Solidarni 2010 – Wikipedia, wolna encyklopedia

Solidarni 2010

Gatunek	dokument
Rok produkcji	2010
Data premiery	26 kwietnia 2010
Kraj produkcji	Polska
Język	polski
Czas trwania	90 min
Reżyseria	Ewa Stankiewicz, Jan Pospieszalski
Muzyka	Michał Lorenc[1]
Zdjęcia	Grzegorz Ruzik, Józef Szymura[2], Piotr Wąsowski, Piotr Nykowski, Ewa Stankiewicz
Montaż	Agnieszka Gronowicz, Ewa Stankiewicz, Rafał Gruca
Produkcja	Film Open Group Sp. z o.o.
Kontynuacja	Krzyż
Multimedia w Wikimedia Commons

Solidarni 2010 – film zrealizowany przez dokumentalistkę Ewę Stankiewicz oraz publicystę Jana Pospieszalskiego po katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku. Dokument stanowi zapis rozmów prowadzonych pomiędzy ludźmi zgromadzonymi podczas żałoby narodowej po katastrofie na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie oraz podczas uroczystości pogrzebowych Pary Prezydenckiej w Krakowie.

W styczniu 2011 roku zarejestrowano w Polsce Stowarzyszenie Solidarni 2010.

Reportaż, wyemitowany 26 kwietnia 2010 w TVP1 o godz. 20:27, obejrzało 1,6 mln widzów i udział TVP1 w czasie jego nadawania wyniósł 10,28% w grupie 4+ oraz 7,15% w grupie komercyjnej 16–49^[3]. Emisja filmu nie była wcześniej planowana i nie został on uwzględniony w magazynach z tygodniowym programem TV^[3]. W późniejszym okresie dokument można było nabyć wraz z dziennikiem „Rzeczpospolita” (wydanie z dnia 25 maja 2010, nakład 180 tys. egz.)^[4].

30 maja 2010 film zaprezentowano w czasie pokazu w Brukseli, zorganizowanego przez Komitet Społeczny „Solidarni 2010”^[5], a w kwietniu 2011 odbyła się trzykrotna projekcja filmu w Chicago w ramach tygodnia „Smoleńsk 2010 – Tydzień Pamięci Narodowej”^[6].

Obraz wzbudził wiele kontrowersji, zarzucano mu m.in. brak obiektywizmu: selektywne wybieranie wypowiedzi, podpowiadanie rozmówcom, udział aktorów i działaczy politycznych jako anonimowych rozmówców. Niektórzy krytycy filmowi wskazywali jednak na jego walory^[7]. W obronie filmu wystąpił m.in. reżyser Artur Żmijewski; jego zdaniem do atutów filmu należą: nieukrywanie przez twórców filmu własnych poglądów, oddanie głosu zwykłym ludziom z ulicy, na ogół lekceważonym przez media, oraz poszukiwanie świeckiego języka wyrażania żałoby^[8].

W mediach zwracano uwagę, że wśród wypowiadających się anonimowo byli aktorzy współpracujący z TVP: Mariusz Bulski, Katarzyna Łaniewska i Halina Rowicka, a także Waldemar Bonkowski – były radny Sejmiku Województwa Pomorskiego, członek PiS^[9].

Rada Etyki Mediów uznała, że Jan Pospieszalski w prowadzonych przez siebie relacjach przeżyć ludzi przychodzących w dniach żałoby pod Pałacem Prezydenckim, wykorzystanych także w filmie, naruszył zapisane w Karcie Etycznej Mediów zasady obiektywizmu, a także szacunku i tolerancji. Odrębne zdanie zgłosiło dwoje członków Rady: Tomasz Bieszczad i Teresa Bochwic^[10]. Krytycznie o samym filmie wypowiedziała się Komisja Etyki TVP^[11]. Jan Pospieszalski nie zgodził się z zarzutami Rady Etyki Mediów^[12].

 Osobny artykuł: Krzyż (film).

W maju 2010 podjęto prace nad kontynuacją dokumentu pod roboczym tytułem Solidarni 2010 – część druga^[13]. 17 marca 2011 Ewa Stankiewicz i Jan Pospieszalski przedstawili na konferencji prasowej wspólnie zrealizowany film dokumentalny Krzyż, będący kontynuacją filmu Solidarni 2010^[14]. Opublikowano go w nakładzie 20 tys. egzemplarzy na płytach DVD^[14]; rozpowszechniano go również wraz z książką pod tytułem „Krzyż”, zawierającą wywiad z twórcami obu dokumentów^[15].

W 2010 roku powstało Stowarzyszenie Solidarni 2010 z siedzibą we Wrocławiu, którego nazwa nawiązuje do tytułu filmu^[16]. Zostało ono wpisane do rejestru stowarzyszeń 31 stycznia 2011; jego prezesem została Ewa Stankiewicz^[17].

10 kwietnia 2011 Stowarzyszenie rozpoczęło protest przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie, domagając się dymisji premiera Donalda Tuska i postawienia go przed Trybunałem Stanu za oddanie śledztwa w sprawie katastrofy smoleńskiej „w ręce Rosji”^[18]. Stowarzyszenie domagało się też powołania międzynarodowej komisji ds. zbadania przyczyn katastrofy, zgody na ekshumację ciał ofiar i ujawnienia zdjęć satelitarnych NATO z ostatniej fazy lotu samolotu Tu-154M^[18]. Protestujący ustawili przed Pałacem Prezydenckim namiot; po jego usunięciu przez służby miejskie był on trzymany przez zmieniające się osoby^[18].

W maju 2011 Zarząd Stowarzyszenia Solidarni 2010 wydał oświadczenie, w którym zaapelował o integrację i współpracę środowisk niepodległościowo-patriotycznych w najbliższych wyborach parlamentarnych; w liście stwierdzono, że jedyną szansę na skuteczną, pozytywną zmianę i uzyskanie bezwzględnej większości parlamentarnej Stowarzyszenie upatruje we wsparciu w tych wyborach Prawa i Sprawiedliwości, w tym także osób, które znajdą się na listach tej partii, a reprezentować będą szerokie zjednoczone środowisko patriotyczne^[19].

28 maja 2011, w trakcie wizyty prezydenta USA Baracka Obamy w Polsce, grupa członków Stowarzyszenia Solidarni 2010 demonstrowała przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie, domagając się międzynarodowego śledztwa w sprawie katastrofy w Smoleńsku oraz ujawnienia przez Amerykanów zdjęć satelitarnych z 10 kwietnia 2010 roku^[20].

• Solidarni 2010 w bazie Filmweb
• Solidarni 2010 w bazie filmpolski.pl
• Oficjalna pełna wersja filmu w serwisie vimeo.com, vimeo.com [dostęp 2011-03-07]
• Strona internetowa Stowarzyszenia Solidarni 2010 [dostęp 2011-05-28]