Nocówkowate – Wikipedia, wolna encyklopedia

Nocówkowate
	Xantusiidae
	Baird, 1858
	; Przedstawiciel rodziny – nocówka kanionowa (Xantusia henshawi)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Rząd	łuskonośne
Infrarząd	Scincomorpha
Rodzina	nocówkowate
	Typ nomenklatoryczny
	Xantusia Baird, 1858
Rodzaje
	3 rodzaje – zobacz opis w tekście
	3 rodzaje – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nocówkowate, jaszczurki nocne (Xantusiidae) – rodzina małych jaszczurek z infrarzędu Scincomorpha w rzędzie łuskonośnych (Squamata).

Opis: Rodzina składa się z prawie 40 małych gatunków, które pokrojem ciała przypominają typowe jaszczurki. Kończyny pięciopalczaste, dobrze wykształcone. Oczy z eliptycznymi źrenicami osłonięte nieruchomo zrośniętymi, przezroczystymi powiekami. Grzbiet pokryty małymi łuskami, a brzuch szerokimi tarczkami. Ubarwienie szarobrązowe.
Rozmiary: Długość od 4 do 12 cm.
Biotop: Nizinne, wilgotne obszary lub tereny górzyste na obrzeżach lasów i wśród rumowisk skalnych.
Pokarm: Owady, pająki, skorpiony i inne małe zwierzęta. Niektóre zjadają też pokarm roślinny.
Zachowanie: Wykazują aktywność w ciągu dnia. Z powodu skrytego trybu życia długo uważane były za gatunki prowadzące nocny tryb życia. Są bardzo ruchliwe. W dzień ukrywają się pod kamieniami, w różnych szczelinach, kaktusach i agawach, czy zmurszałych pniach.
Rozmnażanie: Żyworodne. Samice najczęściej rodzą 2 młode.
Występowanie: Ameryka Północna – południowo-zachodnie USA, Meksyk, Ameryka Centralna aż po Panamę; także Kuba i kilka małych wysp u wybrzeży Kalifornii^[2].

Systematyka

Do rodziny należą następujące rodzaje^[3]:

↑ Xantusiidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ R.R. Midtgaard R.R., Family Xantusiidae, [w:] RepFocus [online] [dostęp 2024-01-28] (ang.).
↑ P. Uetz & J. Hallermann: Higher taxa: Xantusiidae. The Reptile Database. [dostęp 2024-01-28]. (ang.).

Hanna Dobrowolska: Gady. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981. ISBN 83-01-00957-8.
Włodzimierz Juszczyk: Gady i płazy. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986. ISBN 83-214-0464-2.
Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.