Szczupakokształtne – Wikipedia, wolna encyklopedia

Szczupakokształtne
Esociformes[1]
Bleeker, 1859
Okres istnienia: kreda późna–dziś
100.5/0
100.5/0
Ilustracja
Szczupak pospolity (Esox lucius)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Podgromada

nowopłetwe

Infragromada

doskonałokostne

Nadrząd

przedkolcopłetwe

Rząd

szczupakokształtne

Synonimy
  • Haplomi
  • Esocae

Szczupakokształtne[2] (Esociformes) – rząd słodkowodnych ryb promieniopłetwych, blisko spokrewnionych z łososiokształtnymi (Salmoniformes). Dawniej zaliczane były w randze podrzędu szczupakowców (Esocoidei) do rzędu śledziokształtnych[3].

Występowanie i biotop

[edytuj | edytuj kod]

Wody słodkie półkuli północnejEuropa, Azja i Ameryka Północna. Okresowo mogą przebywać w wodach słonawych. W zapisie kopalnym znane są z późnej kredy[4] (Estesox i Oldmanesox[5]).

W wodach Polski występują trzy gatunki: szczupak pospolity, muławka bałkańska i muławka wschodnioamerykańska.

Cechy charakterystyczne

[edytuj | edytuj kod]

Ciało szczupakokształtnych jest pokryte łuską cykloidalną. Pęcherz pławny jest połączony z jelitem drożnym kanałem. Otwór gębowy osłaniają pozbawione zębów kości szczękowe oraz nieruchome kości międzyszczękowe. Kości ciemieniowe oddziela górna kość potyliczna. Nie występują guzki rozrodcze. W mózgoczaszce brak kości przykruczej (mesocoracoideum)[5][4], oczodołowo-klinowej (orbitosphenoideum) i sitowej środkowej (mesethmoideum)[2]. Brak płetwy tłuszczowej[4][5]. Położenie płetw nieparzystych w pobliżu ogona umożliwia wykonywanie szybkich ruchów do przodu – szczupakokształtne często atakują ofiarę z ukrycia.

Klasyfikacja

[edytuj | edytuj kod]

Do szczupakokształtnych zaliczane są rodziny[5]:

Wcześniej wyróżniano jeszcze monotypową rodzinę daliowatych[3] (Dalliidae). Zaliczany do niej rodzaj Dallia został sklasyfikowany w rodzinie muławkowatych[6].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Esociformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Nikolski 1970 ↓, s. 230.
  3. a b Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973 (wyd. II 1976), seria: Mały słownik zoologiczny.
  4. a b c Ginter 2012 ↓, s. 240.
  5. a b c d Nelson, Grande i Wilson 2016 ↓, s. 248.
  6. R. Fricke, W. N. Eschmeyer, R. van der Laan (eds): Catalog of Fishes: genera, species, references (electronic version). California Academy of Sciences. [dostęp 2019-02-13]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]