Szkoła nowojorska (muzyka) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Szkoła nowojorska – nieformalna grupa nowojorskich kompozytorów, działających w pierwszej połowie lat 1950.

Należeli do niej głównie kompozytorzy z tzw. kręgu Cage’a, czyli sam John Cage oraz Morton Feldman, Earle Brown, Christian Wolff^[1][2][3], a także pianista i kompozytor David Tudor^[1][4]. Do grupy zalicza się również Edgara Varèse’a i Stefana Wolpego, którzy pełnili rolę mentorów i nauczycieli oraz Ralpha Shapeya i Lucię Dlugoszewski, uczennicę Edgarda Varèse’a^[1][4].

Wszyscy oni blisko współpracowali z artystami wizualnymi (abstrakcyjnymi ekspresjonistami), podzielając ich wartości estetyczne, zwłaszcza niekonwencjonalny i innowacyjny sposób wyrażania indywidualnej ekspresji^[1][4]. W niektórych przypadkach nawiązali też głębokie przyjaźnie i synergie^[1].

Spotykali się w Cedar Tavern w Greenwich Village lub w The Club (39 East 8th Street), gdzie Cage wygłosił kilka wykładów, w tym słynny Lecture on Nothing (1949). Ponadto Cage pisał eseje do czasopisma „The Tiger's Eye” i razem z Robertem Motherwellem współredagował czasopismo „Possibilities”, a Feldman opublikował swój przełomowy essej Sound. Noise. Varèse. Boulez w „It is” – oficjalnym piśmie The Club. Jednak związki kompozytorów z malarzami szkoły nowojorskiej były zróżnicowane^[1].

Cage doceniał u malarzy improwizację i całościowe, niehierarchiczne podejście do powierzchni obrazów, ale nie podzielał ich heroicznej postawy i autobiograficznych odniesień. W tym względzie bliższy był mu Marcel Duchamp i dadaizm, niż Jackson Pollock^[1]. Earle Brown przyznawał, że Pollock wywarł wpływ na jego muzykę, zwłaszcza improwizacja realizowana poprzez dripping była dla Browna inspiracją do stosowania otwartych form w takich utworach, jak Dwadzieścia pięć stron (1953), Available Forms I (1961) i Available Forms II (1962)^[1].

Najsilniejszy związek z artystami wizualnymi miał Morton Feldman, który pod wpływem twórczości Philipa Gustona i Marka Rothko zainteresował się abstrakcją i intuicyjnym automatyzmem^[1][4]. Skomponował ścieżki dźwiękowe do filmów dokumentalnych Hansa Namutha Jackson Pollock (1951) i De Kooning (1963) oraz zadedykował swoje kompozycje takim malarzom z nowojorskiej grupy, jak Franz Kline (For Franz Kline, 1962), Guston (Piano Piece, 1963) i Rothko (Rothko Chapel, 1971) oraz poecie Frankowi O’Harze (For Frank O’Hara, 1973)^[1].

Kompozytorzy ze szkoły nowojorskiej, mimo intensywnej współpracy, nie wypracowali wspólnego stylu, który by ich identyfikował jako grupę, wywarli jednak głęboki wpływ na muzykę współczesną, szczególnie w Europie i Japonii^[4].

• szkoła nowojorska (malarstwo)
• Szkoła nowojorska (poezja)