French
DeutschTurza Wielka (województwo warmińsko-mazurskie) – Wikipedia, wolna encyklopedia
| wieś | |
 kościół Matki Bożej Różańcowej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2006) | 696 |
| Strefa numeracyjna | 23 |
| Kod pocztowy | 13-200[2] |
| Tablice rejestracyjne | NDZ |
| SIMC | 0113750 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Działdowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu działdowskiego  | |
 53°18′28″N 20°05′16″E/53,307778 20,087778[1] | |
Turza Wielka (niem. Groß Tauersee, w latach 1939–1945 Tauersee) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim, w gminie Działdowo.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie ciechanowskim.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z 1502 roku. Używano wymiennie określeń Turza oraz Thurza. Nazwa pochodzi od nieistniejącego już jeziora Turskiego, nad którym miejscowość kiedyś leżała. Wieś została założona przez Rycerzy Zakonnych, po zawarciu pokoju z Litwinami w 1379 r. W tym samym okresie wybudowano pierwszy kościół, jednak ciągłe wojny między zakonem a stroną polską spowodowały, że kościół popadł w ruinę i nigdy nie został odbudowany. Nowy kościół został założony dopiero po I wojnie światowej w 1924 roku z inicjatywy właściciela majątku – Aleksandra Kamińskiego. Świątynia powstała w przeciągu zaledwie 4 miesięcy, a 1 lipca 1935 r. została erygowana (stała się parafią) dekretem biskupa chełmińskiego Stanisława Wojciecha Okoniewskiego.
We wsi znajduje się zabytkowy budynek stacji kolejowej z 1909–1910 w bardzo dobrym stanie oraz magazyn, dom dla pracowników kolei i jedna nastawnia. W centrum miejscowości zachował się neobarokowy pałacyk właścicieli majątku z początku XX wieku. Między pałacykiem a stacją kolejową znajduje się dawny folwark z kilkoma budynkami z XIX i początku XX wieku.
Sołectwo Turza Wielka
[edytuj | edytuj kod]Turza Wielka znajduje się w zachodniej części gminy Działdowo i jest czwartą, co do liczby ludności miejscowością na terenie gminy. Powierzchnia sołectwa wynosi 1.590,61 ha, co stanowi 5,5% obszaru gminy.
| Powierzchnia w ha | Udział % w pow. ogólnej | |
|---|---|---|
| Grunty z zabudowaniami | 28,25 | 1,78 |
| Grunty orne | 1005,82 | 63,25 |
| Łąki | 42,28 | 2,66 |
| Nieużytki | 12,24 | 0,76 |
| Pastwiska | 34,94 | 2,20 |
| Lasy | 389,53 | 24,50 |
| Drogi | 27,01 | 1,70 |
| Tereny kolejowe | 31,15 | 1,95 |
| Sady | 0,84 | 0,05 |
| Złoża kruszywa | 14,51 | 0,90 |
| Wody | 4,04 | 0,25 |
| RAZEM | 1590,25 | 100 |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 141794
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1315 [zarchiwizowane 2022-10-26].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Inne miejscowości o tej samej i podobnej nazwie:
Inne artykuły dotyczące tej miejscowości:
