Timur İmparatorluğu - Vikipedi

Timurlular
Farsçaگورکانیان
Gūrkāniyān
1370-1507
Timurlular bayrağı
Katalan Atlası'na göre Timurlu bayrağı
Slogan
Farsçaراستى رستى
Rāstī rastī
En geniş sınırları.
En geniş sınırları.
TürEmirlik
BaşkentSemerkant
(1370–1405)
Herat
(1405–1507)
Resmî dil(ler)Çağatayca
Farsça[1][2][3]

Yaygın dil(ler)Çağatayca[4][5]
Arapça
Resmî din
İslam[6][7][8]
HükûmetMutlak monarşi
Emir 
• 1370–1405
Timur (ilk)
• 1506–1507
Bediüzzaman Mirza (son)
Tarihî dönemOrta Çağ
• Kuruluşu
1370
20 Temmuz 1402
• Semerkand ve Herat hükümdarlıkları
1469
• Semerkand hükümdarlığının yıkılışı
1500
• Dağılışı
1507
Yüzölçümü
14054.400.000 km2
Öncüller
Ardıllar
Çağatay Hanlığı
Sufi Hanlığı
Celâyir Sultanlığı
Serbedârîler
Karakoyunlular
Gürcistan Krallığı
Buhara Hanlığı
Safevîler
Hive Hanlığı
Karakoyunlular
Akkoyunlular
Babürlüler
Gürcistan Krallığı

Timur İmparatorluğu,[9] Timurlu Devleti, Timurlular veya Turan İmparatorluğu[10][11][12][13] (Çağatayca: کورگن Küregen, tarihe geçtiği adı تیموریلر Temürīlār; Farsça: گوركانى Gurkānī), Fars ve İslam medeniyeti unsurları ile Türk-Moğol devlet ve askeri teşkilat unsurlarını bünyesinde barındıran[14] Emir Timur tarafından kurulmuş bir devlettir.[15][16][17][18]

Timurlu İmparatorluğu Hunlar, Göktürkler, Uygurlar, Karahanlılar, Gazneliler, Selçuklular ve Harezmşahlar’ın yıkılmasından sonra Türklerin Türkistan’da kurduğu en büyük devlet olmuş ve bu devirde Türkistan ve Horasan, İslam mimarisi açısından en parlak dönemini yaşamıştır. 15. yüzyılın sonlarından itibaren Türkistan, Harezm, Kırım, Kazan ve Azerbaycan'da Uygur alfabesi'yle yazılan Çağatay Türkçesi de yüksek bir kültür dili haline gelmiştir. Dinin, ilim ve sanatın koruyucusu olan Timur; Türkistan’da Türkçenin, Türk sanat ve kültürünün Fars kültürünün baskısı altında yok olup gitmesini önlemiş ve öne geçmesini sağlamış, Türk edebiyatı büyüme ve gelişme göstermiş, sanat, bilim ve edebiyat dünyası Timur Rönesansı'nı yaşamıştır.

Timur, Semerkant’ı imparatorluğunun başkenti yaptıktan sonra, şehri görkemli mimarî yapılarla donattırıp seferlerde ele geçirdiği şehirlerdeki alimleri, bilim adamlarını ve öğretmenleri Semerkant'a getirtmiştir. Timur, Türklerinin göçmen hayatı yaşadığı Mâverâünnehr’i şehirleştirmiş, obaları iskân etmiş, su kanalları inşasıyla milleti tarıma geçirmiş, büyük şehirleri ticâret yollarına bağlamış, pek çok kütüphane ve medrese yaptırmıştır.[19] Bu nedenle, 14. ve 15. yüzyıllar Semerkand’ın altın dönemi olarak tarihe geçmiştir. Timur'dan sonra hükümdar olan oğulları ve torunları da aynı şekilde hareket ettiler. Timur ve halefleri döneminde gelişen sanat ve bilim dünyası nedeniyle bu dönem Timurlu Rönesansı olarak anılmaktadır. Timurluların Türkistan'a hakimiyeti Özbek, Kazak ve Türkmenlerin günümüze kadar ulaşacak olan tarihlerinin önemli bir noktasını teşkil eder. 1507'de Timurlular'ın Türkistan'daki hakimiyetine, Özbekler tarafından son verildi. Bu mücadeleler sırasında hanedandan etkinlik gösteren Babür, bir başarı sağlayamayınca önce Afganistan’a, sonra da Hindistan'a çekildi, orada Babür İmparatorluğu'nu kurdu. Timur hanedanı, Babür'ün Hindistan'da kurduğu devlet ile varlığını koruyabildi.

Timur, Türk kimliğini gururla benimsemiş ve kendisine yakıştırılan "Moğol" ifadesinden nefret etmiştir.[20] Timur'a atfedilen otobiyografide, Timur'un babasının Ebu'l-Atrak (Türklerin babası) soyundan geldiğini ifade ettiği yazılmıştır.[21]

Timurlu hükümdarı Uluğ Bey'in Tārīkh-i arba' ulūs (Dört ulusun tarihi) adlı eserine ve bu eserden özetlenmiş Shajarat al-atrāk (Türklerin soyağacı)[22] kaynaklarına göre, Timurlular, Yafes'in oğlu Türk'ün torunlarıydı. Şecere kayıtlarında "Türk" isimli karakter, yaygın bir şekilde "Türklerin Babası" olarak da anılırdı.[21] Mughul ve Tatar adlı ikiz kardeşler, Türk'ün soyundan gelen Alyeh Han'ın çocuklarıydı ve bu nedenle Türk'ün beşinci nesil torunlarıydı.[21][23]

Uluğ Bey'in eseri Moğolları Türk olarak sınıflandırırken savaşçı ruhlarını da övmüştür.[24] Uluğ Bey, Börçigin ve Timurluların soy kayıtlarında Yāfas, Türk, Mughūl, Tātār ve Ughūz karakterlerini dahil etmiştir.[24]

Timur, 1370-1405 yılları arasında yaptığı seferlerle, Harezm, Doğu Türkistan, İran, Azerbaycan, Hindistan Delhi Sultanlığı, Irak, Suriye, Altın Orda Devleti ve Osmanlı Devleti'nin de içinde bulunduğu topraklara hâkim olmuştur. Onun fetihleri, sonuçları açısından, Türk tarihini derinden etkilemiştir. Böylece, 16. yüzyıldan itibaren Rusya'nın Kafkaslar ve Deşt-i Kıpçak'a doğru yayılması söz konusu olacaktır.

Timur, 1401'e kadar yapılan dört seferle Irak ve Güney Anadolu, 1398-1399 seferleriyle Hindistan Delhi Sultanlığı'nı, 1401-1402'de Suriye'yi fethetti. 1402'de yapılan Ankara Savaşı'nda, Osmanlı Devleti'ni mağlup ederek fetret devrinin başlamasına neden oldu.

Timur'un Türkistan'a hâkimiyeti Özbek, Kazak ve Türkmenlerin günümüze kadar ulaşacak olan tarihlerinin de nirengi noktasını teşkil eder. 1398-1399'da Hindistan Delhi Sultanlığı'na düzenlediği sefer de bölgedeki siyasi ve kültürel yapının değişmesine sebep olmuştur. Ancak Timur'un 1399'da yedi yıl süren Anadolu Seferi'ne çıkıp, 1402 Ankara Savaşı ile I. Bayezid'i yenip, Anadolu'yu ele geçirmesi, Osmanlı tarihinde unutulmaz bir yer tutar. Anadolu'dan sonra Çin seferine çıkan Timur yolda hastalanarak ölmüştür. (1405)

Timur'un ölümünden hemen sonra devlet oğlu ve torunları arasında paylaşılmıştır. Buna göre; Torunu Muhammed başkent Semerkant'ta tahta çıkarken diğer torunları Pir Muhammed ile İskender İran'da, 3. oğlu Miranşah Bağdat ve Azerbaycan'da, en küçük oğlu Şahruh ise Horasan'da yerleşmişlerdir.

Şahruh, Maveraünnehir bölgesini de ele geçirerek, Herat şehri merkez olmak üzere devletini kurdu. Ardından İran ve Azerbaycan'ı da hâkimiyetine alan Şahruh dönemi (1407-1447), Türkistan'da parlak bir kültür hayatının başlangıcı olmuştur.

Şahruh merkezini Herat'ta kurduğu zaman 16 yaşında olan oğlu olan sonradan Uluğ Bey yani "Emir-i Kebir" olarak anılan Muhammed Taragay bin Şahruh'u 1402'de Timur'un başkenti ve çok önemli bir merkez olan Semerkant'e vali olarak atamıştı. Muhammed Taragay bu şehirde ve Maveraünnehir bölgesinde 1411'den itibaren babasına bağlı ama çok bağımsız bir devlet idare etmeye başlamıştı. Bu dönemde Uluğ Bey bilimsel ve özellikle astronomi ve matematik ile ilgili çok önemli çalışmalar yapmış ve büyük bir alim olarak isim yapmıştı. Kurduğu Uluğ Bey Medresesi ile buna bağlı 1424-1429'de Semerkant'te kurdurduğu rasathane 1449'da dindar fanatikler tarafından yıkılmadan önce dünyanın en ileri gözlemevi idi. Sahruh'un 1447'de ölümü üzerine, tahta oğlu Muhammed Taragay geçti ve Arapça-Farsça "Emir-i Kebir" veya "Büyük Emir" unvanının Türkçesi olan Uluğ Bey olarak tarihlerde anılmaya başladı. Uluğ Bey'in 1411'den itibaren emirlik mücadeleler içinde geçmiştir. Bir hile ile oğlu Abdüllatif tarafından 1449 yılında öldürülmüştür ve ülke dahilinde büyük karışıklıklar çıkmıştır.

Miranşah'ın torunu Ebu Said'in Akkoyunlu Uzun Hasan'a yenilmesiyle (1469) Horasan'ın batısında kalan bütün topraklar Akkoyunluların eline geçti.

Timur hanedanından yalnız Hüseyin Baykara (1469-1506) Horasan'da tutunabilmiştir. Başkenti Herat, Orta Asya tarihinde sayılı kültür merkezlerinden biri oldu. Ünlü Türk şair ve ilim adamı Ali Şir Nevai burada yetişmiştir.

Baykara'nın oğlu Mirza'nın hükümdarlığı zamanında, Özbek hükümdarı Şeybani Muhammed Han'ın başkent Herat'ı ele geçirmesi (1507), Timurluların sonu olmuştur.

Hanedandan Babür Türkistan'da başarılı olamayınca, Hindistan'a giderek 1519'da Babür İmparatorluğu'nu kurmuştur.

Timur, Cengiz İmparatorluğu'nu yeniden kurmak amacıyla faaliyetlere başlamıştı. İran'ı almış, Hindistan'a da seferler düzenlemişti. Karakoyunlu emiri Kara Yusuf ve Bağdat Emiri Ahmet Celayir Yıldırım Bayezid'e sığındığı zaman. Celayir ve Karakoyunlu Beyleri Timur hakkında atıp tuttular. Erzincan'dan kaçan Mutahharten ise Timur'u Yıldırım Bayezid'e kışkırtmıştı. Bu yüzden Timur Emirleri geri istediyse de, Yıldırım Bayezid bunu reddetti ve bu olaydan dolayı Timur ile Yıldırım Bayezid'in araları açıldı. Anadolu'ya giren ve Sivas'ı yağmalayan Timur, seçme askerlerden oluşan ordusu ile birlikte Anadolu'da ilerlemeye devam etti. Osmanlı Ordusu da harekete geçti. İki ordu Ankara'da Çubuk Ovası'nda karşılaştılar.

Yapılan Ankara Savaşı'nda Yıldırım'ın kuvvetlerinden olan Kara Tatarlar gibi kuvvetlerin Timur tarafına geçmesi Osmanlı Ordusunun dağılmasına neden oldu. (20 Temmuz 1402)[kaynak belirtilmeli]

Yıldırım Bayezid, Timur'a esir düştü. Bu savaş Osmanlı Devleti'nin 11 yıl kadar duraklamasına neden oldu. Anadolu Türk birliği dağıldı ve Anadolu'daki beylikler tekrar ortaya çıkarak güçlendi. Başsız kalan Osmanlı Devleti'nde karışıklıklar başladı.

Osmanlı Devleti'nin dört ayrı bölgesinde, şehzadeler tarafından dört ayrı devlet ilan edildi. Bursa, İznik ve İzmit, Timur tarafından yağmalanıp yakıldı, Aralık 1402'de İzmir Kuşatması sonucunda İzmir alındı. 1402'den 1413'e kadar sürecek olan bu iktidar boşluğu ve taht mücadeleleri dönemine Fetret Devri adı verildi.

Timur sultanları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Unvan İsim Hüküm
Emir
امیر
Timur Lenk
تیمور لنگ
Timur Bey Küregen
تیمور بیگ گورکانی
1370-1405
Emir
امیر
Pir Muhammed bin Cihangir Mirza
پیر محمد بن جہانگیر میرزا
1405-1407
Emir
امیر
Halil Sultan bin Miranşah
خلیل سلطان بن میران شاہ
1405-1409
Emir
امیر
Şahruh Mirza
شاھرخ میرزا
1405-1447
Emir
امیر
Uluğ Beğ
الغ بیگ
Mirza Muhammed Taragay
میرزا محمد طارق
1447-1449
Bölünme
Maveraünnehir Horasan/Herat/Fars/Irak-ı Acem
Abdüllatif Mirza
میرزا عبداللطیف
Pederkuş
(Baba Katili)
1449-1450
Abdullah Mirza
میرزا عبد اللہ
1450-1451
Mirza Ebu'l-Kasım Babür bin Baysungur
میرزا ابوالقاسم بابر بن بایسنقر
1451-1457
Mirza Şah Mahmud
میرزا شاہ محمود
1457
İbrahim Mirza bin Alaüddevle
ابراھیم میرزا
1457-1459
Ebu Said Mirza
ابو سعید میرزا
(Ebu Said Mirza, Özbek Ebu'l-Hayr Han (Muhammed Şeybani Han'ın dedesi) yardımı ile Orta Asya'da Timur topraklarının birliğini sağlamasına rağmen, Cihan Şah hakimiyetindeki Karakoyunlu Türkmenleri ile İran'ı bölmek için anlaştıysa da Uzun Hasan hakimiyetindeki Akkoyunlu Türkmenleri, ikisini de yenerek önce Cihan Şah'ı ve daha sonra da Ebu Said'i öldürdü. Devlet, Ebu Said'in ölümünden sonra yeniden dağılma dönemine girdi.)
1451-1469
**Maveraünnehir bölündü Sultan Hüseyin Mirza Baykara
سلطان حسین میرزا بایقرا
1469 1. saltanat
Yadigar Muhammed Mirza
میرزا یادگار محمد
1470 (6 hafta)
Sultan Hüseyin Mirza Baykara
سلطان حسین میرزا بایقرا
1470-1506 2. saltanat
Muhammed Şeybani Han hakimiyetindeki Özbekler Herat'ı fethetti.
Semerkand Buhara Hisar Fergana Belh Kabil
Sultan Ahmed Mirza
سلطان احمد میرزا
1469-1494
II. Ömer Şah Mirza
عمر شیخ میرزا ثانی
1469-1492
Sultan Mahmud Mirza
سلطان محمود میرزا
1469-1495
II. Uluğ Beğ Mirza
میرزا الغ بیگ
1469-1502
Sultan Baysungur Mirza bin Mahmud Mirza
بایسنقر میرزا بن محمود میرزا
1495-1497
Sultan Ali bin Mahmud Mirza
سلطان علی بن محمود میرزا
1495 - 1500
Sultan Mesud Mirza bin Mahmud Mirza
سلطان مسعود بن محمود میرزا
1495-?
Zahirüddin Muhammed Babür
ظہیر الدین محمد بابر
1492-1497
Hüsrev Şah خسرو شاہ
(Zorla)
?-1503
Mukim Bey Argun مقیم ارغون
(Zorla)
?-1504
Muhammed Şeybani Han hakimiyetindeki Özbekler
محمد شایبک خان ازبک
1500-01
II. Cihangir Mirza
جہانگیر میرزا
(Sultan I. Ahmed Tambol'un kuklası)
1497-?
Zahirüddin Muhammed Babür
ظہیر الدین محمد بابر
1503-1504
Muhammed Şeybani Han hakimiyetindeki Özbekler
محمد شایبک خان ازبک
1503-04
Zahirüddin Muhammed Babür
ظہیر الدین محمد بابر
1504-1511
Zahirüddin Muhammed Babür
ظہیر الدین محمد بابر
(Onun döneminde Hindistan'ın sınırları yapılan fetihler ve himaye altına alınan topraklarla en geniş sınırlarına ulaştı. Dedesi Ebu Said Mirza gibi o Safevi Şahı I. İsmail yardımı ile Orta Asya'da Timur topraklarını yeniden birleştirmeyi başardı. Hakimiyeti altındaki topraklar Gazne'den Hazar Denizi ve Ural Dağları'na kadar uzanmakta olup Kunduz, Hisar, Kabil, Gazne, Semerkand, Buhara, Fergana Vadisi'nden Taşkent ve Seyram'a kadar ulaşıyordu.)
1511-1512
Özbek Übeydullah Sultan عبید اللہ سلطان Maveraünnehir ve Belh'i yeniden fethetti.
1512
Zahirüddin Muhammed Babür
ظہیر الدین محمد بابر
1512-1530
Timur İmparatorluğu, Özbek Buhara Hanlığı tarafından ortadan kaldırıldı. Ancak, Timurlu hanedanı Zahirüddin Muhammed Babür liderliğinde 1526 Hindistan'ı fethetti ve Babür İmparatorluğu'nun yöneticisi olarak varlığına devam etti.

Irak-ı Acem/Irak-ı Arab/Fars/Azerbaycan & Diğer İran Toprakları Valileri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Kaydu bin Pir Muhammed bin Cihangir H. 808-812
  • Ebu Bekir bin Miranşah 1405-07 (H. 807-09)
  • Pir Muhammed bin Ömer Şeyh H. 807-12
  • Rüstem H. 812-17
  • İskender H. 812-17
  • Alaüddevle H. 851
  • Ebu Bekir bin Muhammed H. 851
  • Sultan Muhammed H. 850-55
  • Muhammed bin Hüseyin H. 903-06
  • Ebu'l A'la Feridun Hüseyin H. 911-12
  • Muhammed Muhsin Han H. 911-12
  • Muhammed Zaman Han H. 920-23
  • II. Şahruh bin Ebu Said H. 896-97
  • II. Uluğ Bey H. 873-907
  • Sultan Üveys 1508-22 (H. 913-27)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

-
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

-
 
 
 
 
 
Ögeday
-
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kazan Han
26.Çağatay Hanı
 
 
 
 
 
Danişmendşah
27.Çağatay Hanı
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Timur
1.(1370-1405)
 
Saray Mülk
(Bibi Hanım)
 
 
 
 
 
 
Suurkatmış
I.(1330-1388)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sultan Mahmud
II.(1388-1403)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Cihangir
 
Ömer Şeyh
 
 
 
Miranşah
 
 
 
 
 
Şahruh
3.(1409-1447)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Muhammed Sultan
 
Hüseyin Baykara
 
 
 
Halil Sultan
2.(1405-1409)
 
Muhammed
 
Uluğ Bey
4.(1447-1449)
 
İbrahim
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Muhammed Cihangir
 
Mansur
 
 
 
 
 
 
 
Ebu Said
7.(1451-1469)
 
Abdüllatif Mirza
5.(1449-1450)
 
Abdullah
6.(1450-1451)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sultan Hüseyin
I.(1470-1506)
 
 
 
 
 
Sultan Ahmed
8.(1469-1494)
 
Sultan Mahmud
9.(1494-1495)
 
Ömer Şeyh
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Bediüzzaman
II.(1506-1507)
 
Muzaffer
II.(1506-1507)
 
 
 
 
 
Sultan Ali
12.(1498-1500)
 
Baysungur
10.(1495-1497)
 
Babür
11.(1497-1498)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Herat
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Semerkant
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Babür İmparatorluğu
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  1. ^ Mir 'Ali Shir Nawāi (1966). Muhakamat Al-Lughatain (Judgment of Two Languages). Robert Devereux (ed.). Leiden: E.J. Brill.
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2017. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2017. 
  4. ^ B. Spuler, "Central Asia in the Mongol and Timurid periods", published in Encyclopædia Iranica, Online Edition, 2006/7, (LINK 24 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.): "... Like his father, Olōğ Beg was entirely integrated into the Persian Islamic cultural circles, and during his reign Persian predominated as the language of high culture, a status that it retained in the region of Samarqand until the Russian revolution 1917 [...] Ḥoseyn Bāyqarā encouraged the development of Persian literature and literary talent in every way possible ..."
  5. ^ David J. Roxburgh. The Persian Album, 1400-1600: From Dispersal to Collection. Yale University Press, 2005. pg 130: "Persian literature, especially poetry, occupied a central in the process of assimilation of Timurid elite to the Perso-Islamicate courtly culture, and so it is not surprising to find Baysanghur commissioned a new edition of Firdawsi's Shanama
  6. ^ Câmiu Kerâmât-il-Evliyâ; c.1, s.363
  7. ^ Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye; (49. Baskı) s. 1074
  8. ^ İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.11, s.20
  9. ^ Aka, Timur ve Devleti, TTK Yay.,Ankara 1995
  10. ^ “Turan, düşmanın istilâları ve zulmü ile harap olmuştu. Ben, Turan ülkesini belalardan, ölümler ve yitimlerden korumak, haydut ve istilacıların yağma ve talanından kurtarmak için saltanat yoluna koyuldum.” Timur’un Günlüğü Tüzükâtı, s.27
  11. ^ "Emir Temir'in Yazıtı (Karsakpay //Аltın Şokı anıtı), 1391. Karsakpay Anıtı. Petersburg, Devlet Ermitaj Sergisi Karsakpay Anıtı. N.N.Poppe" 26 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  12. ^ "Turan Sultanı Timur bey üç yüz bin askerle yola çıktı" -Karsakpay Yazıtı
  13. ^ "Silkroads World Heritage: A mysterious stone of Timur, 8 Nov 2016". 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2020. 
  14. ^ Svatopluk Soucek, A history of inner Asia, Cambridge University Press, 2000, ISBN 978-0-521-65704-4. sf. 126.
  15. ^ Encyclopædia Britannica, "Timurid Dynasty 2 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Online Academic Edition, 2007. (Quotation:...Turkic dynasty descended from the conqueror Timur (Tamerlane), renowned for its brilliant revival of artistic and intellectual life in Iran and Central Asia....Trading and artistic communities were brought into the capital city of Herat, where a library was founded, and the capital became the centre of a renewed and artistically brilliant Persian culture...)
  16. ^ B.F. Manz, "Tīmūr Lang", in Encyclopaedia of Islam, Online Edition, 2006
  17. ^ "Timurids". The Columbia Encyclopedia (Sixth bas.). New York: Columbia University. 5 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2006. 
  18. ^ Encyclopaedia Britannica article: Consolidation & expansion of the Indo-Timurids 26 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Online Edition, 2007.
  19. ^ Şakirov, Aslan (2010). Timur’un Günlüğü “Tüzükat-ı Timur”. İnsan Yayınları. ISBN 975-506-018-9. 
  20. ^ Khan, Yusuf Husain (1976). Two Studies in Early Mughal History (İngilizce). Indian Institute of Advanced Study. s. 6. ISBN 978-0-89684-462-9. 10 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2022. 
  21. ^ a b c Timur; Stewart, Charles, (Ed.) (2013), "CHAPTER III", The Mulfuzat Timury, or, Autobiographical Memoirs of the Moghul Emperor Timur: Written in the Jagtay Turky Language, Cambridge Library Collection - Perspectives from the Royal Asiatic Society, Cambridge: Cambridge University Press, s. 27, ISBN 978-1-108-05602-1, 17 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 18 Ağustos 2022 
  22. ^ Persian Historiography across Empires: The Ottomans, Safavids, and Mughals. Cambridge University Press. 2020. s. 24. 
  23. ^ Abdollah Dodangeh. "Şeceretü'l-Etrak, Tarih-i Ekvâm-ı Erbe'a [Ulûs-u Erbe'a] Adlı Eser Üzerine Bir Değerlendirme": 5. 14 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2022. 
  24. ^ a b Joo-Yup Lee (2016). "The Historical Meaning of the Term Turk and the Nature of the Turkic Identity of the Chinggisid and Timurid Elites in Post-Mongol Central Asia". Central Asiatic Journal. 59 (1-2): 120-129. doi:10.13173/centasiaj.59.1-2.0101. ISSN 0008-9192. 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2022.