Towarzystwo dla Rozwoju Ruskiej Sztuki – Wikipedia, wolna encyklopedia

Towarzystwo dla Rozwoju Ruskiej Sztuki, ukr. Товариство для розвою руської штуки – pierwsza organizacja ukraińska w Galicji Wschodniej, założona w 1899 we Lwowie. W założeniu miała dbać o rozwój sztuki ruskiej, a w szczególności malarstwa, rzeźbiarstwa i złotnictwa. Jej członkowie mieli mieć możliwość utrzymywania się ze swojej twórczości.

Na przełomie XIX i XX wieku wpływy z zachodniej Europy sprawiły, że sztuka ukraińska zaczęła tracić swój charakter narodowy. Artyści pochodzenia ukraińskiego postanowili stworzyć stowarzyszenie, które pozwoli odrodzić rodzimy artyzm, a zarazem poprawi sytuację ukraińskich twórców. W 1898 z inicjatywy Iwana Trusza, Mychajło Hruszewskiego, Wasyla Nahirnego i Juliana Pankewycza powstało "Towarzystwo dla Rozwoju Ruskiej Sztuki", które było pierwszą organizacją skupiającą Ukraińców w Galicji Wschodniej. Wystawy dorobku artystycznego członków Towarzystwa odbyły się w 1898, 1900, 1902 i 1903, a następnie zakończyło ono działalność. Część członków założyła w 1904 Towarzystwo Przyjaciół Ukraińskiej Nauki, Literatury i Sztuki, które działało do wybuchu I wojny światowej.

Towarzystwo w drugim paragrafie swojego statutu postanowiło "dbać o rozwój ruskiej sztuki, a w szczególności malarstwa, zarówno cerkiewnego jak i świeckiego". Początkowo siedziba Towarzystwa mieściła się w kamienicy przy ulicy Podwale 17, w styczniu 1899 przeniosła się do budynku Towarzystwa Naukowego im. Tarasa Szewczenki przy ulicy Stefana Czarnieckiego 26. Tam członkowie znaleźli warunki, aby móc tworzyć zarówno malarstwo, rzeźbę i biżuterię.

Towarzystwem zarządzała Rada Naczelna z Wasylem Nahirnym na czele, funkcję dyrektora pełnił Julian Pankewycz. Wśród członków biorących udział w wystawach byli m.in. w 1898: Iwan Trusz, Teodor Terlecki, Stepan Tomasewycz, Ołeksa Skrutok, Korniło Ustyanowycz; w 1900: Ołeksa Nowakiwski, Osyp Kuryłas, Teofił Kopyśtyńskij, Antin Manastyrskij, Julian Pankewycz, Jewhen Turbaćkij.

• Нога О., Яців Р. "Мистецькі товариства, об'єднання, угрупування, спілки Львова 1860—1998" Львів "Українські технології" 1998 c. 25—28 /j.ukr./;
• Л. Купчинська "Товариство для розвою руської штуки" Дзвін. Львів: Каменяр 2003 No. 3 c. 128—132 /j.ukr./.
• Natalia Klimuk "Światło w ramach" Sami o sobie 15 października 2011