Tadeusz Wasąg – Wikipedia, wolna encyklopedia

Tadeusz Wasąg
Data i miejsce urodzenia

3 lutego 1926
Rukojnie(inne języki), gm. Rukojnie
powiat wileńsko-trocki

Data i miejsce śmierci

17 maja 2021
Szczecin

Profesor nauk chemicznych
Specjalność: chemia analityczna, chemia nieorganiczna
Alma Mater

Uniwersytet M. Kopernika

Doktorat

1963
Uniwersytet M. Kopernika

Profesura

1981

Polska Akademia Nauk
Status

członek Komitetów Chemii i Chemii Analitycznej PAN

Praca naukowo-dydaktyczna
Uczelnia

Politechnika Szczecińska

Wydział

Technologii i Inżynierii Chemicznej

Dziekan
Wydział

Technologii i Inżynierii Chemicznej PSz

Okres spraw.

1979–1987
1990–1996

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Krzyż Partyzancki Krzyż Armii Krajowej Medal Komisji Edukacji Narodowej

Tadeusz Wasąg (ur. 3 lutego 1926 w Rukojnie(inne języki), gmina Rukojnie, powiat wileńsko-trocki, zm. 17 maja 2021 w Szczecinie[1]) − polski chemik (chemia analityczna), profesor związany z Politechniką Szczecińską, naukowiec, nauczyciel akademicki, wieloletni dziekan Wydziału Technologii i Inżynierii Chemicznej.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Okres przed II wojną światową i wojna

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w miasteczku Rukojnie w pobliżu Wilna. Był synem Michała Wasąga (policjanta, Sybiraka) i Wiktorii z d. Porębskiej[2]. W Wilnie skończył w roku 1938 szkołę podstawową i rozpoczął naukę w Gimnazjum im. Adama Mickiewicza. Po wybuchu II wojny światowej nadal przebywał w Wilnie (zob. Obrona Wilna), pracując m.in. na kolei[3]. Do konspiracyjnej działalności w Polskim Państwie Podziemnym włączył się w roku 1943. Jako żołnierz AK (6 Wileńska Brygada AK[2]) w roku 1944 brał udział w Operacji „Ostra Brama”[2] (część Akcji „Burza”). Po zajęciu Wilna przez Armię Czerwoną był aresztowany przez NKWD i skazany na 3 lata więzienia. Został zwolniony dzięki amnestii; wyjechał do Lublina, a stamtąd do Gdańska[3].

Młodość po II wojnie światowej

[edytuj | edytuj kod]

Maturę zdał w Gdańsku w roku 1948, po czym studiował chemię na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Będąc na III roku studiów rozpoczął pracę jako asystent w Zakładzie Chemii Nieorganicznej UMK. Pracę magisterską wykonywał pod opieką prof. Antoniego Basińskiego. Po jej ukończeniu w roku 1952 otrzymał w Zakładzie stanowisko starszego asystenta[3].

Praca zawodowa

[edytuj | edytuj kod]

W roku 1954 Tadeusz Wasąg został służbowo przeniesiony do Szczecina, gdzie rozwijano działalność Szkoły Inżynierskiej (w roku 1955 przekształconej w Politechnikę Szczecińską). Pracując w Zakładzie Chemii Nieorganicznej, kierowanym przez prof. Wiktora Gorzelanego, wykonywał pracę doktorską pod opieką naukową prof. Ernesta Pischingera (UMK). Doktorat w dziedzinie nauk przyrodniczych uzyskał decyzją Rady Wydziału Matematyki-Fizyki-Chemii UMK w roku 1963[2][3]. Po doktoracie objął Zakład Chemii Analitycznej, wchodzący początkowo w skład Katedry Chemii Nieorganicznej, a po reorganizacji uczelni – w skład Instytutu Chemii Podstawowej[3]. W latach 1969–1981 zajmował stanowisko docenta. Tytuł profesora nadzwyczajnego Rada Państwa nadała mu w roku 1981, a profesora zwyczajnego – w roku 1991[2][3] (dyscyplina: technologia chemiczna, specjalność: chemia analityczna, chemia nieorganiczna[4]). W latach 1969–1979 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Technologii i Inżynierii Chemicznej, a w latach 1979–1987 i 1990–1996 – funkcję dziekana Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej[2][3].

Publikacje (wybór)

[edytuj | edytuj kod]

Tadeusz Wasąg jest autorem ok. 150 publikacji naukowych, dotyczących m.in. chemii analitycznej[3], w tym skryptów:

  • Tadeusz Wasąg, Wstęp do analizy chemicznej (1976)[2],
  • Tadeusz Wasąg, Barbara Derecka, Laboratorium analizy ilościowej, Cz. 1, Metody chemiczne (wyd. 4 1994)[5]
  • Tadeusz Wasąg, Barbara Derecka, Laboratorium analizy ilościowej; Analiza wagowa i objętościowa (1986)[6],

oraz licznych referatów i komunikatów z innych dziedzin, np. technologii sody oraz denitracji i odsiarczania gazów spalinowych z elektrowni[7].

Działalność pozauczelniana

[edytuj | edytuj kod]

Tadeusz Wasąg był przez wiele lat członkiem Komitetu Chemii i Komitetu Chemii Analitycznej PAN (Wydział Nauk Matematycznych, Fizycznych i Chemicznych). Był też wiceprzewodniczącym Komisji Nauk Chemicznych Oddziału PAN w Poznaniu. Od roku 1951 należał do Polskiego Towarzystwa Chemicznego, w którym pełnił – w latach 1972–1976[7] – funkcję przewodniczącego Oddziału Szczecińskiego, a od roku 1969 – do Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego[2].

Jest członkiem Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, w którym był wiceprezesem Zarządu Okręgu Szczecin[2][3][7].

Odznaczenia[2]

[edytuj | edytuj kod]

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Żona Tadeusza Wasąga, Tatiana z d. Kaczarska[2] (ur. 1924 w Iwieńcu[3], zm. 29 października 2007[8]), była również specjalistką w zakresie chemii analitycznej, absolwentką UMK (asystentką tamże od 1949 r.). Wraz z mężem została służbowo przeniesiona do Politechniki Szczecińskiej, w której współpracowali na Wydziale Technologii i Inżynierii Chemicznej. Była wykładowcą chemii nieorganicznej, docentem od roku 1970, wieloletnią przewodniczącą Wydziałowej Komisji Programowej WTiICh. W latach 1972–1981 kierowała Punktem Konsultacyjnym Studiów Wieczorowych PS w Gorzowie Wielkopolskim. W roku 1983 odeszła na emeryturę[9].

Córka Tatiany i Tadeusza Wasągów, Elżbieta (ur. 1956), jest absolwentką Wydziału Budownictwa)[2]. Hobby Tadeusza Wasąga, to ogród, militaria, literatura, film, teatr, muzyka[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Z głębokim żalem zawiadamiamy, że 17 maja 2021 roku, zmarł śp. prof. dr Tadeusz Wasąg. [w:] Informacje bieżące WTiICh [on-line]. Wydział Technologii i Inżynierii Chemicznej ZUT, 18.05.2021. [dostęp 2021-05-21].
  2. a b c d e f g h i j k l m Hübners Who is Who. Wyd. 3. Who is Who, Verlag für Personenenzyklopädien, 2004, s. 4494. ISBN 3-7290-0043-8.
  3. a b c d e f g h i j Komitet Organizacyjny Zjazdu Absolwentów Wydziału Technologii i Inżynierii Chemicznej: 50 lat Wydziału 1947–1997. Szczecin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Szczecińskiej, 1997, s. 124. ISBN 83-87423-35-1. (pol.).
  4. Prof. dr Tadeusz Wasąg, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2013-01-30].
  5. Tadeusz Wasąg, Barbara Derecka: Laboratorium analizy ilościowej. T. 1: Metody chemiczne. Szczecin: Wydawnictwo Uczelniane PS, 1994. ISBN 83-86359-36-6.
  6. Tadeusz Wasąg, Barbara Derecka: Laboratorium analizy ilościowej. T. Analiza wagowa i objętościowa. Szczecin: Wydawnictwo Uczelniane PS, 1986.
  7. a b c Praca zbiorowa, red. Tadeusz Białecki: Encyklopedia Szczecina. T. 2. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, Instytut Historii, Zakład Historii Pomorza Zachodniego, 2000, s. 591–592. ISBN 83-7241-089-5. (pol.).
  8. Wasąg Tatiana. [w:] Wyszukiwarka miejsca pochówku w Szczecinie [on-line]. [dostęp 2013-01-31].
  9. op.cit. 50 lat Wydziału 1947–1997. s. 125.