Tadeusz Kolasiński (oficer lekarz) – Wikipedia, wolna encyklopedia
podpułkownik lekarz | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | 16 Pułk Piechoty Obrony Krajowej, |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
|
Tadeusz Henryk Kolasiński[a] (ur. 28 października 1874 w Bolechowie, zm. 6 grudnia 1939 w Sanoku) – doktor wszech nauk lekarskich, podpułkownik lekarz służby zdrowia Wojska Polskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Tadeusz Henryk Kolasiński[1] urodził się 28 października 1874 w Bolechowie[2][3]. Był synem Tomasza (adwokat[4], c. k. radca wyższego sądu krajowego, zm. w czerwcu 1910 w Bolechowie w wieku 69 lat[5]) i Marii oraz bratem Anny (zm. 1920, żona sędziego w Samborze, Władysława Józefa Donichta)[6][7].
Od końca lat 80. uczył się w C. K. Gimnazjum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze[8], gdzie w 1893 ukończył ostatnią VIII klasę[9]. Od 1893 do 1898 odbył studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim[10]. Na tej uczelni w czerwcu 1904 uzyskał stopień doktora wszech nauk lekarskich[1][11][10]. Był lekarzem internistą i specjalizował się w chorobach wewnętrznych[11]. Około 1905/1906 figurował na liście lekarzy w Krakowie[12]. Od 1 października 1905 do 30 listopada 1909 był asystentem w ogrodzie botanicznym w ramach Zakładu Chemicznego II na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego[13][10].
Rozpoczął służbę wojskową w c. k. Obronie Krajowej. Został awansowany na stopień zastępcy asystenta lekarza w grupie nieaktywnych z dniem 16 grudnia 1909[14]. W tym roku był oficerem przydzielonym do 16 pułku piechoty Obrony Krajowej w Krakowie[15]. Jako oficer tej jednostki na początku czerwca 1910 został mianowany przez Franciszka Józefa na stopień nadlekarza (Oberarzt) z dniem 1 czerwca 1910[16]. Potem służył jako lekarz w 24 pułku piechoty Obrony Krajowej w Wiedniu w 1911[17], a później w 37 pułku piechoty Obrony Krajowej w Gravosa[18][19]. Wiosną 1912 jako starszy lekarz został mianowany na stopień lekarza pułkowego (Regimentsarzt) z dniem 1 maja 1912[20]. Podczas I wojny światowej do 1918 nadal pozostawał oficerem 37 pułku piechoty (od 1917 jako 37 Schützen-Regimenter Gravosa)[21][22]. Według stanu z czerwca 1916 był przydzielony z tej jednostki do batalionu piechoty 11/70[23]. Na początku września 1917 informowano w prasie, że przybywa ranny w szpitalu obrony krajowej w Linzu[24].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego. W stopniu kapitana służył w szpitalu załogi w Cieszynie podczas wojny polsko-czechosłowackiej, trwającej na przełomie stycznia i lutego 1919[25]. Po najeździe Czechów wraz z częścią załogi szpitala wycofał się do Skoczowa, gdzie mieściło się Dowództwo Frontu[26]. Podczas walk nad Wisłą kierował rodzajem szpitala polowego, zorganizowanym w szkole w Skoczowie[27]. Po zawieszeniu broni i wkroczeniu wojsk polskich do Cieszyna był następcą ppłk. dr. Oktawiana Leliwy-Pileckiego na stanowisku komendanta szpitala, a potem sam został zastąpiony przez kpt. dr. Kazimierza Woynarowskiego[28]. Formalnie został przyjęty do Wojska Polskiego dekretem Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego z 6 lutego 1919 i zatwierdzony w randze kapitana lekarza[29]. Później został awansowany na stopień podpułkownika lekarza w korpusie oficerów sanitarnych ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[30][31]. W pierwszej połowie lat 20. był oficerem nadetatowym 10 batalionu sanitarnego w Przemyślu, a w 1924 pełnił funkcję starszego lekarza 38 pułku piechoty w tym samym mieście[32][33]. Później został przeniesiony w stan spoczynku. Do połowy lat 20. zamieszkiwał w Przemyślu, skąd przeniósł się wówczas do Sanoka i tam osiadł na kolejne lata jako emerytowany oficer[34][35]. W 1934 jako podpułkownik lekarz korpusu oficerów sanitarnych w stanie spoczynku był w kadrze zapasowej oficerów administracji i sanitarnych 10 Szpitala Okręgowego i był wówczas przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Sanok[2]. Był lekarzem w Sanoku do końca istnienia II Rzeczypospolitej w 1939[11].
W 1924 ofiarował do działu przyrody Muzeum Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu zbiory śluzowców znalezione w lasach sanockich[36]. W Sanoku zamieszkiwał przy ulicy Bartosza Głowackiego 8[37]. Zmarł w tym mieście 6 grudnia 1939[38][3]. Został pochowany na cmentarzu przy ulicy Jana Matejki w Sanoku[3].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]austro-węgierskie
- Krzyż Kawalerski Orderu Franciszka Józefa z dekoracją wojenną na wstążce Krzyża Zasługi Wojskowej (1916)[23][39][40][22]
- Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913 (przed 1914)[19]
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W ewidencji wojskowej Austro-Węgier był określany jako „Thaddäus Kolasiński”.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Kronika. „Gazeta Lwowska”. Nr 142, s. 2, 23 czerwca 1904.
- ↑ a b Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 804.
- ↑ a b c Księga zmarłych i pochowanych w Sanoku na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej i Matejki od 1926 do 1956 r.. Sanok. s. 79 (poz. 1154).
- ↑ Aus dem Verordnungsblatte. „Amtsblatt zur Wiener Zeitung”. Nr 281, s. 651, 7 grudnia 1906. (niem.).
- ↑ Sterbefälle. „Welt Blatt”. Nr 146, s. 6, 29 czerwca 1910. (niem.).
- ↑ Akta spadkowe po drze Tadeuszu Kolasińskim z Sanoka (zespół 594, sygn. 45). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 10.
- ↑ Kalendarz Sądowy na Rok 1927. Warszawa: 1927, s. 149.
- ↑ Sprawozdanie C. K. Wyższego Gimnazyum w Samborze za rok szkolny 1888. Sambor: 1888, s. 43.
- ↑ Sprawozdanie Dyrekcji C. K. Gimnazyum Arcyksiężniczki Elżbiety w Samborze za rok szkolny 1893. Sambor: 1893, s. 118.
- ↑ a b c Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, Tom 26 z 1981, s. 130.
- ↑ a b c Urzędowy spis: lekarzy, lekarzy-dentystów, farmaceutów, felczerów, pielęgniarek, położnych, uprawnionych i samodzielnych techników dentystycznych oraz wykazy: aptek, szpitali, ubezpieczalni społ., ośrodków zdrowia, przychodni samodzielnych, oraz centrali i filii Państwowej Szkoły Higieny. Warszawa: 1939, s. 106.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 475.
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 733.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 475.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 519.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 519.
•Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 519.
•Alicja Piekiełko, Alicja Zemanek: Historia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. 1983, s. 94. - ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1910, s. 474.
- ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1910, s. 314.
- ↑ Amtlicher Theil. „Wiener Zeitung”. Nr 129, s. 2, 9 czerwca 1910. (niem.).
•Aus dem Verordnungsblatte. „Deutsches Volksblatt”. Nr 7698, s. 11, 9 czerwca 1910. (niem.).
•Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1911, s. 477. - ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1911, s. 342.
- ↑ Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1912, s. 387.
•Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1913, s. 358. - ↑ a b Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1914, s. 301.
- ↑ In der Landwehr. „Neues Wiener Tagblatt”. Nr 118, s. 26, 1 maja 1912. (niem.).
•Awans majowy w c. k. obronie krajowej. „Gazeta Lwowska”. Nr 102, s. 2, 4 maja 1912.
•Schematismus der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1914, s. 417. - ↑ Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1916, s. 196.
- ↑ a b Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie. Wiedeń: 1918, s. 365.
- ↑ a b Kriegsaszeichnungen in der Landwehr. „Grazer Tagblatt”. Nr 152, s. 6, 3 czerwca 1916. (niem.).
- ↑ Verluste im Kriege. „Tages-Post”. Nr 207, s. 4, 5 września 1917. (niem.).
•Verluste im Kriege. „Linzer Volksblatt”. Nr 207, s. 4, 6 września 1917. (niem.). - ↑ a b Pamiętnik Historyczny Bojowników o Niepodległość Śląska Zaolzańskiego. Cieszyn: 1938, s. 90.
- ↑ Pająk 1939 ↓, s. 17.
- ↑ Pająk 1939 ↓, s. 19.
- ↑ Pająk 1939 ↓, s. 25.
- ↑ 673. Dekret. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. Nr 21, s. 500, 25 lutego 1919.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1198.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1079.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 237, 1179.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1073.
- ↑ Urzędowy spis lekarzy uprawnionych do wykonywania praktyki lekarskiej oraz aptek w Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: 1925, s. 368.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 893.
- ↑ Sprawozdanie dyrekcji z działalności za czas od 1 stycznia do 31 grudnia 1924 r.. „Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu za rok 1924”. Tom V, s. 137, 144, 1924.
- ↑ Akta spadkowe po drze Tadeuszu Kolasińskim z Sanoka (zespół 594, sygn. 45). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 9, 13.
- ↑ Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. K 1939 (Tom K, s. 129, poz. 150).
- ↑ Auszeichnungen für hervorragende Leistungen im Kriege. „Reichspost”. Nr 266, s. 4, 8 czerwca 1916. (niem.).
- ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 235.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Józef Pająk: Boje o Śląsk Cieszyński a służba zdrowia. Cieszyn: Wydawnictwa Edwarda Feitzingera, 1939, s. 1-32.