Üstyurt - Vikipedi

Üstyurt, Orta Asya'nın batısında, Kazakistan'ın güneyinde, Türkmenistan ve Özbekistan'ın kuzeyinde aynı adı taşıyan platoda yer almaktadır. Kuzeyden Mangışlak yarımadası, batıdan Karaboğazgöl Körfezi, doğudan Aral Denizi ve Amu Derya Nehri ile çevrilidir.

Çölün alanı 200.000 km². Çöl yüzeyinin ana manzarası killi, kil-tuzlu]^[1] kayalardan oluşur. Güneydoğuda plato kil-çakıl kayalardan oluşmaktadır. Çölün bir kısmı çimlerle kaplıdır. Şu anda çöl iki bölüme ayrılmıştır: yarı çöl ve çöl.

Temmuzda aylık ortalama sıcaklık 26-28 °C'dir. Bazı yıllarda çölde 40-60 °C bile olduğu bilinmektedir. Ortalama yıllık yağış 120 mm'yi geçmez. Yağışlar esas olarak sonbahar-kış döneminde düşer. Güz mevsiminde sıcak ve temiz hava bulunur. Bazı yıllarda donlar görülür. Kış kısa ve sıcaktır. Kışın soğuğuna esas olarak Sibirya'dan gelen antisiklonun etkisi neden olur. Ocak ayının ortalama aylık sıcaklığı -2.5°-5 °C'dir. Sert kış, Aralık ayının sonundan Ocak ayının başına kadardır. Nadiren kar yağar. Bazı yıllarda -26° ila -41° arasında bile olabilir. Bazı yerlerde -45 derece gözlemlenmiştir. Kış ayları kum fırtınaları ve kuvvetli rüzgarlarla karakterizedir.

Yüzeyine bakıldığında,^[2] esas olarak gri-kahverengi, tuzlu topraklardan oluştuğu görülebilir. Yaz sonunda kil kayalarından oluşan toprak da oluşur.

1980'lerde Üstyurt'un güneydoğusunda Jaslig yerleşimi yakınında bir askeri kamp bulunmaktaydı. Test sahasında kimyasal silah testleri ve bu silahlara karşı koruma testleri yapıldı. Kimyasal silahların eğitimini organize eden askerî birlik Nukus şehrinde bulunuyordu. 1990'larda askerî birlik kapatıldı ve menzil kaldırıldı.

• Ustyurd 18 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Aral Denizi'nden Hazar Denizi'ne. 28 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• PaleoKazakhstan.info: Ustyurd 6 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.