Barthélemy Boganda - Vikipedi

Barthélemy Boganda
1958'de Boganda
1. Orta Afrika Cumhuriyeti Başbakanı
Görev süresi
6 Aralık 1958 - 29 Mart 1959
Yerine geldiği Makam oluşturuldu
Yerine gelen Abel Goumba
Kişisel bilgiler
Doğum 1910
Bobangui, Ubangi-Chari
Ölüm 29 Mart 1959 (48-49 yaşında)
Boda, Orta Afrika Cumhuriyeti
Ölüm nedeni Uçak kazası
Partisi MESAN
Evlilik(ler)
Michelle Jourdain
(e. 1950; ö. 1959)
Çocuk(lar) 3
Mesleği Siyasetçi, Rahip

Barthélemy Boganda (Doğum 4 Nisan 1910 - Ölüm 29 Mart 1959) o dönem Fransa sömürgesi olan ve daha sonra Orta Afrika Cumhuriyeti adı ile bağımsızlığını kazanan Ubangi-Chari bölgesinde görevli öncü siyaset adamıydı.

Barthélemy Boganda o döneme ait bir posta pulunda

Boganda, gençlik yıllarında rahip olarak görev almış, uzun yıllar misyoner olarak çeşitli bölgelerde görev almıştı.

1949 yılında Fransız bir kadın ile evlenerek kilise için üstlendiği görevleri bırakmış ve tamamen son birkaç yıldır kilise ile birlikte yürüttüğü politikaya odaklanmıştı. 1950'li yılların başından itibaren o dönem Fransa sömürgesi olan bölgesinde önemi artan Boganda, henüz 1946 yılında Fransa Parlamentosu'na seçilerek genç yaşta önemli görevler üstlenmiştir. Fransa parlamentosuna seçilmiş olmasına rağmen, bu ülkeye çok sık gitmeyen Boganda, 28 Eylül 1949 yılında Orta Afrika'da Mouvement pour l'Évolution Sociale d'Afrique Noire (MESAN) partisini kurarak faaliyetlerini kendi bölgesinde yoğunlaştırmıştır. 1956 yılında ülkesinde kurulan hükûmete öncülük eden Boganda, aynı yıl başkent Bangui'nin belediye başkanlığına getirilmiştir.

Boganda, 8 Aralık 1958 yılında Özerk Orta Afrika Cumhuriyeti'nin başbakanı görevini üstlenmiş ve bu görevini 29 Mart 1959 yılında bir uçak kazası sonucu hayatını kaybetmesine dek sürdürmüştür.[1]

Ülkesinin tam bağımsızlığını göremeyen Boganda, ortaya koyduğu Latin Afrika Birleşik Devletleri fikri ile o dönem gündemi meşgul etmişti. Bu fikri ile o güne kadar kendi deyimi ile kader birliği içerisinde bulunan Afrika kıtasının orta bölgesinde yer alan Fransa, Portekiz, Belçika ve İspanya sömürgelerini (bugünkü Çad, Kongo Cumhuriyeti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Kamerun, Ekvator Ginesi, Angola ve Gabon) tek bayrak altında toplama çabaları olsa da o dönemin diğer belirtilen ülkelere göre çok daha iyi konumda bulunan Gabon'un başkanı Léon M'ba tarafından kabul görmemiştir.

Boganda tarafından 1957'de önerilen Latin Afrika Birleşik Devletleri

Ölümü

[değiştir | kaynağı değiştir]

29 Mart 1959 tarihinde geçirdiği uçak kazası sonucu hayatını kaybeden Boganda'dan sonra oluşan siyasi kriz öncelikle kuzeni David Dacko tarafından doldurulmaya çalışılmış ancak Dacko'nun da başbakanlığı uzun sürmemiş, yine Boganda'nın bir akrabası olan Jean-Bédel Bokassa tarafından başbakanlıktan uzaklaştırılmış ve yerine kendisi geçmiştir. İlerleyen dönemlerde gücünü tamamen kendisi lehine kullanan Bokassa, kendini kral ilan edecek boyuta kadar ilerletmiştir.[2]

Boganda'nın ölümünden sonra baş gösteren siyasi kavgalar bağımsızlığın kazanılmasından sonra da uzun yıllar devam etmiş ve ülke huzura kavuşamamıştır.[3]

Diğer

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Boganda'nın hayali olan Latin Afrika Birleşik Devletleri için oluşturduğu bayrak, Orta Afrika Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını kazanmasından sonra ülkenin bayrağı olarak göndere çekilmiştir.
  • Ölüm tarihi ülkede resmi tatil olarak ilan edilmiştir.
  • Başkent Bangui'de bulunan stadyuma Boganda'nın ismi verilmiştir.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Doty, Robert C. (3 Haziran 1958). "Balky Assembly Yields, 350–161 : Decree Rule Set". The New York Times. ss. 1, 5. 
  2. ^ "Independence Is Asked". The New York Times. Associated Press. 24 Ağustos 1958. s. 2. 
  3. ^ Brady, Thomas F. (31 Ağustos 1958). "African Leaders Back De Gaulle". The New York Times. ss. 1, 22. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Barthélemy_Boganda&oldid=33975665" sayfasından alınmıştır