Silvestre Vélez de Escalante – Wikipedia, wolna encyklopedia

Silvestre Vélez de Escalante (ur. 1750 w Hiszpanii, zm. w 1780 w dzisiejszym Nowym Meksyku) – franciszkański misjonarz i badacz południowo-zachodnich obszarów dzisiejszych Stanów Zjednoczonych. Władze zakonne wysłały go w roku 1769 do prowincji Sonora w Meksyku, a następnie do Nowego Meksyku w celu nawracania Indian Zuni. Pozostawił po sobie dziennik podróży, w którym opisał swoje losy, w tym także zakończoną niepowodzeniem ekspedycję z roku 1776 do Kalifornii.

W roku 1775 władze Nowej Hiszpanii zaczęły poszukiwać drogi lądowej w kierunku wybrzeża Pacyfiku, celem założenia misji pomiędzy San Diego i Monterey w Kalifornii, bowiem istniały uzasadnione obawy, że mogą się tam wcześniej pojawić Brytyjczycy lub Rosjanie.

W lutym 1755 roku Escalante, który był uważany za eksperta w sprawach indiańskich, a przez Zunich wręcz uwielbiany, otrzymał polecenie znalezienia drogi lądowej z Sonory do San Diego. 22 czerwca, wraz z naczelnikiem puebla Zunich Cisnerosem i 20 ochrzczonymi Indianami, wyruszył na zachód, przekroczył ziemie plemienia Hopi i dotarł do Wielkiego Kanionu Kolorado. Mimo dwóch tygodni poszukiwań nie udało im się znaleźć przejścia na drugą stronę kanionu i ekspedycja zawróciła na wschód. Nieco później Escalante dostarczył gubernatorowi Mendinuecie sprawozdanie i mapę ilustrującą wysiłki podróżników. Sprawozdanie stało się zaczynem do wysłania kolejnej ekspedycji, tym razem z Santa Fe. I tym razem na czele miał stanąć Escalante.

Przyczyną jej wysłania były wcześniejsze badania, prowadzone przez franciszkanów na obszarach dzisiejszego stanu Arizona. 29 lipca 1776 roku Escalante, jego przełożony o. Francisco Atanasio Domínguez, były żołnierz a obecnie kartograf Bernardo Miera y Pacheco oraz dalszych ośmiu członków ekspedycji (wkrótce dołączyło jeszcze dwóch) opuścili Santa Fe próbując znaleźć drogę do Monterey w Kalifornii.

Wędrując na północny zachód ekspedycja Escalante-Domínguez dotarła do pasma San Juan w Górach Skalistych. Wędrowali wzdłuż rzeki Dolores, dopływu Kolorado, po czym, gdy ich przewodnicy zgubili szlak w pobliżu podnóży Uncompahgre, zawrócili na północny wschód, by znaleźć przewodników w plemieniu indiańskim Ute. Ute – mimo skromnych upominków – nie okazali się skorzy do współpracy, bowiem podejrzewali, że zakonnicy – wbrew głoszeniu iż wędrują w poszukiwaniu zaginionego konfratra – są forpocztą białych najeźdźców. Jedyny przewodnik, jakiego dostali, poprowadził ich na północny zachód, do dzisiejszego stanu Utah.

Nie będąc w stanie pokonać pokrytego śniegiem pasma gór Sierra Nevada, zakonnicy zawrócili na wschód. Do Santa Fe wrócili 2 stycznia 1777 roku.

• Carl Waldman & Alan Wexler: Encyclopedia of Exploration t. 1, New York 2004, ISBN 0-8160-4678-6

• Artykuł w Columbia Electronic Encyclopedia
• Dziennik podróży (ang.)