Turzyca pospolita – Wikipedia, wolna encyklopedia
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek | turzyca pospolita | ||
Nazwa systematyczna | |||
Carex nigra (L.) Reichard Fl. moeno-francof. 2:96. 1778 | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
Turzyca pospolita (Carex nigra Reichard) – gatunek byliny z rodziny ciborowatych. Występuje na mokradłach Europy i Syberii. W Polsce pospolity gatunek rodzimy.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Bylina luźnodarniowa, często wytwarzająca pełzające kłącza i podziemne rozłogi.
- Łodyga
- Prostowzniesiona, ostrokanciasta, nieznacznie przegięta, tęga, u góry szorstka, wysokości (8)10-30(70) cm, sztywna, cienka, tępo trójkanciasta, dołem gładka, u góry szorstka.
- Liście
- Szarozielone do sinozielonych, wąskie, szerokości 2-5 mm, krótsze od łodyg, przy wysychaniu zwijają się ku górze. Dolne pochwy liściowe jasno- lub ciemnobrunatne do czerwonobrunatnych.
- Kwiaty
- Roślina jednopienna, kwiaty rozdzielnopłciowe, zebrane w kwiatostany - kłosy, wyrastające w kątach przysadek. Kłos szczytowy męski, najczęściej jeden, rzadko 2. Kwiaty męski z trzema pręcikami, ich przysadki podłużonjajowate, tępe, ciemnopurpurowe, z jasną środkową smugą. Kłosy żeńskie u dołu, w ilości od 1 do 3(4), krótkowalcowate, proste, długości 1-4(5) cm, siedzące lub na krótkich szypułkach. Kwiaty żeński z jednym słupkiem o dwóch znamionach, ich przysadki jajowate, tępe, krótsze od pęcherzyka, czarne, ze środkową zieloną smugą, biało obrzeżone. Podsadki węższe od liści, dolna krótsza od kwiatostanu.
- Owoce
- Orzeszek otoczony pęcherzykiem. Pęcherzyki zebrane w owocostan, zielone, kuliste do jajowatych, długości ok. 3mm, od zewnątrz wypukłe, od wewnątrz płaskie, słabo unerwione, bez dzióbka, na krótkich szypułkach.
Biologia i ekologia
[edytuj | edytuj kod]- Rozwój
- Bylina, hemikryptofit. W Polsce kwitnie od maja do czerwca.
- Siedlisko
- Zasiedla głównie gleby organiczne, optymalny rozwój osiąga w zbiorowiskach mszysto-turzycowych, występuje często na podmokłych łąkach, torfowiskach niskich, niekiedy przejściowych, zabagnionych brzegach rzek i stawów.
- Fitocenozy
- W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu/związku (O./All.) Caricetalia nigrae oraz regionalnie zespołu (Ass.) Arabidetalia coeruleae[4].
Zmienność
[edytuj | edytuj kod]Tworzy mieszańce z turzycą bladą (Carex palescens), t. Bueka (C. buekii), t. darniową (C. caespitosa), t. siną (C. flacca), t. sztywną (C. elata) - C. xpseudoturfosa D.T. et Sarnth., oraz t zaostrzoną (C. gracilis)[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-27] (ang.).
- ↑ Carex nigra, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Kłosowski, Grzegorz Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2007. ISBN 978-83-7073-248-6.
- Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983. ISBN 83-01-00129-1.
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Identyfikatory zewnętrzne:
- BioLib: 42330
- EoL: 1123816
- Flora of North America: 242357357
- FloraWeb: 1256
- GBIF: 2724925
- identyfikator iNaturalist: 160036
- IPNI: 30066383-2
- ITIS: 39717
- NCBI: 234464
- Plant Finder: 279781
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-229004
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30066383-2
- identyfikator Tropicos: 9901658
- USDA PLANTS: CANI5
- CoL: 5XCKN