Saxegothaea conspicua – Wikipedia, wolna encyklopedia

Saxegothaea conspicua
Ilustracja
Liście i szyszka
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

nagonasienne

Klasa

iglaste

Rząd

araukariowce

Rodzina

zastrzalinowate

Rodzaj

Saxegothaea

Gatunek

Saxegothaea conspicua

Nazwa systematyczna
Saxegothaea conspicua Lindl.
J. Hort. Soc. London 6:258. 1851
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Saxegothaea conspicua (Lindl.) – gatunek niewielkiego, wolno rosnącego wiecznie zielonego drzewa, często też o krzaczastym pokroju, należącego do rodziny zastrzalinowatych. Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju Saxegothaea. Występuje w południowym Chile i południowo-zachodniej Argentynie. Rośnie tam w wilgotnych lasach deszczowych[4], w tym także w lasach z Nothofagus dombeyi, Drimys winteri i Podocarpus nubigena[5]. Drzewa te dostarczają cenionego drewna[5] i uprawiane są jako ozdobne, aczkolwiek tylko w łagodnym, wilgotnym klimacie[4][5].

Nazwa rodzaju upamiętnia Księcia Alberta (1819–1861) nawiązując do jego niemieckiej tytulatury (Franz August Carl Albert Emmanuel von Sachsen-Coburg und Gotha)[4].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Dorosłe drzewo w Chile
Pokrój
Na naturalnych stanowiskach korona smukła, stożkowa. W uprawie bardziej rozłożyste[5]. W naturze osiąga do 30 m wysokości, ale w uprawie tylko do 20 m. Często ma też pokrój krzewiasty[4]. Kora ciemnobrązowa, łuszczy się pasami odsłaniając jaśniejsze, czerwonobrązowe miejsca. Boczne gałązki zwisają[4].
Liście
Zimozielone, równowąskie, kłujące[4]. Osiągają do 3 cm długości i są lekko zagięte[5]. Od są góry ciemnozielone, od spodu z dwoma białymi paskami[4].
Kwiaty
Męskie skupione w drobne, kotkowate kwiatostany barwy fioletowobrązowej, wyrastające parami u nasady igieł. Kwiaty żeńskie rozwijają się na końcach krótkopędów w postaci niewielkich szyszek z łuskami rozpostartymi i zagiętymi[4].
Szyszki
W trakcie dojrzewania łuski nasienne kwiatostanów żeńskich mięśnieją i zrastają się w kulistawe szyszki osiągające ok. 1 cm długości[4].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Jeden z rodzajów rodziny zastrzalinowate Podocarpaceae. W niektórych ujęciach bywa wyodrębniany do własnej rodziny Saxegothaeaceae[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
  3. Saxegothaea conspicua, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. a b c d e f g h i Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 22. ISBN 0-333-73003-8.
  5. a b c d e Tonny Russel, Catherine Cutler, Martin Walters: Ilustrowana Encyklopedia Drzew Świata. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych, 2008, s. 99, 283. ISBN 97883242-0842-5. (pol.).
  6. Genus: Saxegothaea Lindl.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-12-03].