Tadeusz Miazga – Wikipedia, wolna encyklopedia
Tadeusz Miazga (ur. 3 października 1906 w Frampolu, zm. 21 września 1988 w Radomiu) – polski duchowny katolicki, kompozytor, muzykolog, wykładowca akademicki i pedagog, dyrygent chóralny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Młodość, edukacja, kapłaństwo, praca
[edytuj | edytuj kod]Tadeusz Miazga urodził się 3 października 1906 roku we Frampolu, zmarł 21 września 1988 roku w Radomiu. Talent muzyczny zdradzał od dzieciństwa, wcześnie osierocony objął w latach 1925-26 posadę organisty prowadzącego chór parafialny w pobliskim Janowie Lubelskim, po czym wznowił edukację w sandomierskim gimnazjum i seminarium duchownym, gdzie otrzymał święcenia kapłańskie 4 czerwca 1933 r.[1] Następnie podjął studia w Konserwatorium Warszawskim, które ukończył z trzema dyplomami w zakresie teorii i kompozycji, fortepianu, organów i harfy oraz nauczyciela muzyki. W tym czasie odbywał też zagraniczne studia nad chorałem gregoriańskim[2]. Następnie wrócił do Sandomierza, gdzie w latach 1937-1946 pełnił obowiązki profesora Seminarium Duchownego oraz pedagoga w kilku miejscowych szkołach. W czasie okupacji niemieckiej był na krótko aresztowany przez gestapo, a w latach 1942-1944 udzielał się w tajnym nauczaniu[3].
Po wojnie w 1947 r. przeniósł się do Poznania, gdzie wznowił na tamtejszym uniwersytecie studia muzykologiczne (u prof. A. Chybińskiego) oraz historii sztuki (u ks. S. Dettlofa), a jednocześnie był zatrudniony w poznańskim Konserwatorium Muzycznym oraz Państwowej Średniej Szkole Muzycznej. Uzyskał tytuły magistra muzykologii na Uniwersytecie Poznańskim, a także magistra teologii na Uniwersytecie Jagiellońskim[4].
Za zgodą stosownych władz kościelnych w 1950 r. osiedlił się na dłużej w Lublinie, gdzie podjął obowiązki profesora w Seminarium Duchownym, a ponadto prowadził chór męski, dla którego komponował rozliczne opracowania wielogłosowe utworów mszalnych, motetowych i pieśniowych i dał z nim ponad 200 koncertów[5]. Równocześnie był zatrudniony w charakterze nauczyciela mianowanego w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej, a w latach 1956-1967 wykładał w Instytucie Muzykologii Kościelnej KUL[6].
Aktywność naukowa i artystyczna
[edytuj | edytuj kod]Ks. Miazga uzyskał w 1960 r. na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UJ doktorat nauk humanistycznych, po przedłożeniu pracy: Antyfonarz kielecki z XIV wieku[7]. Niemal corocznie wyjeżdżał za granicę[8], koncertował i uczestniczył w międzynarodowym życiu muzycznym: kongresach muzykologicznych, festiwalach muzyki współczesnej, kongresach muzyki kościelnej[9].
Kapłaństwo
[edytuj | edytuj kod]Pomimo rozmiłowania w chorale gregoriańskim i łacińskiej liturgii Kościoła rzymskokatolickiego, ks. Miazga aktywnie włączył się w realizację wskazań Soboru Watykańskiego II i tworzenie repertuaru muzyki liturgicznej w rodzimym języku, uczestniczył w opracowywaniu i tworzeniu stosownych form muzycznych m.in. na zlecenie Podkomisji Episkopatu Polski dla Spraw Muzyki Sakralnej)[10]. Szczególną formą jego aktywności, ważną zwłaszcza w obchodach Tysiąclecia chrześcijaństwa w Polsce, było przygotowywanie i organizowanie koncertów muzyki kościelnej poza granicami kraju. Wszystko to zostało docenione przez władze kościelne, a w dowód uznania zasług nadano ks. Miazdze w 1967 r. godność kanonika honorowego kapituły lubelskiej, a w 1977 r. - kapituły sandomierskiej[8].
Twórczość kompozytorska i muzykologiczna
[edytuj | edytuj kod]Okres lubelski był czasem najbardziej intensywnej twórczości kompozytorskiej ks. Miazgi, członka Związku Kompozytorów Polskich od 1960 r.[11] Wprawdzie na charakter jego twórczości oddziaływały takie prądy stylistyczne jak romantyzm czy neoklasycyzm, to jednak znajdował się pod silnym wpływem cecyliańskiego ruchu odnowy muzyki kościelnej[12]. Był gorliwym realizatorem postulatów pielęgnowania chorału gregoriańskiego i polifonii w stylu palestrinowskim, zwłaszcza w odniesieniu do twórczości mszalnej[13]. Niemal cały kompozytorski dorobek ks. Miazgi został wydrukowany przez paryskie wydawnictwo Les Editions musicales de France[14].
W latach 1968–1986 ks. Miazga zamieszkiwał w Warszawie, skąd dojeżdżał z wykładami do Lublina oraz pracował nad przygotowaniem kilkunastu książek, które ukazały się drukiem w wydawnictwie Uniwersytetu w Grazu (Austria)[15]. Ich tematyka objęła głównie badania muzykologiczne chorału gregoriańskiego, lecz także rozmaitych elementów historii muzyki polskiej[16]. Wspomagał go wówczas, w charakterze sekretarza, jego bratanek Mieczysław Miazga[17].
Ostatnie lata życia
[edytuj | edytuj kod]Podupadłszy na zdrowiu, trzy ostatnie lata życia ks. Miazga spędził w środowisku księży w Radomiu, gdzie zmarł 21 września 1988 r. Po nabożeństwie żałobnym w diecezji sandomiersko-radomskiej oraz odprawieniu liturgii pogrzebowej w diecezji lubelskiej[18] zgodnie z życzeniem został pochowany na cmentarzu parafialnym w swoim rodzinnym miasteczku Frampolu[19].
Katalog twórczości mszalnej ks. Tadeusza Miazgi
[edytuj | edytuj kod]Łacińskie msze wielogłosowe
[edytuj | edytuj kod]- Missa in honorem S. Stanislai Kostka ad IV voces viriles comitante organo.
- Missa in honorem S. Caeciliae ad IV voces yiriles comitante organo.
- Missa in honorem S. Vincenti Pallotti ad IV voces yiriles cum organo.
- Missa in honorem S. Pii X ad yoces inaeąuales comitante organo.
- Missa pro defunctis ad IV yoces yiriles comitante organo.
- Missa Dominicalis ad IV yoces yiriles comitante organo.
- Missa pacifica ad IV yoces inaeąuales comitante organo.
- Missa in honorem S. Petri Apostoli ad IV yoces yiriles comitante organo (ad libitum).
- Missa in honorem S. Joannis Bosco ad IV (ad libitum).
- Missa Bogurodzica ad IV yoces inaeąuales comitante organo.
Wielogłosowe opracowania mszy z tekstem w języku polskim
[edytuj | edytuj kod]- Msza polska na chór mieszany z ludem.
- Msza polska na 4 glosy mieszane z organami.
- Msza polska na 4 głosy męskie z organami.
- Msza polska na chór męski z ludem.
Jednogłosowe msze polskie
[edytuj | edytuj kod]- Msza polska na 1 głos z organami (C).
- Msza polska na 1 głos z organami (h).
- Msza polska na 1 głos z organami (d).
- Msza polska na 1 głos z organami (G).
- Msza polska na 1 głos z organami (g).
- Msza polska na 1 głos z organami (F).
- Msza polska na 1 głos z organami (G).
- Msza polska na 1 głos z organami (D).
- Msza polska na 1 głos z organami (d).
- Msza polska na 1 głos z organami (a).
- Msza polska na 1 głos z organami (F).
- Msza żałobna na 1 głos lub 4 mieszane z organami (d).
Opracowania Proprium Missae na 4 głosy męskie z organami
[edytuj | edytuj kod]- Schemat na I niedzielę po zesłaniu Ducha Świętego.
- Schemat na niedzielę Trójcy Świętej.
- Schemat na uroczystość Bożego Ciała.
Opracowania Proprium Missae na I głos lub 4 głosy mieszane z organami
[edytuj | edytuj kod]- Schemat na wspomnienie dziewicy męczennicy.
- Schemat na I niedzielę Adwentu.
- Schemat na I niedzielę Wielkiego Postu.
- Schemat na niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego.
- Schemat na święta Matki Bożej.
Inne utwory muzyczne
[edytuj | edytuj kod]Oprócz twórczości mszalnej kompozytorski dorobek ks. Miazgi obejmuje około 80 motetów, 26 utworów kościelnych na chór męski i 6 na chór żeński, 24 kolędy na chór mieszany i męski oraz ponad 40 utworów świeckich[20]. Skomponował ponadto na chór mieszany i męski, solistów, instrumenty dęte i organy 3 utwory: „Magnificat”, „Te Deum” i hymn „Wniebowziętej Pani chwała”[21], a także dwie pasje (według św. Mateusza i według św. Jana) na trzech solistów i chór, które zyskały szczególną popularność i należą do najczęściej wykonywanych[22].
Dorobek muzykologiczny
[edytuj | edytuj kod]Publikacje książkowe[23]
[edytuj | edytuj kod]- Die Melodien des einstimmigen Credo der römisch-katholischen lateinischen Kirche, Graz 1976
- Antyfonarz kielecki z 1372 roku pod względem muzykologicznym, Graz 1977
- Die Gesänge zur Osterprozession in den handschriftlichen Überlieferungen, Graz 1979
- Graduał Jana Olbrachta, Graz 1980
- Pontyfikały polskie, Graz 1981
- Przyczynki do twórczości gregoriańskiej w Polsce, Graz 1982
- Notacja gregoriańska w świetle polskich rękopisów liturgicznych, Graz 1984
- Do polskiej wielogłosowej twórczości mszalnej w XVII wieku, Graz 1984
- Z problematyki muzyki sakralnej w Polsce, Graz 1986
- Wielkanocne śpiewy procesyjne, Graz 1986
Ważniejsze artykuły i opracowania
[edytuj | edytuj kod]- Formacja muzyczna w Seminariach Duchownych, „Homo Dei” 5:1959 s. 749–756
- Co mówi Konstytucja liturgiczna o muzyce? „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 1965/18, nr 5, s. 372-377
- Alan Mach - skryptor i kompozytor chóralny XVIII wieku, (w:) Studia Hieronymo Feicht septuagenario dedicate, Z. Lissa (red.), Kraków 1967, s. 284-297
- Skryptorzy ksiąg chóralnych w Polsce, „Studia Sandomierskie” 1982, nr 3, s. 305-341
- Śpiewnik kościelny częściej używanych pieśni w polskich kościołach rzymsko-katolickich, Graz 1985
- Towarzyszenie organowe częściej używanych pieśni w polskich kościołach rzymsko-katolickich, Graz 1986
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ J. Bisztyga, Ks. Tadeusz Miazga (1906-1988). Szkic biograficzny, „Studia Sandomierskie” 2001 nr 8, s. 40.
- ↑ S. Makarewicz, Śp. Ks. Tadeusz Miazga, „Kronika Diecezji Sandomiersko-Radomskiej” 1989, nr 11/12, s. 277.
- ↑ J. Bisztyga, Ks. Tadeusz Miazga, op.cit., s. 42-43.
- ↑ Ibidem, s. 43.
- ↑ R. Jasiński, Ksiądz profesor Tadeusz Miazga, (w:) Frampol i okolice. Zarys dziejów 1918-1939, t. II, Frampol 2005, s. 338.
- ↑ J. Bisztyga, Ks. Tadeusz Miazga, op.cit., s. 45.
- ↑ Ibidem, s. 47.
- ↑ a b S. Makarewicz, op.cit., s. 278.
- ↑ J. Bisztyga, op.cit., s. 47.
- ↑ Ibidem, s. 46 i 50.
- ↑ Ibidem, s. 277-278.
- ↑ J. Bisztyga, op.cit., s. 50.
- ↑ S. Dąbek, Twórczość mszalna kompozytorów polskich XX wieku, Warszawa 1996, s. 80, 82, 106-107.
- ↑ Ibidem, s. 397-398.
- ↑ J. Bisztyga, op.cit., s. 48.
- ↑ J. Bisztyga, Dorobek muzykologiczny ks. Tadeusza Miazgi, „Annales Lublinenses pro Musica Sacra” 2014, nr 5, s. 11-25.
- ↑ Zob. R. Jasiński, op.cit., s. 338.
- ↑ J. Bisztyga, Ks. Tadeusz Miazga, op.cit., s. 49.
- ↑ R. Jasiński, op.cit., s. 340.
- ↑ Zob. R. Jasiński, op.cit., s. 337.
- ↑ Ibidem, s. 338.
- ↑ Obydwa utwory znalazły się w popularnym zbiorze partytur 9 pasji, opublikowanym przez wydawnictwo „Hejnał” pt. „Męka Pańska”, stron 252: http://hejnal.eu/partytury/34-meka-panska.html (pobrano: 4.08.2020).
- ↑ Por. np. https://openlibrary.org/authors/OL740523A/Tadeusz_Miazga (pobrano 4 sierpnia 2020 r.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- J. Bisztyga, Dorobek muzykologiczny ks. Tadeusza Miazgi, „Annales Lublinenses pro Musica Sacra” 2014, nr 5, s. 11-25
- J. Bisztyga, Ks. Tadeusz Miazga (1906-1988). Szkic biograficzny, „Studia Sandomierskie” 2001 nr 8
- J. Bisztyga, Twórczość mszalna ks. Tadeusza Miazgi, „Annales Lublinenses pro Musica Sacra” 2016, Nr 7, s. 11-44
- S. Dąbek, Twórczość mszalna kompozytorów polskich XX wieku, Warszawa 1996
- R. Jasiński, Ksiądz profesor Tadeusz Miazga, (w:) Frampol i okolice. Zarys dziejów 1918-1939, t. II, Frampol 2005
- S. Makarewicz, Śp. Ks. Tadeusz Miazga, „Kronika Diecezji Sandomiersko-Radomskiej” 1989, nr 11/12, s.276-279