Wda (rzeka) – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wda
Ilustracja
Wda w okolicy Świecia
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Rzeka
Długość 198 km
Powierzchnia zlewni

2325 km²

Średni przepływ

6,52 m³/s (przy ujściu)

Źródło
Miejsce Krążno okolice Osławy-Dąbrowy
Wysokość

146 m n.p.m.

Współrzędne

54°05′57″N 17°36′34″E/54,099167 17,609444

Ujście
Recypient Wisła
Miejsce

Świecie

Wysokość

23,1 m n.p.m.

Współrzędne

53°24′42″N 18°28′45″E/53,411667 18,479167

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”

Wda, inaczej Czarna Woda (niem. Schwarzwasser) – rzeka w północnej Polsce, lewy dopływ Wisły o długości 198 km i powierzchni dorzecza 2325 km²[1].

Przebieg

[edytuj | edytuj kod]

Wypływa z jeziora Krążno w pobliżu wsi Osława-Dąbrowa koło Bytowa na Równinie Charzykowskiej. Przepływa przez jeziora Wdzydze, Gołuń, Radolne, Słupinko i Jelenie (tzw. kaszubską wielką wodę), następnie przez Bory Tucholskie. Uchodzi do Wisły w okolicach Świecia.

Silnie meandrująca rzeka nizinna o piaszczystym dnie, z licznymi głazami narzutowymi w korycie. Ze względu na zmienność od górskiego potoku do szerokiej, wolno płynącej rzeki, zakola, często wysokie, a miejscami urwiste, zalesione brzegi oraz przełomy, stanowi atrakcyjny szlak kajakowy. Organizowany jest tam na przełomie stycznia i lutego Ogólnopolski Zimowy Spływ Kajakowy.[potrzebny przypis]

Nazwa „Czarna Woda”, funkcjonująca również w niemieckiej tradycji nazewniczej, wzięła się prawdopodobnie od ciemnych wód rzeki. Na zabarwienie wód wpływ mieć mogły zabagnione brzegi, związki mineralne niesione przez wodę, a także ścieki ze smolarni działających do XIX wieku w przyległych wsiach i przysiółkach.

Na Wdzie działa 6 elektrowni wodnych: w Wojtalu, we Wdeckim Młynie, w Żurze, Gródku, Kozłowie oraz Świeciu Przechowie.

W 1840 rozpoczęto budowę kanału Wdy o szerokości 6 m. Budowa trwała 6 lat[2].

Ochrona przyrody

[edytuj | edytuj kod]

Ponad 30% długości Wdy leży na obszarach objętych ochroną przyrody:

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Roman. Janusiewicz: Wda: Lipusz-Świecie: szlak kajakowy: 1:60 000 = Wda Stromabwärts = Wda river fairway. Wrocław: Eko-Graf, 2005. ISBN 83-86645-68-7.
  • Przemysław. Jujka: Bory Tucholskie : informator krajoznawczy: mapa turystyczna : 1:75 000. Warszawa: Demart, 2006. ISBN 83-74271-18-3.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. A. Choiński, Rzeki Borów Tucholskich, [w:] J. Banaszak, K. Tobolski (red.), Park Narodowy Bory Tucholskie na tle projektowanego rezerwatu biosfery, Charzykowy: Homini, 2002, s. 139–150.
  2. Tuchola, zarys monograficzny, s. 63.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]