Trisagion – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł od 2016-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Trisagion (gr. triságios, 'trzykroć święty') – hymn pochwalny na cześć Trójcy Świętej. Por. Sanctus.

Transkrypcja:

Свѧтый Боже, Свѧтый Крѣпкїй, Свѧтый Бесмертный, помилꙋй насъ. Слава Отцꙋ и Сынꙋ и Свѧтомꙋ Дꙋхꙋ, И нынѣ и приснω и во вѣки вѣкωвъ. Аминь. Свѧтый Бесмертный, помилꙋй насъ.

Transkrypcja: Svjatyj Boże, Svjatyj Kriepkij, Svjatyj Bezsmiertnyj, pomiłuj nas. Sława Otcu i Synu i Svjatomu Duchu, i nynje i prisno i wo wieki wjekow. Amiń. Svjatyj Bezsmiertnyj, pomiłuj nas.

قدوس الله، قدوس القوي، قدوس الذي لا يموت ارحمنا

Transkrypcja: Quddusun Allah! Quddusun al-qawi! Quddusun al-adhi, la yamut irhamna.

Transkrypcja (spolszczona):

Holy God, Holy [and] Mighty, Holy [and] Immortal, Have mercy on us.

W obrządkach bizantyjskich hymn Trisagion poprzedza czytania z Pisma Świętego. Przed nim odbywa się małe wejście, czyli procesjonalne okazanie księgi ewangeliarza wiernym poprzez wyjście kapłana przed ikonostas a następnie wejście do sanktuarium i złożenie ewangeliarza na ołtarzu w prezbiterium za ikonostasem. Po wejściu kapłana przez królewskie wrota za ikonostas, następuje śpiewanie troparionów z dnia a następnie hymn Trisagion.

Z trisagionem wiąże się pojęcie „świętego czasu”. Wśród różnych „czasów” jest też liturgiczny czas trisagionu i dlatego diakon zwraca się do kapłana z prośbą „Pobłogosław, władyko, czas hymnu trójświętego”.

W liturgii Kościoła rzymskiego Trisagion występuje podczas nabożeństwa Wielkiego Piątku, czyli uroczystej liturgii popołudniowej ku czci Męki Pańskiej, jako część Improperii (łac. lamentacje) towarzyszących adoracji krzyża.

Hymn Trisagion jest śpiewany na przemian przez dwa chóry w grecku i po łacinie, tuż po odśpiewaniu lamentacji Popule meus, quid feci tibi? (Ludu, mój ludu), w następujący sposób:

Hymn jest śpiewany dwanaście razy, przeplatany kolejnymi wersetami „lamentacji”^[1]. W rycie gallikańskim czytanie Ewangelii poprzedzone procesją: diakoni niosą Ewangeliarz i siedem zapalonych świec. Podczas procesji śpiewa się 2 razy cały Trisagion.

Hymn Trisagium Angelicum odmawia się przez trzy dni, począwszy od piątku poprzedzającego uroczystość Trójcy Przenajświętszej^[2].

W polskiej tradycji kościelnej hymn Święty Boże jest pierwszą częścią suplikacji, śpiewanej m.in. w trakcie uroczystości pogrzebowych, mszy za dusze zmarłych, w ramach Gorzkich Żalów, procesji na Boże Ciało, a także w intencji ochrony przed klęskami żywiołowymi.

Pierwszą strofę suplikacji stanowi inwokacja:

Po nim następuje właściwa suplikacja:

Pieśń ta stała się tematem wielu kompozycji, m.in.:

• Ignacy Feliks Dobrzyński, kantata Święty Boże op. 61 na 4 głosy solowe, chór i orkiestrę;
• Mieczysław Surzyński, Improwizacje na temat Święty Boże op. 38 na organy;
• Jan Maklakiewicz, symfonia Święty Boże na baryton, chór, orkiestrę i organy;
• Karol Szymanowski, pierwszy z Trzech fragmentów z poematów Jana Kasprowicza op. 5;
• Michał Skarżyński zaaranżował tę pieśń, którą odśpiewał Andrzej Dziubek; stała się ona utworem przewodnim w filmie dokumentalnym Mgła.

Zobacz w Wikiźródłach: • Tekst Suplikacji • Święty Boże, święty mocny – wiersz Jana Kasprowicza

• Trisagion po gruzińsku w wykonaniu chóru Water Choir, London 2009
• Trisagion gruziński na YouTube
• Trisagion po polsku w wykonaniu chóru Prawosławnego Punktu Duszpasterskiego św. męcz. Archimandryty Grzegorza (Peradze): wersja z Liturgii, wersja z koncertu
• Trisagion po polsku w wykonaniu zespołu wokalnego Jerycho posługującego się tradycyjnym idiomem śpiewu liturgicznego: YouTube