Zalipie (województwo małopolskie) – Wikipedia, wolna encyklopedia
wieś | |
Chata przed Domem Malarek w Zalipiu | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) | 739 |
Strefa numeracyjna | 14 |
Kod pocztowy | 33-263[2] |
Tablice rejestracyjne | KDA |
SIMC | 0825686 |
Położenie na mapie gminy Olesno | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu dąbrowskiego | |
50°14′19″N 20°51′36″E/50,238611 20,860000[1] |
Zalipie – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie dąbrowskim, w gminie Olesno.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnowskiego.
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0825692 | Kozubiec | część wsi |
0825700 | Nowiny | część wsi |
0825717 | Stara Wieś | część wsi |
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[5]:
- Zagroda Felicji Curyłowej nr 135, drewniana:
- dom,
- stajnia,
- stodoła,
- studnia.
Obiekt znajduje się na małopolskim Szlaku architektury drewnianej w Województwie Małopolskim[6].
Kultura
[edytuj | edytuj kod]Wieś jest znana ze zwyczaju malowania chat. Zwyczaj ozdabiania wiejskich izb kwiecistymi malunkami wywodzi się z końca XIX wieku, kiedy to mieszkanki wsi zaczęły dekorować wnętrza chałup kwiatami wykonanymi z bibułki, wycinankami i pająkami ze słomy wiszącymi u powały oraz malowanymi na ścianach kwiatami. Malowidła wykonywano także na zewnętrznych ścianach budynków, studniach i płotach. W Zalipiu znajduje się obecnie około dwadzieścia malowanych domów[7].
Zdobnictwo tego rodzaju występowało także w innych wsiach Powiśla Dąbrowskiego na terenie mieszczącym się w widłach Wisły i Dunajca po prawej jego stronie.
Prace zalipiańskich artystek znajdują się m.in. w Zagrodzie Felicji Curyłowej, która jest filią tarnowskiego Muzeum Etnograficznego oraz w Gminnym Ośrodku Kultury „Dom Malarek” w Zalipiu, powstałym w 1978. Z inicjatywy Muzeum Ziemi Tarnowskiej w Tarnowie, corocznie organizowany jest konkurs „Malowana Chata” organizowany w weekend po święcie Bożego Ciała, którego zasadniczym celem jest utrzymanie i rozwój tradycji zdobienia domów i budynków gospodarczych, charakterystycznymi motywami kwiatowymi[8].
- Szkoła Podstawowa w Zalipiu
- Dom Malarek w Zalipiu
- Malowany dom w Zalipiu
- Malowany krzyż
- Malowany dom gospodarczy
- Malowana zagroda w Zalipiu
- Zagroda Felicji Curyłowej, przekształcona w muzeum
- Malowana studnia z żurawiem
- Malowana studnia
- Malowany piec
- Kwiaty – popularny motyw malarstwa zalipiańskiego
- Naczynia z Zalipia
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- U Zalipianek – kawiarnia w Krakowie
- Malarstwo ludowe
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 157722
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1584 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 .
- ↑ Szlak architektury drewnianej w Województwie Małopolskim.
- ↑ Anna Bartosz , Kolorowe Zalipie, wyd. 5 popr., Tarnów: Muzeum Okręgowe, 2013, ISBN 978-83-62719-72-3, OCLC 883505389 [dostęp 2020-05-13] .
- ↑ Gmina Olesno. Monografia, Tarnów: S-can Wydawnictwo Katarzyna i Dariusz Kobylańscy, 2015, ISBN 978-83-87785-87-1, OCLC 982603155 [dostęp 2020-05-13] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bartosz A., Bartosz A.: Kolorowe Zalipie. Informator turystyczny. Tarnowskie Regionalne Centrum Koordynacji i Obsługi Turystyki, Muzeum Okręgowe w Tarnowie, „S-CAN” Wydawnictwo s.c., Tarnów 2001. ISBN 83-87785-16-4.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Zagroda Felicji Curyłowej w Zalipiu (muzeum). muzeum.tarnow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-08)].
- Zdobione chaty w Zalipiu w PKF na stronie KronikaRP
- Zalipie na portalu Polskaniezwykła