Zdów – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zdów

wieś
Kaplica parafii Najświętszej Maryi Panny Różańcowej i św. Franciszka z Asyżu w Zdowie
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	zawierciański
Gmina	Włodowice
Liczba ludności (2008)	536
Strefa numeracyjna	34
Kod pocztowy	42-421[2]
Tablice rejestracyjne	SZA
SIMC	0146838
Położenie na mapie Polski Zdów
Położenie na mapie województwa śląskiego Zdów
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego Zdów
Położenie na mapie gminy Włodowice Zdów
50°36′14″N 19°31′38″E/50,603889 19,527222[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Zdów – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Włodowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

W okolicach tej wsi wypływa Białka (dopływ Krztyni), niewielka rzeka dorzecza Pilicy.

Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Zdow wymienia w latach (1470–1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis^[3] .

Wieś założona została w średniowieczu na prawie polskim i początkowo była własnością królewską, a później wsią szlachecką^[6] . W XIV wieku miejscowość podlegała właścicielom pobliskiego zamku w Bobolicach. W 1394 król polski Władysław Jagiełło na prośbę Andrzeja właściciela Bobolic przenosi jego dobra: Zdów, Ogorzelnik, folwark Lgota, Tomiszowice, Niegowę, Wysoką, Tarnowę z prawa polskiego na prawo magdeburskie^[6] .

Wieś wymieniana w historycznych dokumentach podatkowych. W połowie XV wieku Zdów wymienił polski historyk Jan Długosz w swoim dziele Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis. Miejscowość leżała wówczas w parafii Włodowice i należała do Jakuba Trzaski. Znajdowały się w niej łany kmiece, które odprowadzały dziesięcinę plebanowi z Włodowic. Regest poborowy powiatu lelowskiego z 1490 również odnotowuje Zdów. W 1581 miejscowość leżała w parafii Niegowa i należała do niejakiego Krezy, posiadał on łan zamieszkany przez 3 kmieci^[7][3] .

Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze rosyjskim i leżała w Królestwie Polskim. W XIX-wiecznym Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego wymieniona jest jako wieś i folwark leżące w powiecie będzińskim w gminie i parafii Niegowa w guberni piotrkowskiej. W 1827 w miejscowości znajdowało się 40 domów i 302 mieszkańców. W 1890 miejscowy folwark został oddzielony od dóbr Bobolice. W 1895 wieś liczyła 40 domów zamieszkanych przez 286 mieszkańców, natomiast folwark liczył 5 domów oraz 16 mieszkańców^[7].

• Zofia Leszczyńska-Skrętowa: Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, Cz. I, zesz. 1 (A - Borek), hasło: "Bobolice". Wrocław: Ossolineum, 1980, s. 138-140. ISBN 83-04-00129-2.
• Joannis Długosz: Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, tom II. Kraków: Aleksander Przezdziecki, 1864, s. 216.

• Zdów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 541 .
• Zdów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 718 .