Starmachów Groń – Wikipedia, wolna encyklopedia

Starmachów Groń

Widok z Jaworzyny Porębskiej
Państwo	Polska
Położenie	województwo małopolskie
Pasmo	Karpaty, Gorce
Wysokość	747 m n.p.m.
Położenie na mapie Karpat Starmachów Groń
Położenie na mapie Gorców Starmachów Groń
49°36′11,4″N 20°04′48,0″E/49,603167 20,080000
Multimedia w Wikimedia Commons

Starmachów Groń (747 m)^[1], Starmachowski Groń^[2][3], Starmachowa Góra^[4] – wzniesienie w północno-zachodniej części Gorców, w miejscowości Poręba Wielka w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim, w gminie Niedźwiedź^[1].

Nazwa wzniesienia pochodzi od zamożnego rodu góralskiego Starmachów z Poręby Wielkiej, którzy byli właścicielami szeregu ról i łąk położonych na jego stokach. Maciej Starmach był w drugiej połowie XVIII w. nieformalnym przywódcą miejscowej ludności, zwanym w dokumentach „Mojżeszem chłopstwa porębskiego”^[2].

Starmachów Groń stanowi zakończenie długiego grzbietu, odchodzącego od Czoła Turbacza w kierunku północnym i schodzącego przez Kopieniec, Turbaczyk, Basielkę i Groń (766 m) ku zbiegowi potoków Porębianka i Konina. Dominuje od strony wschodniej nad centrum zabudowań Poręba Wielka, a od strony północnej nad zabudowaniami Koninek^[1].

Starmachów Groń jest porośnięty lasem, podobnie, jak jego stoki południowo-zachodnie, z których spływają do Koninki trzy potoki. Stoki północno-zachodnie natomiast są w większości bezleśne, zajęte przez pola uprawne. Spływa z nich Maciejkowy Potok i jego dopływy. U północnych podnóży wypływa potok Starmachów^[1].

Na wschód, niedaleko Starmachowskiego Gronia znajduje się Czechowa Góra (705 m)^[4].

W południowo-wschodnim kierunku od wierzchołka Starmachowskiego Gronia, pod wzgórzem Pustka znajduje się dom rodzinny piewcy Gorców, poety i powieściopisarza Władysława Orkana (muzeum Orkanówka)^[3]. W powieści Władysława Orkana pt. Komornicy, jedną z bohaterek jest Satrowa^[5], której potomkowie do dziś zamieszkują na Starmachowskim Groniu.

Szlak prowadzi po wschodniej stronie Starmachowskiego Gronia^[3].

Niedźwiedź – Orkanówka – Łąki – Turbaczyk – Spalone – Czoło Turbacza – Turbacz. Odległość 10,8 km, suma podejść 970 m, suma zejść 240 m, czas przejścia 3 godz. 25 min, z powrotem 2 godz. 20 min^[3].