French
Deutschİsmail Kadare - Vikipedi
| İsmail Kadare | |
|---|---|
 Kadare okurken. | |
| Doğum | 28 Ocak 1936 Ergir, Arnavutluk Krallığı |
| Ölüm | 1 Temmuz 2024 (88 yaşında) Tiran, Arnavutluk |
| Meslek | Roman yazarı ve şair |
| Milliyet | Arnavut |
| Dönem | 1954–2024 |
| Edebî akım | Postmodern edebiyat |
| Önemli ödülleri | Prix mondial Cino Del Duca 1992 Man Booker Uluslararası Ödülü 2005 Asturias Prensliği Ödülü 2009 Kudüs Ödülü 2015 |
İsmail Kadare (28 Ocak 1936, Ergiri - 1 Temmuz 2024, Tiran), 1992'de Uluslararası Cino del Duca Ödülü'nü ve 2005'te Man Booker Uluslararası Ödülü'nü kazanan Arnavut yazardır.
Gençliği
[değiştir | kaynağı değiştir]İsmail Kadare Arnavutluk'un güneyindeki Ergiri kentinde dünyaya geldi. Babası bir mahkeme mübaşiriydi, annesinin babası varlıklı ve eğitimli bir aileden geliyordu. Kadare çocukluğunu ve doğduğu, büyüdüğü Gjirokastër (Türkçesi: Ergiri) kentini, Taş Kentin Günlüğü isimli romanında anlatır.
Arnavutluk'ta 2. Dünya Savaşı sonrası komünist rejim kurulduğunda Kadare 8 yaşındaydı ve bu rejimin içinde yetişti.[1] Romanlarında komünist toplum konuları sık sık geçer. Öğrencilik yıllarındaki yazı denemelerinden sonra, Tiran'da edebiyat fakültesinde ve kısa bir süre için Moskova'da Maxim-Gorki Edebiyat Enstitüsünde okudu.
Edebiyat alanında ünlenmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]1960'lı yıllarda Kadare şiir alanında ün kazandı.[2] Esas ününü ise 1964 yılına yayınlanan ve başrolünü Marcello Mastroianni'nin oynadığı bir filme de uyarlanan Ölü Ordunun Generali isimli romanıyla kazandı. Bunu yurtdışında da büyük ilgi gören pek çok diğer romanı izledi.
Arnavutluk'taki komünist yönetim romanlarına sansür uyguladıysa da, ünü dolayısıyla belirli ölçüde bir dokunulmazlığa sahipti. 1990 yılında Ramiz Alia yönetimine karşı protesto olarak daha önceleri de pek çok kez gittiği Fransa'ya iltica etti. 1999'da Arnavutluk'a geri döndü ama Paris'te de bir dairesi bulunmaktadır.
1992'de Cino Del Duca ödülünü kazanan Kadare'ye, 1996'da Fransa'daki "Academy of Moral and Political Sciences"a ömür boyu üyelik hakkı verildi. 2005'te Man Booker Uluslararası Ödülü'nü, 2009'da Asturias Prensliği Ödülü'nü, 2015'te Kudüs Ödülü'nü kazandı. Adı birkaç kez Nobel Edebiyat Ödülü adayları arasında geçen Kadare'nin kitapları 45'tan fazla dile çevrildi.[3] Yıllar süren sağlık sorunlarının ardından Kadare, 1 Temmuz 2024'te Tiran'daki bir hastanede kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.[4]
Türkçe yayımlanmış eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ölü Ordunun Generali (1963)
- Taş Kentin Günlüğü
- Düğün (1968)
- Şenlik Kurulu
- Canavar
- Piramit (1992)
- Kosova'ya Üç Ağıt (1998)
- Kaza (2010)
- Rüyalar Sarayı (1981)
- Kuşatma (1970)
- İbret Taşı (1978)
- Taş Kentin Düşüşü
Reflist
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Kadare, Ismail (2009). "Pesha e Kryqit". VEPRA: Vëllimi i njëzetë. Onufri. s. 210. ISBN 978-99943-42-99-0.
- ^ Apolloni, Ag (2012). Paradigma e Proteut. OM. s. 22. ISBN 9789951632041.
- ^ Shatro, Bavjola (2016). Between(s) and Beyond(s) in Contemporary Albanian Literature. Cambridge Scholars Publishing. s. 8. ISBN 9781443899970.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- https://web.archive.org/web/20150210175324/http://www.kirjasto.sci.fi/kadare.htm (İngilizce)
- http://www.joachim-roehm.de/kadare1.htm 7 Eylül 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca)
- http://bjoerna.dk/tolerance/ 17 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
