Stanisław Osiecki – Wikipedia, wolna encyklopedia

Stanisław Osiecki

Data i miejsce urodzenia	20 maja 1875 Ciechanów, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci	12 maja 1967 Warszawa, Polska
Minister reform rolnych
Okres	od 27 lipca 1923 do 15 grudnia 1923
Przynależność polityczna	Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”
Poprzednik	funkcja utworzona
Następca	Zdzisław Ludkiewicz
Minister przemysłu i handlu
Okres	od 20 listopada 1925 do 15 maja 1926
Przynależność polityczna	Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”
Poprzednik	Czesław Klarner
Następca	Hipolit Gliwic
Wicemarszałek Sejmu Ustawodawczego (II RP)
Okres	od 14 lutego 1919 do 1 grudnia 1922
Przynależność polityczna	Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”
Wicemarszałek Sejmu I kadencji (II RP)
Okres	od 1 grudnia 1922 do 25 października 1925
Przynależność polityczna	Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast”
Prezes Stronnictwa Ludowego „Roch”
Okres	od czerwca 1940 do 1 sierpnia 1944
Przynależność polityczna	Stronnictwo Ludowe „Roch”
Poprzednik	Maciej Rataj
Następca	Kazimierz Bagiński
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Stanisław Osiecki, ps. „Kowalski” (ur. 20 maja 1875 w Ciechanowie, zm. 12 maja 1967 w Warszawie) – polski działacz ruchu ludowego, poseł na Sejm II RP (na Sejm Ustawodawczy oraz I kadencji), senator III kadencji (1935), minister w rządach II Rzeczypospolitej. Po II wojnie światowej poseł do Krajowej Rady Narodowej, potem poseł na Sejm Ustawodawczy, wolnomularz^[1], taternik.

W 1896 zdał maturę w szkoła realna w Warszawie. Był następnie studentem warszawskiej politechniki oraz od 1907 do 1908 Wydziału Matematyczno-Fizycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1905–1907 działał w Polskim Związku Ludowym. Był członkiem Zarządu utworzonego w 1906 w Królestwie Kongresowym Towarzystwa Kultury Polskiej^[2]. W latach 1907–1915 związany z tygodnikiem „Zaranie”. W związku z działalnością niepodległościową był aresztowany przez władze carskie Imperium Rosyjskiego, więziony i wydalony z granic państwa^[3]. Od grudnia 1915 do maja 1917 był członkiem Centralnego Komitetu Narodowego w Warszawie^[4]. Był jednym z czołowych działaczy Komisji Porozumiewawczej Stronnictw Demokratycznych^[5]. W latach 1915–1920 członek Zarządu Głównego PSL „Wyzwolenie” (od 1917 do 1918 jego wiceprezes),

Następnie związał się z Wincentym Witosem. W konsekwencji w latach 1921–1931 członek Rady Naczelnej i w latach 1920–1921 i 1925–1931 członek Zarządu Głównego PSL „Piast”. W latach 1919–1927 poseł na Sejm RP. W latach 1919–1925 był wicemarszałkiem Sejmu RP. Uzyskiwał mandat w okręgu Łuków. W 1923 minister reform rolnych w rządzie Wincentego Witosa (tzw. Chjeno-Piast). W latach 1925–1926 minister przemysłu i handlu w rządach Aleksandra Skrzyńskiego i Wincentego Witosa.

Po zjednoczeniu stronnictw ludowych w latach 1931–1933 skarbnik Naczelnego Komitetu Wykonawczego Stronnictwa Ludowego, w latach 1933–1939 członek Rady Naczelnej SL. W 1935 pełnił mandat senatora III kadencji wybranego z listy państwowej Centrolewu, który objął 13 marca po śmierci Bolesława Limanowskiego.

W okresie okupacji niemieckiej w latach 1940–1944 przewodniczący Centralnego Kierownictwa Ruchu Ludowego w ramach Polskiego Państwa Podziemnego.

Po zakończeniu II wojny światowej w latach 1947–1948 członek Rady Naczelnej PSL (będąc w tzw. grupie Władysława Kiernika), w latach 1946–1947 poseł do KRN, w latach 1947–1950 poseł na Sejm Ustawodawczy z okręgu Bydgoszcz; od 1949 był członkiem Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Po zrzeczeniu się mandatu zakończył działalność polityczną.

Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta.

Pracę partyjną i parlamentarną łączył z funkcją prezesa (1932–1936) warszawskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Był między innymi inicjatorem budowy schroniska na Hali Gąsienicowej, gdzie jego działalność w 1969 upamiętniono tablicą pamiątkową. Dokonał też kilku pierwszych wejść w Tatrach. W 1925 wraz z Mariuszem Zaruskim oraz Stanisławem Zdybem dokonał pierwszego zimowego wejścia na nartach z Koziej Dolinki na Zmarzłą Przełęcz.

Był działaczem sportowym Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego. W latach międzywojennych pełnił także funkcję przewodniczącego Związku Polskich Towarzystw Turystycznych, Związku Polskich Związków Sportowych oraz Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Uzyskał godności członka honorowego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego oraz Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego.

Pradziad Stanisława Osieckiego, Wojciech, był majorem Wojska Polskiego, uczestnikiem wojny polsko-rosyjskiej w 1831. Był kawalerem orderu Virtuti Militari i Legii Honorowej. Rodzicami Stanisława Osieckiego byli Ignacy i Maria z Miliwockich.

Jego pierwszą żoną była Józefa z Filipowiczów (zm. 1919). Miał z nią dwóch synów: Tadeusza (1900–1920) i Stefana (1903–1977)^[6], który był taternikiem i filmowcem. Tadeusz Osiecki poległ w czasie wojny polsko-bolszewickiej, 26 września, w walkach nad Słuczem, jako podchorąży 201 Pułku Szwoleżerów^[7]. Był studentem Politechniki Warszawskiej, członkiem POW i drużynowym 15 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej^[7].

Drugą żoną była Jadwiga Filipowicz, z którą miał syna Jacka i córkę Marię Osiecką-Kuminek.

Stanisław Osiecki spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 184–IV–1)^[8].

Staraniem Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego ku czci Stanisława Osieckiego została w 2022 odsłonięta tablica pamiątkowa na froncie jego domu przy ulicy Mickiewicza 38^[9].

W 2020 ukazała się całościowa monografia autorstwa dr. Mateusza Ratyńskiego poświęcona życiu i działalności Stanisława Osieckiego – Stanisław Osiecki (1875–1967). Polityk z pasją^[10].

• (red.) Jacek Majchrowski, Kto był kim w II Rzeczypospolitej, Warszawa 1994
• Piotr Majewski: Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik Biograficzny. Grzegorz Mazur (red.). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, tom IV M-P, 2009, s. 280–281. ISBN 978-83-7059-875-4.
• (red. Romuald Turkowski), Opozycja parlamentarna w Krajowej Radzie Narodowej i Sejmie Ustawodawczym 1945–1947, Warszawa 1997
• Marian Matusiak, Tatrzański Szlak na Powązkach
• Profil na stronie Biblioteki Sejmowej
• Mateusz Ratyński, Stanisław Osiecki (1875–1967). Polityk z pasją, Warszawa 2020