Teatr Polskiego Radia – Wikipedia, wolna encyklopedia

Teatr Polskiego Radia
Ilustracja
Zygmunt Kęstowicz podczas nagrania odcinka słuchowiska „W Jezioranach”; 1975 rok
Typ teatru

radiowy

Założyciel

Mikołaj Alojzy Kaszyn
Witold Hulewicz

Kierownictwo
artystyczne

Janusz Kukuła

Data powstania

1925 rok

Państwo

 Polska

Lokalizacja

ul. Z. Modzelewskiego 59,
00-977 Warszawa

brak współrzędnych
Strona internetowa
Nagranie słuchowiska według sztuki T.Różewicza Białe małżeństwo, Teatr Polskiego Radia, październik 2011, reż. W.Modestowicz
Wojciech Pszoniak w studiu Teatru Polskiego Radia, październik 2008. Nagranie słuchowiska "Dziady" wg A. Mickiewicza

Teatr Polskiego Radia – instytucja działająca w ramach Polskiego Radia, która zajmuje się produkcją i emisją słuchowisk według oryginalnych scenariuszy i adaptacji radiowych dramatów scenicznych, powieści, reportaży, poezji.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

29 listopada 1925 miała miejsce premiera pierwszego słuchowiska w historii Teatru Polskiego Radia Warszawianka Stanisława Wyspiańskiego, która była nadana na żywo[1]. Reżyserem tej adaptacji był Mikołaj Alojzy Kaszyn – ówczesny kierownik programowy.

Współcześnie słuchowiska teatralne emitowane są najczęściej w Programie 1 i Programie 2 (audycja „Wieczór ze słuchowiskiem”), rzadziej w Programie 3 Polskiego Radia[2].

W latach 1947–1948 kierownikiem Teatru Polskiego Radia w Warszawie był Bronisław Dardziński, który od roku 1945 do 1948, a następnie od 1949 do 1950 był głównym reżyserem w tej redakcji. Po 1956 roku powstała tzw. polska szkoła słuchowiska czy też dramaturgii radiowej, której rozwój stymulowali kierujący redakcją w latach 1956-1961 Janusz Warnecki, a od 1969 do 1976 Zdzisław Nardelli. W latach 1977–1986 redakcją kierował Juliusz Owidzki[3]. Od roku 1986 do 1991 dyrektorem Teatru Polskiego Radia był Henryk Rozen.

Od 1988 roku Zespół Artystyczny Teatru Polskiego Radia przyznaje corocznie Wielki Splendor – nagrodę dla aktora/aktorki „za wybitne kreacje w słuchowiskach oraz twórczy wkład na rzecz rozwoju i umacniania rangi radia artystycznego w Polsce”[4][5]. Okazjonalnie przyznawany jest też Honorowy Wielki Splendor za całokształt dorobku twórczego w dziedzinie reżyserii, pisarstwa radiowego lub kompozycji muzycznej[5].

W 1992 kierownikiem artystycznym został Janusz Kukuła.

Od 2001 w Sopocie odbywa się Festiwal Teatru Polskiego Radia i Telewizji Polskiej „Dwa Teatry”, podczas którego prezentowane są najlepsze słuchowiska oraz spektakle telewizyjne[6]. Podczas festiwalu przyznawana jest Wielka Nagroda Festiwalu „Dwa Teatry” za wybitne kreacje aktorskie w Teatrze Polskiego Radia i Teatrze Telewizji[7].

W 2007 kierownikiem literackim został Krzysztof Sielicki i zajmował to stanowisko do 2020 r. W 2020 r. kierownikiem literackim została Marta Rebzda.

Od 2010 Teatr Polskiego Radia wraz z Programem I przyznaje nagrody Arete za debiut aktorski oraz Don Kichot za debiut reżyserski[8] a od 2015 jest także przyznawana nagroda Amadeusz za debiut kompozytorski oraz nagroda Talanton za debiut dramaturgiczny.

Nagrody

[edytuj | edytuj kod]
  • laureat Kuźni Mistrzów Mowy Polskiej (19 września 2011)[8][9].
  • Złote Berło przyznawaną przez Fundację Kultury Polskiej i Bank Milennium.Kapituła doceniła instytucję „za konsekwencję w prezentowaniu najwybitniejszych osiągnięć polskiego i międzynarodowego dramatopisarstwa; troskę o zachowanie piękna języka polskiego; twórczą i inspirującą obecność w życiu wielu pokoleń radiosłuchaczy; kształtowanie gustów i rozwijanie wyobraźni milionów Polaków” (30.11.2015)[10]. Nagrodę wręczono w Studiu im. W. Lutosławskiego[11].

Teatr Polskiego Radia kilkakrotnie otrzymał nagrody Prix Italia w kategorii słuchowisk[12].

Słuchowiska Teatru Polskiego Radia były także wyróżniane także na innych międzynarodowych festiwalach sztuki radiowej[12], m.in.:

  • III nagroda za słuchowisko dla dzieci i młodzieży „O mieście, które chciało być sławne” Katarzyny Ciążyńskiej na Festiwalu OIRT Suzdal`90
  • wyróżnienie na Festiwalu Prix Futura`91 za spektakl „Za drutami był las” Waldemara Modestowicza i Ryszarda Wołągiewicza
  • nagroda za scenariusz na Festiwalu Ostankino Prize’94 za „Samolot” Jerzego Górzańskiego
  • nagroda główna Ostankino Prize`96 za „Balkon przy głównej ulicy” Andrzeja Mularczyka
  • nagroda za oryginalny scenariusz na Festiwalu Prix Ex Aequo Bratysława`98 za „Trzy razy smok” Jana Warenyci
  • Grand Prix VI Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Radiowej Prix Marulić, Hvar 2002 za spektakl „Prosta i prawdziwa historia o Każdym. Komedia o śmierci”
  • Prix Europa (w Berlinie) 2013 dla najlepszego słuchowiska europejskiego dla Krzysztofa Czeczota (autor i reżyser) za słuchowisko „Andy”
  • UK International Audio Drama Festival 2022 (w Canterbury)[13]1-sza nagroda za słuchowisko "Pozwól, że ci opowiem" Marty Rebzdy w reż. Waldemara Modestowicza.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Justyna Berger: Teatr mój słyszę ogromny… Historia Teatru Polskiego Radia. Część I – Początki. polskieradio.pl, 2011-04-30. [dostęp 2014-01-04].
  2. Joanna Bachura, Odsłony wyobraźni. Współczesne słuchowisko radiowe, Toruń 2012, s.486, ISBN 978-83-7780-332-5.
  3. Owidzki Juliusz, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-12-18].
  4. Splendory 2011 wręczone. polskieradio.pl. [dostęp 2012-02-06].
  5. a b Polskie Radio : Teatr : Nagrody. Polskie Radio Online. [dostęp 2010-11-16].
  6. Elżbieta Pleszkun-Olejniczakowa i inni, Dwa teatry. Studia z zakresu teorii i interpretacji sztuki słuchowiskowej, Toruń 2012, s.497, ISBN 978-83-7611-822-2.
  7. Zapraszamy na XI Festiwal 'Dwa Teatry – Sopot 2011'. polskieradio.pl, 2011-05-27. [dostęp 2012-02-06].
  8. a b Inauguracja sezonu teatralnego w Programie I. [dostęp 2012-02-06].
  9. Nagrody Teatru Polskiego Radia (galeria). polskieradio.pl. [dostęp 2012-02-06].
  10. "Złote Berło" dla Teatru Polskiego Radia. "Pokazano, że jesteśmy ważną instytucją w kulturze" [online], RDC [dostęp 2016-06-12] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-07] (pol.).
  11. Aktualności [online], www.fundacjakulturypolskiej.pl [dostęp 2016-06-12].
  12. a b Teatr Polskiego Radia. teatry.art.pl, 2006-09-28. [dostęp 2012-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-21)].
  13. Festival 2022 - UK International Radio Drama Festival [online] [dostęp 2022-04-15] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]