Wiki Lubi Zabytki – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wiki Lubi Zabytki (ang. Wiki Loves Monuments) – międzynarodowy konkurs fotograficzny organizowany od 2010 roku corocznie we wrześniu przez wikipedystów. Uczestnicy konkursu robią zdjęcia lokalnych zabytków i przesyłają je na stronę Wikimedia Commons. Celem konkursu zachęcenie ludzi do fotografowania zabytków i udostępnianie ich na bezpłatnej licencji, dzięki czemu mogą być wykorzystywane przez wszystkich, nie tylko do ilustrowania artykułów w Wikipedii.

Pierwsza pilotażowa edycja konkursu miała miejsce w 2010 roku w Holandii. W następnej, rok później udział wzięły inne kraje Europy i zgodnie z Księgą Rekordów Guinnessa ta edycja Wiki Lubi Zabytki pobiła rekord świata stając się największym konkursem fotograficznym^[1]. W 2012 roku w konkursie wzięło udział 35 krajów, w tym także pozaeuropejskie^[2]. Ponad 15 000 uczestników przesłało ponad 350 000 zdjęć zabytków. Edycja 2013 objęła sześć kontynentów, w tym Antarktydę. Według oficjalnych danych uczestniczyło w niej ponad 50 krajów z całego świata. W 2016 roku konkurs uzyskał wsparcie UNESCO i uczestniczyło w nim 10 700 uczestników z 43 krajów, którzy przesłali 277 000 zdjęć^[3].

Wiki Lubi Zabytki (Wiki Loves Monuments) jest następcą konkursu Wiki Loves Art, który został zorganizowany w 2009 roku w Holandii. W ramach konkursu zachęcano fotografów do poszukiwania miejsc dziedzictwa narodowego Holandii. Podczas pierwszej edycji Wiki Loves Monuments w 2010 roku na ponad 12 500 zdjęć pojawiły się takie miejsca jak: stanowiska archeologiczne Drenthe, Pałac Noordeinde w Hadze i domy wzdłuż kanałów Amsterdamu^[4].

Sukces ten wzbudził zainteresowanie w innych krajach europejskich, a dzięki współpracy z Europejskimi Dniami Dziedzictwa w 2011 roku konkurs zorganizowano w 18 państwach. W organizacji projekt wspierały lokalne oddziały Wikimedia^[5][6], a uczestnicy przesłali prawie 170 000 zdjęć. Księga rekordów Guinnessa uznała tę edycję Wiki Loves Monuments za największy konkurs fotograficzny na świecie, ponieważ ponad 5 tysięcy uczestników przesłało na Wikimedia Commons 168 208 zdjęć^[7]. Najwięcej zdjęć pochodziło z Niemiec, Francji i Hiszpanii. Pierwszą nagrodę międzynarodową zdobyło zdjęcie z Rumunii, drugą z Estonii, a trzecią z Niemiec.

W konkursie 2012 roku WLZ wzięło udział ponad trzydzieści krajów z całego świata. W tym: Andora, Argentyna, Austria, Białoruś, Belgia, Kanada, Katalonia, Chile, Kolumbia, Czechy, Dania, Estonia, Francja, Niemcy, Ghana, Indie, Izrael, Włochy, Kenia, Luksemburg, Meksyk, Holandia, Norwegia, Panama, Filipiny, Polska, Rumunia, Rosja, Serbia, Słowacja, Hiszpania, Republika Południowej Afryki, Szwecja, Szwajcaria, Ukraina i Wielka Brytania i Stany Zjednoczone. Ogółem nadesłano 363 000 zdjęć z 35 krajów. Najwięcej z Niemiec, Hiszpanii i Polski^[2]. Zdjęcie grobowca Safdar Janga z Delhi w Indiach wygrało konkurs, drugie miejsce zajęło zdjęcie z Hiszpanii, a trzecie z Filipin^[8].

W 2013 roku w konkursie oficjalnie uczestniczyło ponad pięćdziesiąt krajów ze wszystkich sześciu kontynentów, w tym Antarktyda. Wśród nowych uczestników znalazły się Algieria, Chiny, Azerbejdżan, Hongkong, Jordania, Wenezuela, Tajlandia, Tajwan, Nepal, Tunezja, Egipt, Wielka Brytania, objęta wojną Syria i wiele innych. W sumie przesłano około 370 tysięcy zdjęć z ponad 52 krajów. Najwięcej z Niemiec, Ukrainy i Polski. Pierwszą nagrodę otrzymało zdjęcie ze Szwajcarii, drugą z Tajwanu, a trzecią z Węgier.

W 2014 roku w konkursie wzięło udział ponad 8750 uczestników w 41 krajów, którzy przesłali ponad 308 tysięcy zdjęć. W tej edycji zadebiutowały: Pakistan, Macedonia Północna, Irlandia, Kosowo, Albania, Palestyna, Liban i Irak. W Pakistanie ponad 700 uczestników przesłało ponad 12 000 zdjęć^[9].

W edycji 2015 wzięło udział ponad 6200 uczestników z 33 krajów, którzy przesłali ponad 220 tysięcy zdjęć^[10].

Edycja 2016 była wspierana przez UNESCO i wzięło w niej udział 10 700 uczestników z 43 krajów, którzy przesłali 277 tysięcy zdjęć^[11]. W edycji 2017 uczestnicy z 54 krajów przesłali ponad 545 tysięcy zdjęć^[12].

Od 2011 roku oficjalnym partnerem konkursu jest Europeana, która sponsoruje co roku nagrodę w kategorii specjalnej. W 2011 przyznała nagrodę za zdjęcia secesji, w 2012 roku za budynki GLAM (galerie, biblioteki, archiwa i muzea), a w 2014 za najlepsze zdjęcie pomnika związanego z I wojną światową^[13].

Poniżej znajduje się lista międzynarodowych zdobywców pierwszej nagrody Wiki Loves Monuments:

Zdjęcie	Rok	Fotograf	Kraj	Opis
	2010	Rudolphous	Holandia	Vijzelstraat 31 w Amsterdamie
	2011	Mihai Petre	Rumunia	Zimowe zdjęcie Monastyru Chiajna. Klasztor znajduje się na obrzeżach Bukaresztu.
	2012	Pranav Singh	Indie	Grobowiec Safdar Janga, Nowe Delhi, Indie
	2013	David Gubler	Szwajcaria	Lokomotywa z pociągiem na wiaduktcie Wiesen w Szwajcarii[14].
	2014	Konstantin Brizhnichenko	Ukraina	Ławra Świętogorska, Swiatohirśk, Ukraina[15].
	2015	Marco Leiter	Niemcy	Latarnia morska Westerheversand
	2016	Ansgar Koreng	Niemcy	Hol w budynku sądu okręgowego w Berlinie, Niemcy[16]
	2017	Prashant Khatore	Indie	Świątynia Khandoby w Jejuri[12]
	2018	Alireza Akhaghi	Iran	Meczet Szejka Lotfollaha[17].
	2019	Marian Naworski	Polska	Opuszczony kościół ewangelicki w Stawiszynie
	2020	Farzin Doust		Kościół w Sohrolu (Iran)
	2021	Donatas Dabravolskas		Royal Portuguese Cabinet of Reading
	2022	Kriengsak Jirasirirojanakorn		rowerzysta jadący przy Świątyni Szmaragdowego Buddy

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews pt. Jak wyglądały przygotowania do konkursu Wiki Lubi Zabytki 2012

Polska po raz pierwszy wzięła udział w konkursie w 2011 roku. Organizatorem krajowej edycji jest Stowarzyszenie Wikimedia Polska^[18]. Prace przygotowawcze Wikipedystów w wikiprojekcie Wiki Lubi Zabytki skupiały się na skompletowaniu aktualnych wykazów zabytków w poszczególnych województwach. Stan prac przygotowawczych przed startem konkursu we wrześniu 2011 a w następnym roku 2012 stan dopisywania geolokalizacji obiektów ukazywały tworzone na bieżąco infografiki.

• 
  wstępny stan prac wikipedystów nad wykazami zabytków w wikiprojekcie (maj 2011)
• 
  Stan przygotowań do konkursu – zabytki w województwach (WLZ 2011)
• 
  Stan prac nad koordynatami w woj. podlaskim (WLZ 2012)
• 
  początek prac nad koordynatami (WLZ 2011)
• 
  stan dopisywania koordynatów (WLZ 2012)

Uczestnicy nadesłali 16 700 zdjęć. Jury wybrało 134 zdjęcia z których 3 zostały laureatami konkursu, a dodatkowym 7 przyznano wyróżnienia. Wszystkie zostały nominowane do udziału w międzynarodowym konkursie^[19].

W 2012 roku w konkursie wzięło udział 679 uczestników z Polski. Przesłali na Wikimedia Commons 51 tysięcy zdjęć polskich zabytków, dzięki czemu Polska zajęła zaszczytne pierwsze miejsce w konkursie międzynarodowym Wiki Loves Monuments. Patronem konkursu został Narodowy Instytut Dziedzictwa. Dodatkowo wpierali go: Opolski i kujawsko-pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach oraz Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN”, Miejski Konserwator Zabytków w Lublinie i Teka Lubelska. Zwycięzca otrzymał nagrodę 2 tysiące złotych^[20].

W edycjach 2013 i 2014 uczestnicy konkursu przesłali na Wikimedia Commons po około 50 tysięcy zdjęć^[21]. Edycji 2013 patronowali: TVP Kultura, Mapa Kultury oraz Renowacje i Zabytki oraz mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków^[22]. W 2013 roku zdjęcie Dom tkaczy w Nowej Rudzie zajęło 4 miejsce w konkursie międzynarodowym^[14].

W 2018 roku w międzynarodowym konkursie 7 miejsce zajęło zdjęcie fabryki w Łodzi autorstwa Mariana Naworskiego^[17], którego zdjęcia w 2019 roku zajęły pierwsze (kościoła ewangelickiego w Stawiszynie) i szóste miejsce (elektrociepłownia Szombierki). W tej samej edycji w gronie laureatów znalazł się Jacek Daczyński zajmując 7 miejsce za zdjęcie z obozu w Auschwitz^[23].

Zdjęcie	Rok	Miejsce	Fotograf	Opis
	2011	I	Łukasz Śmigasiewicz	Zamek w Niedzicy.
		II	Archetyp	Kaborno
		III	Ludan	Zamek w Będzinie
	2012	I	Tomasz Okoniewski (Scots)	Zespół kościoła pw. św. Jana Nepomucena "Na Wyspie" (XVIII-XX w.)
		II	Paweł R. Schreyner	Zespół klasztorny cystersów w Lubiążu
		III	Łukasz Śmigasiewicz	Zamek w Ogrodzieńcu
	2013[22]	I	Jar.ciurus	Kraków, zespół Wzgórza Wawelskiego i elektrociepłownia Łęg przed świtem.
		II	Adam Falkowski	Parcewo, kaplica cmentarna, 1 poł. XIX
		III	Jarek Ciuruś Jar.ciurus	Dom tkaczy przy ul. Nadrzeczna 7 w Nowej Rudzie
	2014[24]	I	Piotrekok 1602	Kaplica p.w. św. Wawrzyńca na Śnieżce
		II	Pankrzysztoff	Oświęcim, zespół byłego Nazistowskiego Niemieckiego Obozu Koncentracyjnego i Zagłady Auschwitz-Birkenau, 1940-1945
		III	Jar.ciurus	Kościół Pokoju w Świdnicy
	2019[18]	I	Marian Naworski	Nieczynny kościół w Stawiszynie
		II	Sławomir Milejski	Wiatrak koźlak w Dobrej Nadziei
		III	Marian Naworski	Chłodnia kominowa w Nieczynnej Elektrowni Węglowej EC2 w Łodzi.
	2020[25]	I	Marian Naworski	Zespół Pałacowy w Bartoszewicach
		II	Adrian Tync	Strych kamienicy mieszczańskiej przy ul. Siemianowickiej 46 w Chorzowie
		III	Marian Naworski	EC2 Łódź
	2021	Nagroda pierwsza nie została przyznana
		II	Adrian Tync	budynek Akademii Muzycznej w Katowicach
		III	AndrzejTru	cerkiew w Koterce
	2022	I	Daniel.zolopa	Gmach Główny Politechniki Warszawskiej
		II	Aneta p	Baszta prochowa w zamku Książ
		III	Kacper Jerzak	Cmentarz wojenny w Łużnej

Zgodnie z regulaminem zdjęcie musi być wykonane samodzielnie i przesłane podczas trwania konkursu na Wikimedia Commons. Musi być udostępnione na bezpłatnej licencji i zawierać zdjęcie zabytku^[26].

W ramach konkursu jury z kraju uczestniczącego wybiera 10 prac nagrodzonych w konkursie krajowym. Z prac nagrodzonych w uczestniczących w danej edycji krajach międzynarodowe jury wybiera najlepsze prace, których autorzy otrzymują nagrody rzeczowe. W 2012 roku zwycięzca otrzymał stypendium na wyjazd do Hongkongu, gdzie oprócz fotografowania zabytków miasta mógł wziąć udział w Wikimanii. Pozostali nagrodzeni otrzymali kupony na sprzęt fotograficzny o nominale 400 do 50 Euro^[27]. W 2019 roku przyznano 10 nagród wartości od 1500 do 250 Euro. Zdobywca nagrody może za wygraną kwotę zakupić sprzęt fotograficzny lub inną nagrodę zgodnie z regulaminem danej edycji^[28]. Międzynarodowe jury wybiera najlepsze zdjęcie biorąc pod uwagę jakość techniczną zdjęcia, oryginalność oraz możliwość wykorzystania go w Wikipedii^[29].

• Specjalne wyróżnienie w 2012 roku dla Wiki Loves Monument nominowanego do nagrody Europa Nostra w kategorii Edukacja, szkolenie i podnoszenie świadomości^[30].