Wola Radziszowska – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wola Radziszowska

wieś
Widok na Wolę Radziszowską, od strony południowej
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	krakowski
Gmina	Skawina
Liczba ludności (2021)	2491
Strefa numeracyjna	12
Kod pocztowy	32-053[2]
Tablice rejestracyjne	KRA
SIMC	0335628
Położenie na mapie Polski Wola Radziszowska
Położenie na mapie województwa małopolskiego Wola Radziszowska
Położenie na mapie powiatu krakowskiego Wola Radziszowska
Położenie na mapie gminy Skawina Wola Radziszowska
49°54′25″N 19°47′12″E/49,906944 19,786667[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Wola Radziszowska – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Skawina^[3][4].

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

W roku 2021 w miejscowości mieszkało 2491 osób, z czego 51,3% stanowiły kobiety, a 48,7% mężczyźni^[5].

Przez wieś przebiega linia kolejowa 97 z przystankami osobowymi Wola Radziszowska oraz Wola Radziszowska Lipki.

Wola Radziszowska dawniej nosiła nazwę Brunaczów. Pierwsza wzmianka o tej wsi, nazwanej naówczas Bynpachow, pochodzi z około 1234. Był własnością wojewody krakowskiego Teodora^[6]. Z wyroku wydanego w 1402 przez Mikołaja, dziekana kolegiaty Św. Floriana w Krakowie, wynika, że co najmniej część wsi (wówczas nazwanej Bonnaczów) należała do klasztoru Benedyktynów w Tyńcu. Wieś ta została prawdopodobnie spalona w czasie najazdów tatarskich. Być może chłopi zbiegli z Brunaczowa na skutek ucisku feudalnego i przenieśli się do innych wsi. Już w 1456 nazwa zanikłej wsi odrodziła się jako alternatywne określenie Woli Radziszowskiej pod nazwą Brunaczowa Wola. Około dwadzieścia lat później Jan Długosz napisał: Radzeschowska, czyli Brunowska Wolya. Na terenie zniszczonej wsi na początku XIV w. powstaje nowa wieś pod nazwą Wola Brunaczewska albo Nowy Radziszów, a w wieku XVI ustala się nazwa Wola Radziszowska^[7].

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[8].

• Kościół pw. Wniebowzięcia NPM, otoczenie. Kościół z przełomu XV i XVI wieku. Posiada charakterystyczną wieżę o konstrukcji zrębowej, z nadwieszoną izbicą.

Wola Radziszowska leży nad rzeką Cedron^[9]. Od południowej strony wsi rozciągają się niewielkie wzgórza porośnięte lasem mieszanym z przewagą drzew szpilkowych. Jest to wzgórze Pochów (365 m). Jego nazwa wiąże się z najazdem Tatarów, którzy w czasie marszu na Kraków przez Wolę znęcali się nad tutejszą ludnością, więc kto zdążył, ukrywał się w pobliskim lesie.

Na pograniczu z Podolanami stała żydowska karczma. Obecnie karczmy nie ma, a miejsce do dziś nazywane jest Karczmisko. Stąd niedaleko są małe wzniesienia zwane Górki. Na północy rozciąga się las Zawale. Z tego lasu wypływa strumyk zwany Krwawym Potokiem. Tu podobno Rosjanie stoczyli bitwę z konfederatami barskimi, w której padło tylu żołnierzy, że strumyk zabarwił się od krwi na czerwono.

Po stronie północnej znajduje się część wsi zwana Garcowiec. Nazwa ta pochodzi z czasów najazdu szwedzkiego. W ówczesnym języku garcowaniem nazywano wieszanie, a powieszono wtedy pozostałych przy życiu Szwedów. Inna wersja wywodzi nazwę od glinianych garnków wykonywanych na tym terenie z pokładów zalegającej tu gliny. Wyżej rozciągają się uprawne pola – Chorzyny^[7].

Do wyżej położonych terenów należy Ostra Góra (328 m n.p.m.) i wzniesienie Kiełek (331 m n.p.m.). Szczególnie malownicze są stoki Pochowa i Ostrej Góry, obfitujące w wydłużone pasma lasów na grzbietach wzniesień i w dolinach strumieni i potoków. Wśród nich liczne są kolonie domów lub pojedyncze zagrody^[7].

Podczas powodzi w 2010 woda zalała miejscowość^[10].

Miejscowość ma swój klub piłkarski – Cedronka Wola Radziszowska, który został założony w 1948 roku.

Obecnie (2023) występuje w A klasie krakowskiej, grupa I^[11].

W październiku 1999 roku powstał w Woli Radziszowskiej żeński chór „Cantica"^[12]. Działa pod opieką nauczyciela i organisty – pana Bogusława Ciapy^[13]. Chór wykonuje repertuar klasyczny, utwory trzy- lub czterogłosowe; chórzystki mają od 14 do 21 lat.

• Wola Radziszowska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 474 .
• Brunaczów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 239 .