Szastały – Wikipedia, wolna encyklopedia

Szastały

wieś
Cerkiew i cmentarz w Szastałach
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	bielski
Gmina	Bielsk Podlaski
Sołectwo	Szastały[2]
Liczba ludności (2011)	82[3]
Strefa numeracyjna	85
Kod pocztowy	17-100[4]
Tablice rejestracyjne	BBI
SIMC	0023923[5]
Położenie na mapie Polski Szastały
Położenie na mapie województwa podlaskiego Szastały
Położenie na mapie powiatu bielskiego Szastały
Położenie na mapie gminy wiejskiej Bielsk Podlaski Szastały
52°44′41″N 23°05′42″E/52,744722 23,095000[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Szastały – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie bielskim, w gminie Bielsk Podlaski^[5][6]. Leży przy drodze krajowej 66.

Były przedmieściem Bielska położonym w starostwie bielskim w II połowie XVII wieku^[7], Szastaly były położone w ziemi bielskiej województwa podlaskiego w 1795 roku^[8]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Szastały są jedną z sześciu „miejskich” wsi w okolicach Bielska Podlaskiego, których mieszkańcy korzystali z praw i przywilejów mieszczańskich. Wieś ta w dokumentach po raz pierwszy pojawia się w 1576 pod nazwą Koszczyno. W czasach pomiary włócznej wieś była osadzona na 29 włókach ziemi.

W 1779 miejscowość wciąż nosiła nazwę Koszczyno i liczyła wówczas 41 domostw, w których mieszkali mieszczanie i 6 chat „komorników” – chłopów pańszczyźnianych. Większość chat w tym okresie stała po południowej stronie ulicy, a tylko siedem na północnej. Najczęściej występującym we wsi nazwiskiem było nazwisko Puhacz, które w późniejszym czasie zmieniło formę na Puhacewicz (dzisiaj – Pugacewicz).

Do 1839 mieszkańcy Szastał należeli do Preczyścieńskaj i Mikołajewskaj parafii w Bielsku Podlaskim. W tym właśnie roku zostali oni dołączeni do Michajłowskiej parafii.

W 1896 wieś liczyła 61 domostw zamieszkanych przez 309 mieszkańców.

Według Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności, przeprowadzonego w 1921 r., wieś Szastały liczyła 126 mieszkańców (67 kobiet i 59 mężczyzn) zamieszkałych w 28 budynkach. Wszyscy ówcześni mieszkańcy miejscowości zadeklarowali białoruską przynależność narodową oraz wyznanie prawosławne. W okresie międzywojennym miejscowość znajdowała się w gminie Łubin^[9].

 Osobny artykuł: Cerkiew Ikony Matki Bożej „Pomnożycielka Chlebów” w Szastałach.

W latach dziewięćdziesiątych XX wieku, z inicjatywy o. Leontija Tofiluka i mieszkańców wsi, rozpoczęto budowę drewnianej cerkwi koło cmentarza według projektu Zacharego Szachowicza. Kamień węgielny pod świątynię Ikony Matki Bożej „Pomnożycielka Chlebów” położono 13 czerwca 1999. Cerkiew o zrębowej konstrukcji zbudował cieśla Józef Czołomiej z pobliskiej wsi Augustowo. Osadzona na planie krzyża budowla charakteryzuje się dużymi walorami estetycznymi i dobrze wpisuje się w krajobraz. Cerkiew podlega prawosławnej parafii św. Michała Archanioła (Michajłowskiej) w Bielsku Podlaskim. Ponadto we wsi znajduje się cmentarz prawosławny o powierzchni 0,3 ha założony w XIX wieku^[10].

Natomiast wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Miłosierdzia Bożego w Bielsku Podlaskim^[11].

• Szastały, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 805 .