Tuchomie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Tuchomie

wieś
Fragment miejscowości
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	bytowski
Gmina	Tuchomie
Liczba ludności (2006)	1365
Strefa numeracyjna	59
Kod pocztowy	77-133[2]
Tablice rejestracyjne	GBY
SIMC	0752059
Położenie na mapie Polski Tuchomie
Położenie na mapie województwa pomorskiego Tuchomie
Położenie na mapie powiatu bytowskiego Tuchomie
Położenie na mapie gminy Tuchomie Tuchomie
54°06′49″N 17°20′05″E/54,113611 17,334722[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Tuchomie (kaszub. Tëchómie, niem. Groß Tuchen; tuż po wojnie Tuchomyśl) – wieś kaszubska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Tuchomie, przy drodze krajowej nr 20 Stargard – Szczecinek – Gdynia i na trasie nieistniejącej już linii kolejowej (Lębork) – Bytów – Miastko. Miejscowość jest placówką Ochotniczej Straży Pożarnej i siedzibą gminy Tuchomie. Dawniej dzieliło się na Tuchomie Królewskie (kaszb. Królewsczé Tëchòmié lub też Kr. Tëchòmie, Królewsczi Tëchòm, niem. Königlich Groß Tuchen^[3]) i Tuchomie Szlacheckie (kaszb. Szlachecczé Tëchòmié lub też Szl. Tëchòmie, Szlachecczi Tëchòm, niem. Adelig Groß Tuchen).

We wsi w 1956 urodził się Ludwik Prądzyński – polski związkowiec, działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.

Inne miejscowości z prefiksem Tuchom: Tuchom, Tuchomek, Nowy Tuchom, Borzytuchom, Tuchomko

• 1315 – wzmianka o wsi "Tuchom" jako nadanej rycerzowi Kazimierzowi Święcy z Tuchomia (zapisany jako Kasimir von Tuchom)
• do 1345 – właścicielem wsi jest rycerz Chocimir, który rezyduje w obronnym dworze
• 1385 – Tuchomie przechodzi w posiadanie zakonu krzyżackiego, budowa zamku^[4]
• 1400 – wójt bytowski nadał swemu słudze sołectwo w Tuchomiu razem z 30 łanami ziemi na prawie chełmińskim. W tym okresie powstaje na folwarku zarodowa stadnina koni.
• 1560 – budowa młyna
• 1637 – Tuchomie razem z Bytowem i Lęborkiem zostaje przyłączone do Królestwa Polskiego
• 1640 – oddanie katolikom przez protestantów kościoła św. Michała
• 1657 – 6 listopada Tuchomie po traktacie bydgoskim staje się lennem Brandenburgii do czasu wymarcia dynastii Hohenzollernów
• 1670 – ukończenie budowy małego kościoła ewangelickiego
• 1674 – pożar niszczy wieś i kościół ewangelicki
• 1691 – zakończenie budowy parterowego kościoła ewangelickiego o konstrukcji ryglowej
• 1695 – pożar niszczy katolicki kościół św. Michała
• 1704 – odbudowa kościoła katolickiego
• 1889 – budowa nowego neogotyckiego kościoła ewangelickiego
• 1905 – budowa nowego katolickiego kościoła pw. św. Michała
• 1909 – przeprowadzenie przez wieś linii kolejowej z Bytowa do Miastka
• 1938 - 95% deklaruje narodowość polską, działa Związek Polaków w Niemczech^[4]
• 1945 – Niemcy ewakuują mieszkańców, zajęcie do 6 marca wsi przez 70 Armię polową Armii Czerwonej wchodzącą w skład 2 Frontu Białoruskiego.

W 1946 w Tuchomiu założono prywatny teatr lalek, od 1966 Państwowy Teatr Lalki „Tęcza” w Słupsku.

Według rejestru zabytków NID^[5] na listę zabytków wpisane są:

• kościół parafialny pw. św. Michała Archanioła, XVII w., 1905, nr rej.: A-256 z 19.03.1960^[6].
• zespół dworski, 1 poł. XIX w., nr rej.: A-249 z 12.02.1966: dwór („Zamek” – zachowane piwnice) oraz ogród przy ul. Sobieskiego 73.

Ponadto w Tuchomiu znajdują się:

• neogotycki kościół św. Wojciecha z 1889 r.
• dworzec kolejowy z pocz. XX wieku
• stara szkoła z I poł. XX wieku
• XIX-wieczny cm. ewangelicki, położony na wzniesieniu porośniętym starodrzewem. Zachowało się kilka nagrobków^[7]

• 
  Gminny Ośrodek Kultury w Tuchomiu, w tle kościół pw. św. Michała
• 
  Kościół św. Wojciecha

 Z tym tematem związana jest kategoria: ‎‎Ludzie związani z Tuchomiem‎.

• Ciemno
• Modrzejewo
• Piaszno
• Trzebiatkowa