Sarkokokka – Wikipedia, wolna encyklopedia

Sarkokokka
	; Sarcococca coriacea
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	Buxanae
Rząd	bukszpanowce
Rodzina	bukszpanowate
Rodzaj	sarkokokka
	Nazwa systematyczna
	Sarcococca Lindl.; Edwards's Bot. Reg. 1012. 1 Oct 1826
	Typ nomenklatoryczny
	S. pruniformis Lindl.
Synonimy
	Lepidopelma Klotzsch;
	Lepidopelma Klotzsch;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Sarkokokka^[5] (Sarcococca Lindl.) – rodzaj roślin należący do rodziny bukszpanowatych (Buxaceae). Obejmuje od 11^[6]^[7] do ok. 20 gatunków^[8]. Rośliny te występują naturalnie w Azji Południowo-Wschodniej^[9] (centrum zróżnicowania jest w Chinach, gdzie rośnie 9 gatunków^[8]). Jeden gatunek występuje w Ameryce Centralnej (S. conzattii rosnący w Gwatemali i południowym Meksyku)^[8]^[4]. Jeden gatunek uprawiany (S. confusa) nie jest znany z natury, prawdopodobnie jest pochodzenia mieszańcowego^[7]. Są to rośliny występujące w podszycie leśnym. Ich kwiaty zapylane są przez owady^[7] (przy czym nektar wytwarzany jest tylko w kwiatach żeńskich)^[6]. Rośliny zawierają alkaloidy^[6].

Różne gatunki uprawiane są jako ozdobne, głównie jako rośliny okrywowe^[6]. Cenione są też ze względu na silnie aromatyczne kwiaty, a S. hookeriana jest opisywany jako jeden z efektowniej pachnących gatunków roślin^[7].

Morfologia

Pokrój: Zimozielone krzewy^[6]^[8] osiągające do 1 m wysokości, rozrastające się za pomocą odrostów^[7]. Pędy zwykle prosto wzniesione, nagie lub owłosione^[8].
Liście: Skrętoległe, pojedyncze, krótkoogonkowe i skórzaste^[8], całobrzegie, wąskolancetowate i długo zaostrzone na wierzchołku^[7]. Użyłkowanie liścia pierzaste lub z nasady blaszki wychodzą trzy główne żyłki^[8].
Kwiaty: Drobne, promieniste, rozdzielnopłciowe (rośliny jednopienne). Kwiaty wyrastają w kątach liści zebrane w luźne pęczki czasem z kwiatami tylko jednej płci, czasem obu. W kwiatach męskich występuje okwiat w postaci czterech działek oraz cztery pręciki^[7]^[8]. W kwiatach żeńskich listków okwiatu jest 4–6. Zalążnia górna z dwoma lub trzema komorami i odpowiednio dwiema lub trzema rozchylonymi, krótkimi szyjkami słupka zwieńczonymi zbiegającym po nich znamieniem^[8].
Owoce: Mięsiste (czasem zasychające), kuliste lub jajowate pestkowce barwy czerwonej, fioletowej lub czarnej, zawierające 1–2 półkuliste nasiona^[8]^[7]. Na szczycie owocu zachowują się krótkie (do 2 mm) szyjki słupka^[8].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny bukszpanowatych Buxaceae, w obrębie której należy do plemienia Sarcococceae^[2] (tzn. jest bliżej spokrewniony z runianką Pachysandra i Styloceras, niż z bukszpanem Buxus^[7]).

Wykaz gatunków^[4]

Sarcococca balansae Gagnep.
Sarcococca bleddynii J.M.H.Shaw & V.D.Nguyen
Sarcococca confertiflora Sealy
Sarcococca confusa Sealy
Sarcococca conzattii (Standl.) I.M.Johnst.
Sarcococca coriacea (Hook.) Sweet
Sarcococca hookeriana Baill. – sarkokokka Hookera^[5]
Sarcococca longifolia M.Cheng & K.F.Wu
Sarcococca longipetiolata M.Cheng
Sarcococca orientalis C.Y.Wu
Sarcococca ruscifolia Stapf
Sarcococca saligna (D.Don) Müll.Arg.
Sarcococca wallichii Stapf
Sarcococca zeylanica Baill.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-05-04] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-05-04] (ang.).
↑ ^a ^b Sarcococca. Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2014-10-07]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Sarcococca Lindl.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-05-04].
↑ ^a ^b Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 117.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 826, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 130. ISBN 0-333-73003-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Sarcococca Lindley. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-05-04].
↑ Klaus Kubitzki, C. Bayer, P.F. Stevens: Flowering Plants. Eudicots: Berberidopsidales, Buxales, Crossosomatales, Fabales p.p., Geraniales, Gunnerales, Myrtales p.p., Proteales, Saxifragales, Vitales, Zygophyllales, Clusiaceae Alliance, Passifloraceae Alliance, Dilleniaceae, Huaceae, Picramniaceae, Sabiaceae. Springer Science & Business Media, 2007, s. 46. ISBN 978-3-540-32219-1. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-05-04] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-05-04] (ang.).

[ing-3] Sarcococca. Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2014-10-07]. (ang.).

[powo-4] Sarcococca Lindl.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-05-04].

[karpowiczowa-5] Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 117.

[mabb-6] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 826, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[philips-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 130. ISBN 0-333-73003-8.

[china-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Sarcococca Lindley. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-05-04].

[9] Klaus Kubitzki, C. Bayer, P.F. Stevens: Flowering Plants. Eudicots: Berberidopsidales, Buxales, Crossosomatales, Fabales p.p., Geraniales, Gunnerales, Myrtales p.p., Proteales, Saxifragales, Vitales, Zygophyllales, Clusiaceae Alliance, Passifloraceae Alliance, Dilleniaceae, Huaceae, Picramniaceae, Sabiaceae. Springer Science & Business Media, 2007, s. 46. ISBN 978-3-540-32219-1. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]