Wybory generalne w Tunezji w 2009 roku – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wybory generalne w Tunezji w 2009 roku – wybory prezydenckie oraz wybory do Izby Deputowanych, niższej izby parlamentu Tunezji, przeprowadzone 25 października 2009. Zwycięstwo w wyborach z niemalże 90-procentowym poparciem odniósł urzędujący prezydent Zin Al-Abidin Ben Ali, a jego partia zdobyła większość miejsc w parlamencie.

Tunezja od 1987 rządzona jest przez prezydenta Zin Al-Abidina Ben Alego, stojącego na czele Zgromadzenia Demokratyczno-Konstytucyjnego (RCD, Rassemblement Constitutionel Démocratique). Opozycja nie odgrywa znaczącej roli na scenie politycznej, jest słaba i rozdrobniona, a swobody polityczne w kraju są ograniczone. Ben Ali był jedynym kandydatem w wyborach prezydenckich w 1989 oraz w 1994. Wygrał również pierwsze pluralistyczne wybory w 1999. Referendum z maja 2002, które wprowadziło do konstytucji przepis o nieograniczonej reelekcji prezydenta, pozwoliło mu na udział i zwycięstwo w kolejnych wyborach w 2004. Według oficjalnych wyników uzyskał w nich 94,4% głosów. 30 lipca 2008, na kongresie RCD, Ben Ali ogłosił swój start w piątych z rzędu wyborach prezydenckich, w których uważany jest za głównego faworyta^[1][2].

W sierpniu 2009 Nadżib Szebbi, przywódca Postępowej Partii Demokratycznej (PDP, Parti démocrate progressiste), uważany za głównego lidera opozycji, zrezygnował ze startu w wyborach w proteście przeciwko procesowi wyborczemu, któremu zarzucił brak "minimum wolności, praworządności i przejrzystości". 24 września 2009 udział w wyborach ogłosił sekretarz generalny Demokratycznego Forum na rzecz Pracy i Wolności (FDTL, Forum démocratique pour le travail et les libertés), Mustapha Ben Jaafar. Jednak ostatecznie nie mógł w nich wystartować, z powodu uchwalonego przez parlament kilka dni później prawa zezwalającego na start w wyborach prezydenckich tylko kandydatom zajmującym od co najmniej dwóch lat stanowisko przewodniczącego swojej partii politycznej. Ben Jafaar tymczasem stał na czele FDTL od maja 2009^[2].

1 października 2009 komisja wyborcza opublikowała ostateczną listę kandydatów dopuszczonych do udziału w wyborach. Znalazły się na niej 4 osoby: prezydent Ben Ali, Ahmed Ibrahim, przewodniczący opozycyjnego Ruchu Ettajdid (Mouvement Ettajdid), Mohamed Bouchiha z Partii Jedności Ludowej (PUP, Parti de l'Unité Populaire) oraz Ahmed Inoubli z Unii Demokratycznych Unionistów (UDU, Union Démocratique Unioniste). Spośród trzech rywali prezydenta, tylko Ibrahim uważany jest za rzeczywistego przedstawiciela środowiska opozycyjnego. Bouchiha oraz Inoubli postrzegani są jako kandydaci prorządowi^[2][3].

Do udziału w wyborach uprawnionych było ok. 5,2 mln obywateli. Przy okazji ich organizacji obniżone zostało czynne prawo wyborcze z 20 do 18 lat^[4].

Od 11 do 23 października 2009 w Tunezji trwała kampania wyborcza^[5]. W jej trakcie, prezydent Ben Ali obiecywał redukcję bezrobocia, poprawę warunków pracy i 40-procentowy wzrost dochodów państwa w przeliczeniu na mieszkańca. Zobowiązał się do większej demokratyzacji kraju, wspierania przez państwo partii politycznych, prasy i mediów^[6]. Zadeklarował również podejmowanie działań na rzecz wzmocnienia lokalnej demokracji oraz partnerstwa pomiędzy państwem i organizacjami obywatelskimi^[7]. Swój program wyborczy zawarł w 24 punktach, a streścił w wyborczym haśle "Razem, by sprostać wyzwaniom"^[7].

Główny kandydat opozycyjny, Amhed Ibrahim, zobowiązał się do zapewnienia pełnej przejrzystości w zarządzaniu krajową gospodarką oraz reformy podatkowej mającej polepszyć sytuację materialną pracowników i klasy średniej. Za cel postawił sobie także zmniejszenie bezrobocia, reformę edukacji i "przywrócenie wolności" Tunezji. Zaapelował o zerwanie z autorytaryzmem, nepotyzmem i nierównością w podziale dóbr. Kandydaturę Ibrahima poparła opozycja partia FDTL. Natomiast Postępowa Partia Demokratyczna (PDP) zapowiedziała bojkot wyborów, zarówno prezydenckich jak i parlamentarnych^[7].

Mohamed Buchiha w swoim programie wyborczym wezwał do stworzenia systemu demokratycznego z zachowaniem większej równowagi między władzą ustawodawczą i wykonawczą, zwiększenia znaczenia władz regionalnych i miejskich, ustanowienia niezależnego sądownictwa i bardziej przejrzystego procesu wyborczego. Ahmed Inoubli zaapelował o dokonanie reformy prawa wyborczego i wprowadzenie systemu większościowego oraz poszerzenie roli i uprawnień parlamentu^[7].

Wybory prezydenckie, zdecydowaną większością prawie 90% głosów, wygrał prezydent Ben Ali. Jego partia zdobyła natomiast 116 spośród 214 miejsc w Izbie Deputowanych^[8].