Wiktor Zygmunt Przedpełski – Wikipedia, wolna encyklopedia
Data i miejsce urodzenia | 3 czerwca 1891 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 5 sierpnia 1941 |
Poseł II kadencji Sejmu (II RP) | |
Okres | od 4 marca 1928 |
Przynależność polityczna | |
Odznaczenia | |
Wiktor Zygmunt Przedpełski, ps. Kwaśniewski, Pełczyński (ur. 3 czerwca 1891 w Krasnem, zm. 5 sierpnia 1941 w Nowym Jorku) – plutonowy pospolitego ruszenia Wojska Polskiego[1], działacz socjalistyczny i niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, inżynier chemik.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 3 czerwca 1891 w Krasnem, w ówczesnym powiecie ciechanowskim guberni płockiej, w rodzinie Jana Adolfa (1859–1944) i Zenobii Petroneli z Krygierów (1865–1945)[1][2]. Był bratem Bolesława, senatora V kadencji. W 1908 zdał maturę w Szkole Realnej Witolda Wróblewskiego w Warszawie, po czym wstąpił na Wydział Chemii Szkoły Politechnicznej we Lwowie, gdzie w 1924 uzyskał tytuł inżyniera.
Od 1907 należał do PPS-Lewicy. W 1914 aresztowany na terenie Królestwa Polskiego i zesłany do guberni tobolskiej. W latach 1917–1919 działał w polskim ruchu niepodległościowym na terenie Rosji i służył w Dywizji Syberyjskiej[1].
W 1919 wrócił z zesłania, walczył jako ochotnik w walkach o Lwów. W styczniu 1920 został prezesem Wydziału (zarządu) Towarzystwa Bratniej Pomocy Słuchaczów Politechniki we Lwowie. Współorganizował Polską Organizację Wojskową na Górnym Śląsku, następnie był inspektorem POW. Uczestniczył w powstaniach śląskich. W ramach osadnictwa wojskowego otrzymał 20 ha ziemi w Jelnej[3]. Pełnił funkcję prezesa Związku Osadników[4].
W 1928 wstąpił do BBWR wraz ze Zjednoczeniem Pracy Miast i Wsi i od tego samego roku do 1930 pełnił z okręgu Grodno mandat posła na Sejm II kadencji.
Pełnił funkcję wiceprezesa rady nadzorczej założonych w 1923 Zakładów Chemicznych „Kutno”. Zasiadał w radzie głównej Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu. Był prezesem Polskiego Związku Organizacji i Kółek Rolniczych, Państwowych Zakładów Przemysłowo-Zbożowych, Polskiego Związku Bekonowego (od 1934 Polski Związek Eksporterów Bekonu i Artykułów Zwierzęcych) od 18 stycznia 1933 oraz Polskiego Eksportu Spirytusu i Wódek. Był twórcą Towarzystwa Handlu Międzynarodowego „Dal” SA. W 1934 był przewodniczącym zespołu nadzorców sądowych nad koncernem hutniczym „Wspólnota Interesów”, a potem prezesem rady nadzorczej przedsiębiorstwa.
1 lipca 1928 został członkiem zarządu głównego założonego wówczas Związku Sybiraków[5]. Członek Rady Głównej Centralnego Towarzystwa Organizacji i Kółek Rolniczych od 1934 roku[6], radca Izby Przemysłowo-Handlowej w Katowicach w 1935 roku[7].
Podczas II wojny światowej przebywał na emigracji w Rumunii, we Francji i od lutego 1940 w USA. Był członkiem Rady Głównej Zrzeszenia Uchodźców Wojennych z Polski w Stanach Zjednoczonych.
Zmarł w Nowym Jorku. Grób symboliczny znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 141-1-17)[8].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną Olgą z domu Ratiani miał syna Czesława (ur. 24 grudnia 1915), a z drugą - Lidią z domu Starkmeth - synów Jana (ur. 21 czerwca 1925) i Tadeusza (ur. 31 maja 1927)[3].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 7888[1]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski – 10 listopada 1927 „za zasługi na polu narodowem oraz organizacji Kółek rolniczych w województwach wschodnich”[9]
- Krzyż Niepodległości – 7 lipca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[10]
- Krzyż Walecznych[4]
- Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Wiktor Zygmunt Przedpełski (1891–1941) [online], kielakowie.com [dostęp 2023-01-30] .
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ Ze zjazdu sybiraków. „Kurier Warszawski”. Nr 181, s. 4, 2 lipca 1928.
- ↑ Sprawozdanie Centralnego Towarzystwa Organizacyj i Kółek Rolniczych w Warszawie za 1934/5 Rok, Warszawa 1935, s. 17.
- ↑ M.P. z 1935 r. nr 71, poz. 100.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: PRZEDPEŁSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-01-30] .
- ↑ M.P. z 1927 r. nr 258, poz. 707.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 156, poz. 227.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Przedpełski Wiktor. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.78-7532 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-30].
- Profil na stronie Biblioteki Sejmowej
- Hasło w encyklopedii PWN Biznes