Podłużnik (rodzaj) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Podłużnik
	Tibellus
	Simon, 1875
	; Podłużnik długonogi
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	pajęczaki
Rząd	pająki
Podrząd	Opisthothelae
Infrarząd	pająki wyższe
Rodzina	ślizgunowate
Rodzaj	Tibellus
	Typ nomenklatoryczny
	Aranea oblonga Walckenaer, 1802
Synonimy
	Tibellinus Simon, 1910;
	Tibellinus Simon, 1910;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.

Podłużnik^[1] (Tibellus) – rodzaj pająków z rodziny ślizgunowatych. Kosmopolityczny. Obejmuje 52 opisane gatunki.

Morfologia

Pająki o ciele spłaszczonym^[2] i wydłużonym^[3]^[2]. Samice osiągają od 6,7 do 15,9 mm długości ciała, a samce od 4,5 do 12,4 mm długości ciała, przy czym odnóża mają znacznie dłuższe w stosunku do ciała niż samice^[2].

Karapaks jest znacznie dłuższy niż szeroki, z przodu zaokrąglony i w części głowowej węższy niż w tułowiowej; ubarwienie ma słomkowe do pomarańczowo brązowego z ciemnymi, złożonymi z brązowoczarnych kropek lub linii przepaskami podłużnymi środkowymi i przykrawędziowymi^[2]. Oczy są niewielkie, takich samych lub zbliżonych rozmiarów^[3]^[2], rozmieszczone w dwóch umieszczonych przy przedniej krawędzi karapaksu szeregach^[2]. Oczy pary przednio-środkowej leżą nieco bardziej z przodu niż przednio-bocznej, a tylno-środkowej znacznie bardziej z przodu niż tylno-bocznej^[3]^[2]. Oczy par środkowych rozmieszczone są na planie szerszego w tyle czworokąta^[3]. Oczy pary tylno-środkowej leżą znacznie bliżej siebie niż oczy tylno-bocznych^[2]. Nadustek jest około sześciokrotnie wyższy od oczu przednio-środkowych^[3], lekko opadający, zaopatrzony w szereg od 6 do 9 szczecinek na krawędzi. Szczękoczułki mają na krawędzi wewnętrznej dwa okołowierzchołkowe ząbki, większy i mniejszy^[2]. Długość wargi dolnej nieco przekracza jej szerokość^[3] lub wymiary te są równe. Szczęki są od wargi dolnej wyraźnie dłuższe^[2]. Na tarczowatym sternum występują wyniesione kropki z cienkimi, nitkowatymi, przezroczystymi do żółtych szczecinkami^[3]^[2].

Odnóża są długie^[3]^[2] i smukłe, bladożółte do pomarańczowobrązowych, czasem z brązowoczarnymi kropkami, niekiedy z paskami na goleniach dwóch początkowych par. Kolejność ich par od najdłuższej do najkrótszej to: II, I, IV, III lub II, IV, I, III; z wyjątkiem jednego gatunku długość pierwszej i czwartej pary jest podobna. Na wszystkich członach rosną krótkie szczecinki, a szczecinki makroskopowe występują na udach, goleniach i nadstopiach^[2]. Gęste skopule złożone ze szpatułkowatych szczecin obecne są na spodach nadstopiów i stóp^[3]^[2].

Opistosoma (odwłok) jest wąska i wydłużona^[2], około czterokrotnie dłuższa niż szeroka^[3], w zarysie o prawie równoległych bokach^[3]^[2], lekko ku tyłowi zwężona. Z wierzchu zazwyczaj jest kremowobiała z nakrapianiem, opatrzona podłużną pośrodkową przepaską z lancetowatym, żółtym do oliwkowozielonego znakiem na przedzie i czarną linią ciągnącą się od niego do tylnej krawędzi, a ponadto wyposażona w od jednej do pięciu par brązowoczarnych kropek lub maźnięć. Od spodu jest bladożółta z dymnym do żółtego szerokim paskiem zaczynającym się od bruzdy epigastrycznej i kończącym przed kądziołkami. Na przedniej krawędzi opistosomy obecne jest wcięcie porośnięte zakrzywionymi, białymi szczecinkami pierzastymi. Występują trzy pary końcowo umieszczonych kądziołków przędnych otoczonych kępkami długich, białych szczecinek nitkowatych^[2].

Nogogłaszczki samca cechują się podługowatym, rzadko okrągławym tegulum, zapętlonym przewodem nasiennym i osadzonym na tegulum środkowo-przednio lub przednio-bocznie embolusem o prostym do hakowatego wierzchołku. Samica ma płytkę płciową z przegrodą środkową odgraniczoną zesklerotyzowanymi kanałami kopulacyjnymi, które zwężają się ku bokom. Występują dwie spermateki o kształcie zaokrąglonym z przodu, a z tyłu opadającym lub tworzącym przedłużenia. Dwa zewnętrznie umieszczone gruczoły spermatekalne dysponują długimi przewodami^[2].

Ekologia i występowanie

Pająki te przebywają najczęściej na łodygach wysokich traw, roślin zielnych i na krzewach^[3]^[2]. W spoczynku rozprostowują odnóża pierwszej i drugiej pary wzdłuż osi długiej rośliny ku przodowi, a czwartej pary ku tyłowi, natomiast krótkie odnóża pary trzeciej służą do chwytania się rośliny. Zaniepokojone potrafią się gwałtownie podrywać i szybko biegają wzdłuż łodygi^[3].

Rodzaj kosmopolityczny^[2]^[4]. Na zachodzie Palearktyki reprezentowany jest przez trzy gatunki^[4], z których w Polsce występują dwa – podłużnik długonogi i podłużnik piegowaty^[5].

Taksonomia

Takson ten wprowadzony został w 1875 roku przez Eugène’a Simona^[6]^[4]. Gatunkiem typowym jest Aranea oblonga^[4]^[2]. Wprowadzony w 1910 roku przez Simona rodzaj Tibellinus^[7] zsynonimizowany został z Tibellus w 1994 roku przez Annette van den Berg i Annę Sophię Dippenaar-Schoeman^[2].

Do rodzaju zalicza się 52 opisane gatunki^[4]:

Tibellus affinis O.P.-Cambridge, 1898
Tibellus armatus Lessert, 1928
Tibellus asiaticus Kulczynski, 1908
Tibellus aspersus Danilov, 1991
Tibellus australis (Simon, 1910)
Tibellus bruneitarsis Lawrence, 1952
Tibellus californicus Schick, 1965
Tibellus chamberlini Gertsch, 1933
Tibellus chaturshingi Tikader, 1962
Tibellus chilensis Mello-Leitão, 1943
Tibellus cobusi Van den Berg et Dippenaar-Schoeman, 1994
Tibellus cucurbitus Yang, Zhu et Song, 2005
Tibellus demangei Jézéquel, 1964
Tibellus deokjeok Jang et al., 2023
Tibellus duttoni (Hentz, 1847)
Tibellus elongatus Tikader, 1960
Tibellus fengi Efimik, 1999
Tibellus flavipes Caporiacco, 1939
Tibellus gerhardi Van den Berg et Dippenaar-Schoeman, 1994
Tibellus hollidayi Lawrence, 1952
Tibellus insularis Gertsch, 1933
Tibellus jabalpurensis Gajbe et Gajbe, 1999
Tibellus japonicus Efimik, 1999
Tibellus katrajghatus Tikader, 1962
Tibellus kibonotensis Lessert, 1919
Tibellus kimi Seong, 2013
Tibellus macellus Simon, 1875
Tibellus maritimus (Menge, 1875) – podłużnik piegowaty
Tibellus minor Lessert, 1919
Tibellus nigeriensis Millot, 1942
Tibellus nimbaensis Van den Berg et Dippenaar-Schoeman, 1994
Tibellus oblongus (Walckenaer, 1802) – podłużnik długonogi
Tibellus orientis Efimik, 1999
Tibellus paraguensis Simon, 1897
Tibellus parallelus (C. L. Koch, 1837)
Tibellus pashanensis Tikader, 1980
Tibellus pateli Tikader, 1980
Tibellus poonaensis Tikader, 1962
Tibellus propositus Roewer, 1951
Tibellus rothi Schick, 1965
Tibellus septempunctatus Millot, 1942
Tibellus seriepunctatus Simon, 1907
Tibellus shikerpurensis Biswas et Raychaudhuri, 2003
Tibellus somaliensis Van den Berg et Dippenaar-Schoeman, 1994
Tibellus spinosus Schiapelli et Gerschman, 1941
Tibellus sunetae Van den Berg et Dippenaar-Schoeman, 1994
Tibellus tenellus (L. Koch, 1876)
Tibellus utotchkini Ponomarev, 2008
Tibellus vitilis Simon, 1906
Tibellus vosseleri Strand, 1906
Tibellus vossioni Simon, 1884
Tibellus zhui Tang et Song, 1989

Przypisy

↑ Philodromidae – Ślizgunowate. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2024-09-09].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v A. Van den Berg, A.S. Dippenaar-Schoeman. A revision of the Afrotropical species of the genus Tibellus Simon (Araneae: Philodromidae). „Koedoe”. 37 (1), s. 67-114, 1994.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m S. Almquist. Swedish Araneae, part 2--families Dictynidae to Salticidae. „Insect Systematics et Evolution, Supplement”. 63, s. 285-601, 2006.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Gen. Tibellus Simon, 1875. [w:] World Spider Catalogue [on-line]. World Spider Catalog Association, 2024. [dostęp 2024-09-09].
↑ Robert Rozwałka, Marzena Stańska: Check-list of spiders (Araneae) of Poland. [dostęp 2024-09-09].
↑ E. Simon: Les Arachnides de France. Tome seconde. Contenant les familles des Urocteidae, Agelenidae, Thomisidae et Sparassidae. Paris: Roret, 1875.
↑ E.E. Simon E.E., Arachnoidea: Araneae (II.), [w:] L.L. Schultze (red.), Zoologische und anthropologische Ergebnisse einer Forschungsreise im westlichen und zentralen Südafrika. Vierter Band. Systematik und Tiergeographie, „Denkschriften der Medizinisch-Naturwissenschaftlichen Gesellschaft zu Jena”, 16, s. 175-218 .

[insektarium-1] Philodromidae – Ślizgunowate. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2024-09-09].

[vbds-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v A. Van den Berg, A.S. Dippenaar-Schoeman. A revision of the Afrotropical species of the genus Tibellus Simon (Araneae: Philodromidae). „Koedoe”. 37 (1), s. 67-114, 1994.

[Almquist-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m S. Almquist. Swedish Araneae, part 2--families Dictynidae to Salticidae. „Insect Systematics et Evolution, Supplement”. 63, s. 285-601, 2006.

[wsc-4] Gen. Tibellus Simon, 1875. [w:] World Spider Catalogue [on-line]. World Spider Catalog Association, 2024. [dostęp 2024-09-09].

[ar-5] Robert Rozwałka, Marzena Stańska: Check-list of spiders (Araneae) of Poland. [dostęp 2024-09-09].

[Simon1-6] E. Simon: Les Arachnides de France. Tome seconde. Contenant les familles des Urocteidae, Agelenidae, Thomisidae et Sparassidae. Paris: Roret, 1875.

[Simon2-7] E.E. Simon E.E., Arachnoidea: Araneae (II.), [w:] L.L. Schultze (red.), Zoologische und anthropologische Ergebnisse einer Forschungsreise im westlichen und zentralen Südafrika. Vierter Band. Systematik und Tiergeographie, „Denkschriften der Medizinisch-Naturwissenschaftlichen Gesellschaft zu Jena”, 16, s. 175-218 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]