Wieliczki – Wikipedia, wolna encyklopedia
wieś | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) | 661[2] |
Strefa numeracyjna | 87 |
Kod pocztowy | 19-404[3] |
Tablice rejestracyjne | NOE |
SIMC | 0771772 |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego | |
Położenie na mapie powiatu oleckiego | |
Położenie na mapie gminy Wieliczki | |
53°59′08″N 22°34′02″E/53,985556 22,567222[1] |
Wieliczki (niem. Wielitzken) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie oleckim, w gminie Wieliczki.
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Wieliczki. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa suwalskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Wieliczki.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieliczki istniały już w roku 1540. Była to wieś czynszowa, założona na 40 włókach na prawie chełmińskim. Parafia Wieliczki powstała około 1552 roku. Wkrótce założono też we wsi szkołę parafialną. W 1600 roku w Wieliczkach mieszkała wyłącznie ludność polskiego pochodzenia. Jeszcze w roku 1833 do szkół na terenie parafii uczęszczało 613 dzieci polskich i 23 narodowości niemieckiej. Wśród tych pierwszych znajdował się Krystyn Lach z Wojnasów, późniejszy pisarz i filozof, który na przełomie XVIII i XIX wieku uczył się w szkołach w Wojnasach i Wieliczkach. W 1938 roku Wieliczki liczyły 616 mieszkańców i otrzymały w ramach akcji germanizacyjnej niemiecką nazwę Wallenrode.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Drewniany kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny, budowla pseudobazylikowa z bocznymi emporami. Pod względem planu i rozmiarów zbliżony do kościoła w Ostrykole. Na belce napis informujący o wybudowaniu w 1676 r. Wieża dostawiona w latach 1693-1694. Korpus, chór i boczne aneksy konstrukcji zrębowej, węgły na "jaskółczy ogon", wieża szkieletowa. Cały budynek jest oszalowany, a wnętrze z płaskim stropem. Ołtarz z bogatą ornamentacją, wykonaną przez snycerza z Olecka w 1708 (snycerz Schöbel). Ambona pochodzi z początków XVIII w., ufundowana przez proboszcza Michała Giżyckiego, polichromia na ambonie wykonana w 1712 na koszt parafii.
- kościół w Wieliczkach
- Ołtarz
- Organy
- Chrzcielnica
- Kościół w szacie zimowej
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 145971
- ↑ Wieś Wieliczki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2017-06-04] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1462 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rzempołuch A., 1993. Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich. Agencja Wyd. "Remix", Olsztyn
- OLECKO Czasy, ludzie, zdarzenia Tekst: Ryszard Demby, wyd. 2000