French
DeutschTomasz Filipczak – Wikipedia, wolna encyklopedia
| Data i miejsce urodzenia | 7 lutego 1954 |
|---|---|
| Data śmierci | 7 lutego 2019 |
| Zawód, zajęcie | działacz kulturalny |
| Odznaczenia | |
   | |
Tomasz Filipczak (ur. 7 lutego 1954 w Łodzi[1][2], zm. 7 lutego[3] 2019[4]) – polski działacz opozycyjny w PRL, jeden z pomysłodawców, a następnie członek redakcji pisma Puls, działacz kulturalny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1977 ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Łódzkim, w latach 1977–1980 pracował w Okręgowej Instytucji Rozpowszechniania Filmów w Łodzi. Od 1976 współpracował z Komitetem Obrony Robotników, następnie z Komitetem Samoobrony Społecznej „KOR”, od września 1977 współpracował także z Niezależną Oficyną Wydawniczą NOWA, stworzył system dystrybucji wydawnictw niezależnych w regionie łódzkim, w październiku 1977 był jednym z inicjatorów Niezależnego Klubu Dyskusyjnego w Łodzi (istniejącego formalnie do lutego 1978)[1][5][2].
Był jednym z pomysłodawców i w latach 1977–1981 członkiem redakcji pisma Puls, w którym odpowiadał za sprawy techniczne i był nieformalnym sekretarzem redakcji[1][6][2], od września 1980 był członkiem redakcji pisma „Solidarność z Gdańskiem”, krytycznego wobec lokalnych władz „Solidarności”, przy Zakładach Przemysłu Bawełnianego im. Juliana Marchlewskiego zorganizował Centrum Informacyjno-Kulturalne „Solidarność”, w którym odbywał się klub dyskusyjny, projekcje filmowe i kolportaż wydawnictw niezależnych[1][2][7][8], od kwietnia 1981 był jednym z redaktorów pisma satyrycznego Pomruk (z Witoldem Sułkowskim, Piotrem Bikontem i Wojciechem Słodkowskim)[1][2]. W związku z ogłoszeniem stanu wojennego był od 13 grudnia 1981 do grudnia 1982 internowany w zakładach karnych w Łęczycy, Łowiczu i Kwidzynie[1][2].
Po zwolnieniu z internowania pracował najpierw dorywczo, następnie w prywatnym biurze turystycznym, od 1983 był związany z Duszpasterstwem Środowisk Twórczych zorganizowanym przez o. Stefana Miecznikowskiego, w ramach którego organizował cotygodniowe spotkania niezależnymi twórcami i intelektualistami[1][2]. Od 1985 kierował łódzkim oddziałem Komitetu Kultury Niezależnej. W 1987 razem z Wojciechem Maciejewskim, Piotrem Bikontem i Jackiem Skalskim powołał grupę artystyczną Film i Literatura[5][2], w ramach której wydawał także książki II obiegu[1]. Również w 1987 był organizatorem sympozjum Litwini, Białorusini, Ukraińcy, Polacy - przesłanki pojednania, w 1988 był pomysłodawcą i redaktorem Polskiej Encyklopedii Niezależnej[1]. W latach 1988–1994 był dzierżawcą łódzkiego kina „Przedwiośnie”, od 1988 prezesem i głównym udziałowcem Europa sp. z o.o., która zajmowała się dystrybucja filmów w obiegu oficjalnym[1][2].
W 1989 należał do założycieli Łódzkiego Towarzystwa Inicjatyw Społecznych, od 1991 był prezesem Towarzystwa. W latach 1992–1994 był dyrektorem Ośrodka TVP w Łodzi[1][2].
W 1984 otrzymał Nagrodę Fundacji Polcul[2], w 2006 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (M.P. z 2006, nr 84, poz. 848), w 2008 Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[2], w 2016 Krzyżem Wolności i Solidarności (M.P. z 22.01.2016, poz. 308).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k Opozycja w PRL. Słownik biograficzny 1956–89. Tom 2, Ośrodek Karta, Warszawa 2002, s. 94-95 (biogram autorstwa Jacka Pietrzaka)
- ↑ a b c d e f g h i j k l Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976–1989. Tom 2 wyd. Stowarzyszenie Pokolenie, Oficyna Wydawnicza Volumen i IPN, Warszawa 2012, s. 331 (biogram autorstwa Wiesława Maciejewskiego
- ↑ data dzienna śmierci
- ↑ Zmarł Tomasz Filipczak, działacz opozycji w PRL, były szef łódzkiego ośrodka telewizyjnego. dzienniklodzki.pl. [dostęp 2019-02-08]. (pol.).
- ↑ a b Ludzie NOWEJ 1977–2007, Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2010, s. 42
- ↑ Niezależność najwięcej kosztuje. Relacje uczestników opozycji demokratycznej w Łodzi 1976–1980, wyd. IPN, Łódź 2008, według indeksu (tam biogram, s. 244 i relacja T. Filipczaka, s. 47-62)
- ↑ Pospolite ruszenie. Relacje działaczy i współpracowników „Solidarności” w Łodzi 1980–1981, wyd. IPN, Łódź 2011, według indeksu (tam biogram, s. 285 i relacja T. Filipczaka, s. 93-107)
- ↑ Benedykt Czuma Łódzka „Solidarność” 1980-1981, wyd. IPN, Łódź 2010, według indeksu