Aşırı dağınık galaksi - Vikipedi
Aşırı dağınık gökada (İngilizce: Ultra diffuse galaxy, kısaca: UDG), ilk örneği 1984 yılında Allan Sandage ve Bruno Binggeli tarafından yakınlardaki Başak Kümesi'nde keşfedilen, son derece düşük aydınlatma gücüne sahip bir gökadadır.[a] Bu gökadalar, 2015'te yeniden adlandırılmadan önce uzun yıllar boyunca incelenmiştir. Düşük aydınlatma gücü, yıldız oluşumuna neden olan gaz eksikliğinden kaynaklanmakta ve bu da bu gökadaların çok eski yıldız popülasyonlarının rezervuarı olmasına sebep olmaktadır.[2][3]
2018'de doğrulanan keşiflere dayanarak, bu gökada sınıfı karanlık madde içeriğinin her iki ucunu da içerir. Bazı UDG'ler neredeyse tamamen karanlık maddeden oluşur (böyle bir gökada Samanyolu ile aynı boyut ve kütleye sahip olabilir, ancak görünür yıldız sayısı sadece %1'dir),[4] diğer UDG'ler ise neredeyse tamamen karanlık maddeden yoksun gibi görünmektedir.[3]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Karanlık gökada – Yıldızı olmayan veya çok az olan kuramsal bir gökada
- Düşük yüzey parlaklığına sahip gökada, LSB olarak da bilinir – Gece gökyüzü ortamından daha az parlak olan gökada
- Tip-cD gökada – Biçimsel bir gökada sınıflandırması
- Tip-D gökada – Biçimsel bir gökada sınıflandırması
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Conselice, Christopher J. (Mart 2018). "Ultra-diffuse galaxies are a subset of cluster dwarf elliptical/spheroidal galaxies". Research Notes of the AAS. 2 (1). s. 43. arXiv:1803.06927 $2. Bibcode:2018RNAAS...2...43C. doi:10.3847/2515-5172/aab7f6. ISSN 2515-5172.
- ^ "Astronomers discover 854 ultra-dark galaxies in the famous Coma Cluster". Science Daily. 22 Haziran 2015. 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2023.
- ^ a b van Dokkum; ve diğerleri. (2018). "A galaxy lacking dark matter". Nature. 555 (7698). ss. 629-632. arXiv:1803.10237 $2. Bibcode:2018Natur.555..629V. doi:10.1038/nature25767. PMID 29595770.
- ^ Hall, Shannon (25 Ağustos 2016). "Ghost galaxy is 99.99 per cent dark matter with almost no stars". New Scientist. 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2016.
İlave kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Beasley, Michael A.; Romanowsky, Aaron J.; Pota, Vincenzo; Navarro, Ignacio Martin; Delgado, David Martinez; Neyer, Fabian; Deich, Aaron (1 Şubat 2016). "An overmassive dark halo around an ultra-diffuse galaxy in the Virgo cluster". The Astrophysical Journal Letters. 819 (2) (1 Mart 2016 tarihinde yayınlandı). ss. L20. arXiv:1602.04002 $2. Bibcode:2016arXiv160204002V. doi:10.3847/2041-8205/819/2/L20.
- van Dokkum, Pieter G.; Romanowsky, Aaron J.; Abraham, Roberto; Brodie, Jean P.; Conroy, Charlie; Geha, Marla; Merritt, Allison; Villaume, Alexa; Zhang, Jielai (6 Şubat 2015). "Spectroscopic confirmation of the existence of large, diffuse galaxies in the Coma cluster". The Astrophysical Journal Letters. 804 (1) (1 Mayıs 2015 tarihinde yayınlandı). s. L26. arXiv:1504.03320 $2. Bibcode:2015ApJ...804L..26V. doi:10.1088/2041-8205/804/1/L26.
- Koda, Jin; Yagi, Masafumi; Yamanoi, Hitomi; Komiyama, Yutaka (4 Haziran 2015). "Approximately a thousand ultra diffuse galaxies in the Coma cluster". The Astrophysical Journal Letters. 807 (1). s. L2. arXiv:1506.01712 $2. Bibcode:2015ApJ...807L...2K. doi:10.1088/2041-8205/807/1/L2.