Wyrostki pyloryczne – Wikipedia, wolna encyklopedia

Wyrostki pyloryczne^[1], wyrostki odźwiernikowe^[2] (łac. appendices pyloricae, ang. pyloric caeca) – narząd występujący u ryb, położony przy połączeniu jelita środkowego, które rozpoczyna zwieracz odźwiernikowy, z żołądkiem. Są to ślepo zakończone uwypuklenia rurkowatego, cewkowatego kształtu. Ich liczba, długość i kształt są różne u poszczególnych gatunków^[1], dlatego też stanowią ważną cechę merystyczną (cechę przeliczalną budowy anatomicznej ryb, biorącą udział przy określaniu taksonów na poziomie gatunku lub wewnątrz niego)^[3].

Fizjologiczna rola tych wyrostków nie została dokładnie poznana. Wiadomo, że wydzielają enzymy ułatwiające trawienie i prawdopodobnie mogą wchłaniać strawiony pokarm^[1][2], dzięki czemu zwiększa się powierzchnia chłonna jelita^[4]. To z kolei sprzyja lepszemu przedostawaniu się składników odżywczych do układu krwionośnego. Wyrostki te są narządem charakterystycznym tylko dla ryb, nie są obecne u żadnych innych kręgowców^[4].

Ich występowanie nie jest jednak u ryb powszechne. Wyrostków pylorycznych nie mają ryby pozbawione żołądka. Również nie u wszystkich ryb, które żołądek mają, te wyrostki są obecne (np. u szczupaka pospolitego Esox lucius). Ich liczba jest charakterystyczna dla poszczególnych gatunków i może wynosić od jednego (np. u żabnicy Lophius piscatorius czy tobiasza Ammodytes tobianus) do kilkuset (np. u witlinka Merlangius merlangus – 900)^[2].

Wyrostki pyloryczne mogą być niezależnymi, osobnymi wypustkami, a mogą również łączyć się. U ryb jesiotrowatych wypustki te zrastają się ze sobą, uchodząc do jelita wspólnym, szerokim kanałem^[2].