1. Lig - Vikipedi

1. Lig

Ülke	Türkiye
Konfederasyon	UEFA
Kuruluş	1963
Takım sayısı	18 (20)
Seviye	2
Üst lig	Süper Lig
Alt lig	2. Lig
Son şampiyon	Eyüpspor (2023-24)
En çok şampiyon olan	Samsunspor (7 kez)
Yayıncı	beIN Sports, TRT Spor, TRT Avaz
Resmî site	1. Lig
2024-25 1. Lig

1. Lig ya da sponsorluk anlaşması gereği Trendyol 1. Lig, Türkiye'deki ikinci seviye futbol ligi.

TFF 1. Lig 20 takım arasında çift devreli lig usulüne göre oynanır.

Çift devreli lig müsabakaları sonunda TFF 1. Lig'de 17., 18, 19. ve 20. sıraları alan 4 (dört) takım TFF 2. Lig'e düşer.

Çift devreli lig müsabakaları sonunda TFF 1. Lig'de, 1. ve 2. sıraları alan iki takım Süper Lig'e yükselir.

Çift devreli lig müsabakaları sonunda TFF 1. Lig'de 3., 4., 5., 6. ve 7. sırayı alan toplam beş takım Süper Lig'e yükselecek 3. takımın belirleneceği Play-Off Müsabakaları oynarlar.

a) Çift devreli lig müsabakaları sonunda TFF 1. Lig'de puan sıralamasında 3. olan takım doğrudan Play Off Finaline yükselir.

b) Çift devreli lig müsabakaları sonunda TFF 1. Lig'de puan sıralamasında 4. olan takım ile 7. olan takım,; 5. olan takım ile de 6. olan takım eşleşirler. Müsabakalar tek maç eleme usulüne göre 4. ve 5. olan takımların sahasında oynanır.

c) Bu müsabakalarda normal süre berabere sonuçlanırsa müsabaka on beşer dakikalık iki devre halinde uzatılır. Uzatma devrelerinde eşitlik bozulmazsa, kazanan takım penaltı noktasından yapılacak vuruşlar sonucunda belirlenir.

d) Bu müsabakalar sonucunda kazanan takımlar, finalist takımı belirlemek için çift maç eleme usulüne göre ve ilk maç puan sıralamasına göre ligi daha altta bitirmiş takımın sahasında olacak şekilde eşleşirler. İki maç sonunda, galibiyet veya beraberlik sayılarının eşit olması halinde, toplamda daha fazla gol atan takım tur atlar. Atılan gollerin eşit olması halinde ise ikinci müsabaka sonunda on beşer dakikalık iki uzatma devresi oynanır. Uzatma devrelerinde de eşitliğin bozulmaması durumunda, kazanan takım penaltı vuruşları sonucunda belirlenir. Kazanan takım ligi 3. Sırada bitiren takımın finalde rakibi olur.

Final Müsabakası TFF tarafından tespit edilecek tarafsız sahada tek maç eleme usulüyle oynanır. Final müsabakasının normal süresi berabere sonuçlanırsa müsabaka on beşer dakikalık iki devre halinde uzatılır. Uzatma devrelerinde eşitlik bozulmazsa, kazanan takım penaltı noktasından yapılacak vuruşlar sonucunda belirlenir. Kazanan takım Süper Lig'e yükselen 3. takım olur.

Trendyol 1. Lig 9, 10,11, 12 Ağustos 2024 tarihlerinde oynanacak maçlarla başlayacak ve ligin ilk yarısı 12 Ocak 2025 tarihlerinde oynanacak olan 19. hafta müsabakaları ile sona erecek. Ligin ikinci yarısı 19 Ocak tarihlerinde oynanacak 20. Hafta müsabakaları ile başlayacak ve normal sezon 10 Mayıs 2025 tarihinde sona erecek. Ardından play off müsabakaları oynanacak.^[2]

Kurulduğu yıl olan 1963 ile 2001 yılları arasında Türkiye 2. Futbol Ligi olarak ifade edilen lig, 2001-2006 yılları arasında Türkiye 2. Futbol Ligi A Kategorisi olarak anılmaya başladı. 2005-06 sezonunda İddaa'nın sponsor olmasıyla İddaa Lig A, 2006-07 sezonunda Türk Telekom'un sponsor olmasıyla ismi Türk Telekom Lig A, 2008 yılında Bank Asya'nın sponsor olmasıyla Bank Asya 1. Lig olarak değiştirildi.^[3] 2 Nisan 2012 tarihinde Bank Asya'nın sponsorluk anlaşmasını tek taraflı feshetmesi nedeniyle lig sponsorsuz kaldı.^[4] 17 Ağustos 2012 tarihinde TRT ve PTT arasındaki anlaşma gereğince ise PTT 1. Lig adını aldı.^[5] Eylül 2016'da anlaşmanın sonlanması sonrası yeniden TFF 1. Lig olarak adlandırılmaya başlandı.

21 Kasım 2016'da, 2017-18 sezonundan itibaren beş sezon boyunca Süper Lig ve 1. Lig yayın haklarının devri için ihale gerçekleştirildi. İhale sonucunda Digitürk; 1. Lig'in yayın ve isim haklarının ile görüntülerin mobil ortamlardaki yayın haklarının da aralarında bulunduğu ihalede verdiği $500 milyon+KDV'lik teklifiyle bu haklara sahip oldu.^[6] 10 Eylül 2020'de Digiturk, 1. Lig'i TRT'ye verdi.Türkiye Futbol Federasyonu ve Digiturk arasında, 2027 yılına kadar Trendyol Süper Lig ve Trendyol 1. Lig'in beIN Sports'ta futbolseverlerle buluşması için yayın hakları anlaşması imzalandı. 9 Ağustos'ta başlayacak yeni sezonun tüm maçları sadece beIN Sports ekranlarında yayınlanacak.^[7]

2024-2025 sezonu başında F Süper L.'den düşen MKE Ankaragücü, F.Karagümrük, Pendikspor, yanı sıra F 2. Lig'den yükselen Esenler Erokspor,Amed SFK, Iğdır FK ve deprem nedeniyle hakları dondurulan Yeni Malatyaspor F 1. Lig'de yer aldılar.

Sezon	Futbolcu(lar)	Milliyet	Takım(lar)	Maç	Gol	Oran
2014-15	Jonathan Ayité	Togo	Alanyaspor	32	19	0,59
2015-16	Mickaël Poté	Benin	Adana Demirspor	36	23	0,64
2016-17	Mickaël Poté	Benin	Adana Demirspor	32	24	0,75
2017-18	Braian Samudio	Paraguay	Çaykur Rizespor	33	20	0,61
2018-19	Marco Paixão	Portekiz	Altay	33	29	0,88
2019-20	Marco Paixão	Portekiz	Altay	33	22	0,67
2020-21	Marco Paixão	Portekiz	Altay	33	22	0,67
2021-22	Ahmet Sağat	Türkiye	Menemenspor	36	17	0,47
2022-23	Marco Paixão	Portekiz	Altay	34	21	0,59
2023-24	Gianni Bruno	Belçika	Eyüpspor	33	17	0,51

2010-11 sezonundan beri 1. Lig'de kulüpler Türk vatandaşlığına sahip olmayan üç yabancı oyuncu bulundurma hakkına sahiptir. Ayrıca TFF'nin en son düzenlediği ve 2012-13 sezonundan itibaren geçerli olan yabancı statüsünde alınacak olan en fazla üç yabancı futbolcunun yaş sınırına bakılmaksızın anlaşma yapılabilmesine karar verdi.^[48] Ayrıca üç yabancı dışında Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Kırgızistan vatandaşı iki futbolcu ile de yaş sınırına bakılmaksızın sözleşme imzalamak ve müsabakalara çıkarmak mümkündür. Ancak takım bir alt lige düşerse bu yabancı futbolcuları müsabakalarda oynatamaz.^[49] Ayrıca, yabancı olan bir futbolcu aynı zamanda Türkiye vatandaşlığına da sahip ise yabancı futbolcu sayılmamakta ve yabancı kontenjanını doldurmamaktadır.

16 Ocak 2015 tarihinde Türkiye Futbol Federasyonu Yıldırım Demirören'in 1. Lig kulüplerinin başkanları ile yaptığı toplantının ardından 2015-16 sezonundan itibaren geçerli olmak kaydı ile yabancı sınırlaması 3'ten 5'e çıkartılmıştır. Bu 5 futbolcunun tamamı ilk 11'de yer alabilecek. Ve ayrıca 18 kişilik müsabaka kadrolarında Türkiye A millî takımında oynama uygunluğu bulunan en az 13 futbolcuya yer verme zorunluluğu getirilmiştir.^[50]

Süper Lig'den 1. Lig'e düşen takımlar bir sezon boyunca kadrosunda bulunan yabancı futbolcu sayısı eğer üçten fazla ise yabancı kontenjanını boşaltıncaya kadar bir sezon yabancı futbolcu transferi yapamaz. Ama kadrosunda bulunan yabancı futbolcuları, sayısına ve yaş sınırına bakılmaksızın sözleşmeleri bitene kadar kadrolarında bulundurabilirler. Fakat ellerindeki yabancı futbolcuları 18 kişilik maç kadrosuna en fazla üç yabancı futbolcu (ekstra olarak Türk devletlerinden de en fazla 2 futbolcu) olacak şekilde oynatabilirler. Bu bir sezon bittikten sonra ise bu kulüp Süper Lig'e çıkamamış ise o yabancı futbolcuların sözşleşmeleri devam ediyorsa kulübüyle kalır, eğer sözleşmesi bitmiş ise o kulüp elinde en fazla 3 yabancı futbolcu olacak şekilde o futbolcular ile tekrar anlaşma imzalayabilir.

2015-16 sezonundan itibaren 4 sezon boyunca uygulanacak olan yabancı statüsü 20 Mart 2015 tarihinde karara bağlanarak kamuoyuna duyuruldu. Bu karar çerçevesinde kulüpler istedikleri sayıda profesyonel futbolcuyla sözleşme imzalayacak, fakat A takım listelerinde en fazla 25 futbolcuya yer verebilecek. A takım listesinde, en az 15 futbolcu Türkiye A millî takımında oynama uygunluğuna sahip olacak. En az bir tanesi A millî takımında oynamaya uygun olmak üzere en fazla 3 kaleciye A takım listesinde bulundurulabilecek. Kulüpler, 18 kişilik maç kadrosunda, A millî takımda oynamaya uygun en az 13 futbolcuyu bulundurmak zorunda olacaklar ve bu 13 futbolcudan en az birisinin de kaleci olma zorunluluğu olacak. Takımların müsabaka kadrolarında yer alabilecek 5 yabancı futbolcu da ilk 11'de oynayabilecek. Yabancı uyruklu futbolcularla sözleşme imzalayacak kulüpler Yerli Futbolcu Teşvik Fonuna 1 futbolcu için 20.000 ₺, 2 futbolcu için 40.000 ₺, 3 futbolcu için 60.000 ₺, 4 futbolcu için 150.000 ₺, 5 futbolcu için 300.000 ₺ ve 6 ve üzerindeki her futbolcu için 200.000 ₺ ödeme yapacak.^[51]