Zatōichi – Wikipedia, wolna encyklopedia

Ten artykuł dotyczy postaci fikcyjnej. Zobacz też: film z 1962 r. i film Takeshiego Kitano (2003) pod tym samymi tytułami.

Zatōichi (jap. 座頭市) – fikcyjna postać pojawiająca się w znanej japońskiej serii filmów i seriali telewizyjnych, żyjąca w okresie Edo. Niesłabnąca od wielu lat popularność Zatōichiego porównywana jest w cywilizacji Zachodu do Jamesa Bonda. Zasadniczą różnicą jest to, że we wszystkich filmach i odcinkach serialu w rolę Zatōichiego wcielał się jeden aktor, Shintarō Katsu. Jedynym innym odtwórcą tej postaci jest Takeshi Kitano, który zagrał ją po piętnastoletniej przerwie w kręceniu filmów (zobacz: Zatōichi).

Na pierwszy rzut oka Zatōichi jest nieszkodliwym ślepym masażystą, przemierzającym cały kraj i uprawiającym ukochany hazard, jednakże świetnie włada mieczem, biegły jest zwłaszcza w iaijutsu. Jego miecz ukryty jest w specjalnej lasce do podpierania się, tak zwanej shikomi-zue. Takowa broń była prosta i gorszej jakości, nie mogła równać się z kataną, jednak ta, którą posługuje się Zatōichi, niejednokrotnie może wydawać się lepsza od samurajskiego miecza. Większość filmów i odcinków serialu koncentruje się na obronie przez Zatōichiego mieszkańców wiosek przed walczącymi ze sobą wrogimi klanami oraz ogólną niesprawiedliwością.

Prawdziwym imieniem bohatera jest Ichi. Zatō to tytuł najniższej rangą osoby w Tōdōza, historycznej gildii dla ślepców. Właściwym więc tytułem jest Zatō no Ichi (Niska Rangą Niewidoma Osoba Ichi), lub – w skrócie – Zatōichi. Tradycyjnym zajęciem niewidomych było przekazywanie wiadomości.

Pierwotna seria składa się z dwudziestu sześciu filmów, w których rolę Zatōichiego odgrywał Shintarō Katsu. Pierwszy film, czarno-biały, powstał w 1962 roku. Pierwszy kolorowy film z Zatōichim powstał w 1963 roku jako trzeci w całej serii. Dwudziesty piąty film nakręcono w 1973 roku, po czym nastąpiła szesnastoletnia przerwa. W 1989 roku powstał ostatni film z udziałem Katsu, który był także reżyserem filmu.

Pierwotna seria filmów pokazuje także innych fikcyjnych bohaterów tego gatunku filmowego. W Zatōichim i uzbrojonym szermierzu z 1971 roku ślepiec poznaje bohaterów z filmów hongkońskiego studia Shaw Brothers. W Zatōichim i yōjinbō (1970) występuje Toshirō Mifune, wcielając się w rolę bohatera o imieniu Sassa, będącego łudząco podobnym do Sanjūrō z filmów Straż przyboczna i Sanjūrō – samuraj znikąd Kurosawy.

Seria miała także wpływ na nie-japońskie filmy. Film Ślepa furia z Rutgerem Hauerem w roli ślepego szermierza żyjącego we współczesnej Ameryce oparta jest na scenariuszu filmu Zatōichi wyzwany (1967) i innych filmów z serii.

Serial składa się z czterech serii:

1. 26 odcinków (1974)
2. 29 odcinków (1976)
3. 19 odcinków (1978)
4. 26 odcinków (1979)

Większość filmów wyprodukowana została przez Daiei Motion Picture Company, poczynając od Opowieści o Zatōichim, do 22. filmu (Zatōichi spotyka jednorękiego szermierza) w roku 1971, kiedy to firma zbankrutowała. Od Zatōichiego wyjętego spod prawa (1967) koproducentem filmów była firma Shintarō Katsu – Katsu Productions (także współproducent serialu oraz ostatniego filmu). Następnie prawa do filmów przejęło Tōhō, wydając trzy filmy w latach 1972-1973, w tym ostatni w starym stylu. Shōchiku było dystrybutorem ostatniego filmu z Katsu, a także Zatōichiego z 2003 roku w wersji Takeshiego Kitano.