Stanisław Stefaniak – Wikipedia, wolna encyklopedia

Stanisław Stefaniak

Stefan

major piechoty
Data i miejsce urodzenia	16 kwietnia 1900 Żbików, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	16 października 1986 Nowa Sól, Polska
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie Armia Krajowa
Jednostki	Batalion „Stefan”
Stanowiska	dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa kampania wrześniowa powstanie warszawskie
Odznaczenia

Stanisław Stefaniak, ps. Stefan, Wojownik (ur. 16 kwietnia 1900 w Żbikowie, zm. 16 października 1986 w Nowej Soli) – major Armii Krajowej, uczestnik powstania warszawskiego, komendant III Rejonu w Obwodzie Wola, dowódca kompanii wolskiej w Zgrupowaniu „Leśnik” na Muranowie i Starym Mieście, oraz dowódca batalionu „Stefan” i dowódca pododcinka po przejściu do Śródmieścia, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Syn Jana i Zofii^[1]. Od 1927 był podporucznikiem 37 Łęczyckiego pułku piechoty, ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1927^[2], oraz dowódcą plutonu pionierów. Porucznik ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1929^[3]. Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 328. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[4]. Od 1936 był komendantem Przysposobienia Wojskowego i Fizycznego na powiat łęczycki. Odbył patrolowy rajd narciarski szlakiem Karpat wzdłuż całej granicy z Czechosłowacją^[5].

We wrześniu 1939 był uczestnikiem wojny obronnej, początkowo jako dowódca batalionu rezerwy pułku następnie walczył w szeregach kompanii Legii Oficerskiej na Lubelszczyźnie m.in. pod Włodawą^[5]. Wzięty do niewoli przez Armię Czerwoną i przekazany Niemcom. Zbiegł z transportu do obozu jenieckiego na stacji w Radomiu. Ukrył się w Warszawie na Ochocie.

Od 1940 był żołnierzem Związku Walki Zbrojnej w Warszawie. Był dowódcą III Rejonu Obwodu Wola. W powstaniu warszawskim dowodził kompania na Woli i na Muranowie w Zgrupowaniu „Leśnik”. Po przedostaniu się do Śródmieścia dowódca batalionu „Stefan” i dowódca pododcinka na północnym odcinku obrony w Grupie Śródmieście-Południe. Odznaczony 21 sierpnia 1944 Krzyżem Walecznych^[6], oraz 9 września Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari^[7]. Awansowany do stopnia majora. Po powstaniu zbiegł z transportu jeńców w drodze do Ożarowa. Jesienią 1944 inspektor szkolenia bojowego AK w Łowiczu.

Po wojnie, po krótkim pobycie w Kutnie, wyjechał na tereny ówczesnego województwa wrocławskiego. Od września 1945, w stopniu kapitana, był kierownikiem referatu I mobilizacyjnego i zastępcą komendanta Rejonowej Komendy Uzupełnień w Głogowie, z siedzibą w Nowej Soli^[8].

Przez wiele lat jego nazwisko nie było znane. W publikacjach historycznych m.in. Adam Borkiewicza z 1957 występował wyłącznie jako kpt./mjr. „Stefan”^[9]. W 1969 we wspomnieniach Janusza Przedborskiego został zidentyfikowany jako „Stanisław Stefański”^[10]. Jednak pod właściwym nazwiskiem został odnaleziony dopiero w połowie lat osiemdziesiątych przez Juliusza Kuleszę^[11].

• JuliuszJ. Kulesza JuliuszJ., W murach Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych, Warszawa: „Askon”, 2003, ISBN 83-87545-77-5, OCLC 830543469 . Brak numerów stron w książce
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.