PAN”^[3], w latach 1993–2009 przewodniczący Rady Naukowej Archiwum PAN^[8]. W latach 2000–2007 był profesorem Górnośląskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Kardynała Augusta Hlonda w Mysłowicach^[3].

Członek Polskiego Towarzystwa Historycznego, Związku Nauczycielstwa Polskiego, Towarzystwa Przyjaciół Warszawy i Towarzystwa Historii Edukacji^[4]. W 2001 Instytut Historii Akademii Świętokrzyskiej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach (Filia w Piotrkowie Trybunalskim) opublikował książkę Z badań nad historią, oświatą i kulturą: studia ofiarowane Ryszardowi W. Wołoszyńskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin i czterdziestą piątą pracy naukowej (Piotrków Trybunalski 2001, ISBN 83-87050-73-3).

Był trzykrotnie żonaty: z lekarką Danutą Imalską, po jej śmierci z Hanną Dymnicką, archiwistką z Archiwum PAN w Warszawie, a następnie z Wiesławą Gal^[4]. Z pierwszego małżeństwa miał dwoje dzieci: córkę Annę (ur. 1957) i syna Witolda (ur. 1961)^[4]. W 2009 żona, Wiesława Gal-Wołoszyńska, przekazała materiały męża z lat 1914–2009 jako dar dla Archiwum PAN, gdzie otrzymały sygnaturę III-420 (1,50 m.b., 100 jednostek archiwalnych uzupełnionych 10 aneksami do jednostek zbiorczych, korespondencji i załączników)^[4].

Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim przy ul. Młynarskiej w Warszawie^[4].

• Polska w opiniach Francuzów XVIII w. Rulhière i jego współcześni, Warszawa 1964, OCLC 69281747
• Pokolenia oświeconych: szkice z dziejów kultury polskiej XVIII w., Warszawa 1967, OCLC 831225250
• Komisja Edukacji Narodowej 1773–1774, Warszawa 1973, OCLC 830710890 (wraz z Andrzejem Woltanowskim)
• Polsko-rosyjskie związki w naukach społecznych 1801–1830, Warszawa 1974, OCLC 751213075
• Polacy w Rosji 1801–1830, Warszawa 1984, ISBN 83-05-11269-1
• Między tradycją a reformą. Nauczyciele w Polsce XVIII wieku, Piotrków Trybunalski 2000, ISBN 83-87050-40-7

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski^[3]
• Złoty Krzyż Zasługi^[3]
• Medal Komisji Edukacji Narodowej^[3]
• Medal 40-lecia Polski Ludowej^[4]
• Medal Za Zasługi dla Archiwistyki^[3]
• Medal Za Zasługi dla Piotrkowa Trybunalskiego^[4]
• Medal Andrzeja Frycza Modrzewskiego 1503–1572 („za szczególne osiągnięcia w działalności na rzecz rozwoju byłego województwa piotrkowskiego”)^[3]
• Medal „Stulecie Polskiego Towarzystwa Historycznego 1886–1986”^[4]
• Nagrody Ministra Oświaty i Wychowania (1976, 1980, 1983, 1986) oraz Ministra Edukacji Narodowej (1989)^[4] I stopnia (zespołowo), II i III stopnia^[3]

• Izabela Gass: Materiały Ryszarda Wołoszyńskiego (1930–2009) (III-420). archiwum.pan.pl. [dostęp 2023-11-09].
• Piotr Kowolik. Prof. dr hab. Ryszard W. Wołoszyński (1930–2009) – pedagog, historyk wychowania. „Nauczyciel i Szkoła”. 3–4 (44–45), s. 183–185, 2009. Mysłowice: Wydział Zamiejscowy Nauk Humanistycznych i Społecznych w Mysłowicach Akademii Ignatianum w Krakowie. ISSN 1426-9899. [dostęp 2023-11-09].