French
DeutschWyładowania atmosferyczne nad Catatumbo – Wikipedia, wolna encyklopedia
Wyładowania atmosferyczne nad Catatumbo (hiszp. Relámpago del Catatumbo) – fenomen przyrodniczy w Wenezueli u ujścia rzeki Catatumbo do jeziora Maracaibo, w Parku Narodowym Ciénagas del Catatumbo[1], polegający na bardzo intensywnych wyładowaniach atmosferycznych, trwających ok. 300 dni w roku[2] przez ok. 9 godzin dziennie[3].
Jezioro Maracaibo jest regionem o najwyższej intensywności wyładowań na świecie[4]. Szacuje się, że w ciągu godziny uderza średnio 250 piorunów[3].
Światło generowane przez wyładowania jest widoczne z odległości setek kilometrów i wykorzystywane było do nawigacji przez załogi statków, stąd też zyskało przydomek „latarni z Maracaibo”[3][5] i „latarni Catatumbo”[6]. W 1499 roku Amerigo Vespucci dotarł do jeziora Maracaibo, gdzie znajdowała się osada z chat na palach, którą nazwał Wenezuelą lub „małą Wenecją”[3]. Hiszpański pisarz Lope de Vega (1562–1635) wzmiankował wyładowania nad Catatumbo w swoim wierszu La Dragontea (1598)[6]. Współcześnie fenomen nazywany jest również „nigdy niekończącą się burzą nad Catatumbo” i stał się atrakcją turystyczną[6]. W 2013 roku region jeziora Maracaibo został wpisany do Księgi rekordów Guinnessa jako region o najwyższej intensywności wyładowań na świecie[7].
Powstawanie wyładowań
[edytuj | edytuj kod]
Wyładowania nad Catatumbo powstają w wyjątkowych warunkach topograficznych – jezioro Maracaibo zamknięte jest z trzech stron grzbietami górskimi, jedynie od północy otwiera się na Zatokę Wenezuelską z jej ciepłymi wodami[3]. O zachodzie słońca silne wiatry uderzają w góry, podrywając ciepłe powietrze do góry[3]. Wówczas tworzą się gęste chmury deszczowe – cumulonimbusy, a kiedy kropelki wody z wilgotnego powietrza zderzają się z kryształkami lodu z zimnego powietrza, wytwarzają się ładunki elektrostatyczne[3]. Największa liczba wyładowań przypada na okresy od sierpnia do października i od maja do lipca[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ciénagas de Juan Manuel [online], www.inparques.gob.ve [dostęp 2024-01-13].
- ↑ a b Albrecht, R.I., S.J. Goodman, D.E. Buechler, R.J. Blakeslee, and H.J. Christian. Where Are the Lightning Hotspots on Earth?. „Bull. Amer. Meteor. Soc.”. 97, s. 2051–2068, 2016. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Agnieszka Gautier: The Maracaibo beacon Researchers stalk seasonal lightning in the most struck place on Earth.. [w:] NASA Earthdata [on-line]. 2019-05-15. [dostęp 2019-12-27]. (ang.).
- ↑ Rodrigo E.Bürgesser, Maria G.Nicora, Eldo E.Ávila. Characterization of the lightning activity of “Relámpago del Catatumbo”. „Journal of Atmospheric and Solar-Terrestrial Physics”. 77, s. 241–247, 2012. ISSN 1364-6826. (ang.).
- ↑ Poznaj to miejsce – latarnia. 2009-03-29. [dostęp 2019-12-26]. (pol.).
- ↑ a b c Rachel Albrecht, Steve Goodman, Dennis Buechler, Themis Chronis. Tropical Frequency and Distribution of Ligthning Based on 10 Years of Observations from Space by the Lightning Imaging Sensor (LIS). „Fourth Conference on Meteorological Applications of Lightning Data”, s. 2–12, 2009. (ang.).
- ↑ Guinness World Records: Highest concentration of lightning. 2013-01-06. [dostęp 2019-12-27]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
- Ella Davies: The most electric place on Earth. At one lake in Venezuela, lightning flashes 28 times a minute. [w:] BBC [on-line]. 2015-08-10. [dostęp 2019-12-27]. (ang.).