Saxegothaea conspicua – Wikipedia, wolna encyklopedia
Liście i szyszka | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | Saxegothaea |
Gatunek | Saxegothaea conspicua |
Nazwa systematyczna | |
Saxegothaea conspicua Lindl. J. Hort. Soc. London 6:258. 1851 | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
Saxegothaea conspicua (Lindl.) – gatunek niewielkiego, wolno rosnącego wiecznie zielonego drzewa, często też o krzaczastym pokroju, należącego do rodziny zastrzalinowatych. Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju Saxegothaea. Występuje w południowym Chile i południowo-zachodniej Argentynie. Rośnie tam w wilgotnych lasach deszczowych[4], w tym także w lasach z Nothofagus dombeyi, Drimys winteri i Podocarpus nubigena[5]. Drzewa te dostarczają cenionego drewna[5] i uprawiane są jako ozdobne, aczkolwiek tylko w łagodnym, wilgotnym klimacie[4][5].
Nazwa rodzaju upamiętnia Księcia Alberta (1819–1861) nawiązując do jego niemieckiej tytulatury (Franz August Carl Albert Emmanuel von Sachsen-Coburg und Gotha)[4].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Na naturalnych stanowiskach korona smukła, stożkowa. W uprawie bardziej rozłożyste[5]. W naturze osiąga do 30 m wysokości, ale w uprawie tylko do 20 m. Często ma też pokrój krzewiasty[4]. Kora ciemnobrązowa, łuszczy się pasami odsłaniając jaśniejsze, czerwonobrązowe miejsca. Boczne gałązki zwisają[4].
- Liście
- Zimozielone, równowąskie, kłujące[4]. Osiągają do 3 cm długości i są lekko zagięte[5]. Od są góry ciemnozielone, od spodu z dwoma białymi paskami[4].
- Kwiaty
- Męskie skupione w drobne, kotkowate kwiatostany barwy fioletowobrązowej, wyrastające parami u nasady igieł. Kwiaty żeńskie rozwijają się na końcach krótkopędów w postaci niewielkich szyszek z łuskami rozpostartymi i zagiętymi[4].
- Szyszki
- W trakcie dojrzewania łuski nasienne kwiatostanów żeńskich mięśnieją i zrastają się w kulistawe szyszki osiągające ok. 1 cm długości[4].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Jeden z rodzajów rodziny zastrzalinowate Podocarpaceae. W niektórych ujęciach bywa wyodrębniany do własnej rodziny Saxegothaeaceae[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ Saxegothaea conspicua, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 22. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ a b c d e Tonny Russel, Catherine Cutler, Martin Walters: Ilustrowana Encyklopedia Drzew Świata. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych, 2008, s. 99, 283. ISBN 97883242-0842-5. (pol.).
- ↑ Genus: Saxegothaea Lindl.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-12-03].
- BioLib: 208946
- EoL: 999510
- GBIF: 2687717
- identyfikator iNaturalist: 135546
- IPNI: 263728-1
- ITIS: 822547
- NCBI: 56905
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2598914
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:263728-1
- Tela Botanica: 101616
- identyfikator Tropicos: 25600079
- USDA PLANTS: SACO35
- CoL: 79QZ2