BlackBerry - Vikipedi

BlackBerry Limited
Endüstri	Telekomünikasyon, Otomotiv
Kuruluş	1984
Genel merkezi	Waterloo, Ontario, Kanada
Önemli kişiler	John Chen (CEO),; Mike Lazaridis (Kurucu)
Ürün	BlackBerry Messenger (BBM); BlackBerry Enterprise Server (BES); QNX;
Gelir	$ 1.7 milyar (2017)
Çalışan sayısı	4.044 (Ekim 2017)
Web sitesi	blackberry.com

BlackBerry Limited (önceki adıyla Research In Motion), Kanadalı bir telekomünikasyon ve kablosuz cihaz üreticisidir. BlackBerry marka akıllı telefon ve tabletlerin üreticisi olan firmanın ana ofisi Ontario, Kanada'dadır.

BlackBerry'nin kurucusu, İstanbul doğumlu Mike Lazaridis'tir. Jim Balsille ile birlikte şirketi eş-yetkili CEO olarak 22 Ocak 2012 tarihine dek birlikte yöneten Mike Lazaridis, bu tarihte görevini Thorsten Heins'e bıraktı.

30 Ocak 2013 tarihine dek Research In Motion adıyla faaliyet gösteren firma, artık faaliyetlerine BlackBerry Limited adı altında devam etmektedir.^[2]

BlackBerry, NASDAQ ve Toronto borsaları üzerinden işlem görmektedir.

Tarihçe

Research In Motion firması, BlackBerry ürün ailesini üretmeden önce, Ericsson ve RAM Mobile data için kablosuz veri ağı Mobitex'i iki yönlü mesajlaşma ve e-posta hizmeti verebilecek bir yapıya dönüştürdü. Bu sürecin sonrasında "inter@ctive paging 900" cihazı ortaya çıktı. Bir sabun kalıbı büyüklüğünde olan bu cihaz, çift yönlü mesajlaşma, e-posta, faks ve text-to-speech özellikleriyle akıllı telefonların ilk atalarından birisi oldu.

RIM 900 ve RIM 950 adıyla da anılan bu cihazların başarısı, RIM'in bir anda Kanadalı yatırımcı ve risk sermayesi gruplarının ilgisini üzerine çekmesini sağladı. Halka arz öncesinde 30 milyon dolara yakın bir yatırım fonu almayı başaran Research In Motion firması, 1998 yılının ocak ayında Toronto Borsası'nda işlem görmeye başladı. 2005 yılında şirket ilk kez internet tabanlı, anlık mesajlaşma ve sesli konuşma uygulaması olan BlackBerry Messenger hizmetini sundu.

RIM, Ekim 2008 tarihinde Kanada'nın en iyi 100 işvereni arasında gösterildi.^[3] 18 Ağustos 2009'da Fortune Magazine RIM'i ekonomik krize rağmen son üç yılda % 84 kârla en hızlı büyüyen şirket olarak gösterdi.^[4]

2000'li yıllar boyunca sürekli olarak büyüyen ve gelirlerini artıran firma, 2011 yılının ilk çeyreğinde ilk defa gelirlerinin düştüğünü açıkladı. Özellikle Kuzey Amerika ve Avrupa pazarlarında pazar payını kaybeden RIM'in hisseleri, Haziran 2008-Haziran 2011 döneminde yüzde 80 civarında değerini kaybetti. Şirketin borsadaki değer kaybı ve küçük hissedarların tepkisi sonrasında, RIM'in kurucu ortakları olan Mike Lazaridis ve Jim Balsille, CEO'luk görevini Thorsten Heins'e devrettiler.

Haziran 2011'de Research In Motion firması, 2.000 çalışanın işine son verilmesini de içeren, yeniden yapılanma programını açıkladı^[5].

BlackBerry 10 platformunun dünya lansmanının yaklaşması ile hisse değerleri yeniden artmaya başlayan RIM, pazar payını geri kazanmak için tarihindeki en büyük tanıtım ve reklam kampanyasına girişti.^[6]^[7] 30 Ocak 2013 tarihinde düzenlenen BlackBerry 10 dünya lansmanında, Research In Motion firmasının faaliyetlerine BlackBerry ismi altında devam edeceği açıklandı.

2013 yılının 2. çeyrek finansal raporunda BlackBerry Z10 ve Q10 satışlarında beklediği ivmeyi bulamadığını duyuran firma, ikinci çeyrekte 965 milyon dolarlık rekor bir zarar açıkladı.^[8] BlackBerry Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO'su Thorsten Heins, mâli krizi aşabilmek için toplam çalışan sayısının yaklaşık %40'ına denk gelen 4.500 kişiyi işten çıkaracaklarını duyurdu.^[9]

2013 yılı Eylül ayında BlackBerry'den yapılan yazılı açıklamada, liderliğini Fairfax Financial Holding'in yaptığı bir konsorsiyumun 4.7 milyar dolarlık bağlayıcı olmayan teklifinin alındığı bildirildi.^[10]

Satın almalar

Dash Navigation

Haziran 2009'da Amerikalı araç navigasyon cihaz ve yazılımları üreticisi Dash Navigation firmasını satın alındı.

QNX Software Systems

Research In Motion firması, 2010 yılının nisan ayında Kanadalı QNX Software Systems firmasını satın aldığını duyurdu.^[11] Gerçek zamanlı (real-time) bir çekirdeğe dayanan bir Unix türevi olan QNX, BlackBerry PlayBook tabletlerde kullanılmakta olan BlackBerry Tablet OS ve 2013 yılının ilk çeyreğinden itibaren BlackBerry marka cep telefonlarına gelmesi hedeflenen BB10 işletim sisteminin de tabanını oluşturmaktadır.

Yaklaşık 200 milyon dolarlık satın alma sonrasında RIM, otomotiv sektöründe dünyanın en büyük gömülü sistem üreticisi konumuna yükseldi.

DataViz

Dünyanın en yaygın mobil ofis yazılımlarından Documents To Go'nun üreticisi DataViz'in RIM tarafından satın alınma operasyonu, 8 Eylül 2010 tarihinde duyuruldu. Microsoft firmasının da satın almaya çalıştığı DataViz, yaklaşık 50 milyon dolara RIM'e satıldı.^[12]

Cihazlar

BlackBerry OS 7.x ve öncesi

BlackBerry OS 4, 5, 6 ve 7.x serisi ile yüklü gelen modeller, farklı kullanıcı gruplarına yönelik 4 ana ürün grubu altında toplanmıştır:

Bold: Fiziki QWERTY klavyeli, yüksek performanslı modeller
Torch: Dokunmatik ve büyük ekranlı modeller
Curve: Giriş seviyesi modeller
Porsche: Porsche Design ekibiyle birlikte geliştirilen, özel tasarımlı modeller.

BlackBerry 10

BlackBerry firması 2014 yılı sonu itibarıyla aşağıdaki ürünleri pazara sundu:

BlackBerry Z10: Tamamen dokunmatik ve 1280 x 768 piksel ekran çözünürlüğüne sahip model.
BlackBerry Q10: Fiziki QWERTY klavyeli ve 720 x 720 piksel Super AMOLED ekranlı model.
BlackBerry Q5: Fiziki QWERTY klavyeli ve 720 x 720 piksel LCD ekranlı model.
BlackBerry Z30: Tamamen dokunmatik ve 1280 x 720 piksel Super AMOLED ekranlı model.
BlackBerry Passport: 1440 x 1440 piksellik kare ekranlı ve fiziksel klavyeli model.

Android

Blackberry Priv: Fiziki QWERTY klavyeli ve 5.4 inçlik 1440×2560 piksel dokunmatik ekranlı model.

Platform

BlackBerry OS

4, 5, 6 ve 7. nesil BlackBerry cihazları tarafından kullanılan ve RIM tarafından geliştirilen çoklu görev destekli bir işletim sistemidir. Java tabanlı bu işletim sistemi, tekerlek yönetimi ve kaydırma tekerleği gibi giriş aygıtlarını destekleyecek bir biçimde tasarlanmıştır. BlackBerry OS, Java MIDP 1.0 ve WAP 1.2 desteği sağlar. Önceki sürümlerde, Microsoft Exchange Server, e-posta ve takvim desteğinin yanı sıra, Lotus Domino sayesinde e-posta üzerinden eşleştirmeye izin verilmiştir. BlackBerry OS 5.0; MIDP 2.0, Exchange posta, takvim, görevler, notlar ve kişileri etkin bir şekilde eşleştirmeyi, Novell, GroupWise ve Lotus Notes için destek sağlamıştır.

RIM, BlackBerry için temalar ve uygulamalar sağlar. BlackBerry cihazlar İnternet bağlantısı ile BlackBerry World'e bağlanarak bu hizmetleri telefona indirebilir veya BlackBerry Desktop ile bilgisayar üzerinden yükleyebilir.

BlackBerry 10'in duyurulmasıyla birlikte küçük iyileştirme ve güvenlik güncellemeleri dışında geliştirilmesi durdurulan Java tabanlı BlackBerry OS'un son sürümü, 7.1'dir.

BlackBerry Tablet OS

BlackBerry PlayBook tabletlerde kullanılan mobil platform, BlackBerry Tablet OS olarak adlandırılmaktadır.

Gerçek zamanlı (real-time) bir çekirdeğe dayanan bir Unix türevi olan QNX'i taban olarak alan BlackBerry Tablet OS, ikinci sürümünden itibaren Android 2.3 API'lerinin de büyük bir kısmının doğal olarak (native) desteklenmesini sağlayan bir uyumluluk katmanına (compatibility layer) sahiptir. Bu destek sayesinde, 2012 Şubat'ında nihai sürümü yayınlanan BlackBerry Tablet OS 2.0 ve sonraki 2.1 sürümleri halihazırda 35 bin kadar Android uygulamasını çalıştırmaktadır.

BlackBerry 10

BlackBerry 10 ya da yaygın bilinen adıyla BB10, 30 Ocak 2013 tarihinde düzenlenen global lansman ile piyasaya sürülen yeni nesil cep telefonları için geliştirdiği mobil platformun adıdır. Tabanını gerçek zamanlı çekirdeğe dayanan QNX'den alan BlackBerry 10 platformunun diğer cep telefonu üreticilerine de lisanslanabileceği, dönemin RIM CEO'su Thorsten Heins tarafından dile getirildi.

Geliştirme araçları

BlackBerry, geliştiricilere uygulamalarını kodlayabilecekleri çok sayıda araç ve geliştirme arayüzü sunar. Resmi geliştirme araçlarının yanı sıra Eclipse gibi pek çok bağımsız IDE, BlackBerry yazılım geliştirme süreçlerinde kolaylıkla kullanılabilmektedir.

BlackBerry Java SDK BlackBerry OS 6.x ve 7.x tabanlı cihazlar için geliştirme ortamı sağlarken; bu araçlara ek olarak BlackBerry NDK, BlackBerry WebWorks, Adobe Air ve pek çok bağımsız uygulama geliştirme kiti (SDK) BlackBerry Tablet OS ve BB10 platformlarında kullanılabilmektedir.

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta BlackBerry ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

^ "BlackBerry's (BBRY) CEO John Chen on Q4 2017 Results - Earnings Call Transcript". 2 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2017.
^ "Research In Motion Changes Its Name to BlackBerry". 3 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2013.
^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2012.
^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2013.
^ "Grim scenes as Blackberry cuts 2,000 jobs". 26 Haziran 2011. 9 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2013.
^ "RIM to advertise BlackBerry 10 during Super Bowl". 29 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2013.
^ "RIM 'ready for marketing war with Samsung and Sony'". 31 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2013.
^ "BlackBerry 4 bin 500 kişiyi işten çıkarıyor". NTVMSNBC. 22 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2013.
^ Braga, Matthew (20 Eylül 2013). "BlackBerry Ltd to cut 4,500 jobs, announces close to $1-billion writedown". Financial Post. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2013.
^ "BlackBerry Enters into Letter of Intent with Consortium led by Fairfax Financial". BlackBerry. 13 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2013.
^ "Research In Motion to Acquire QNX Software Systems from Harman International". 13 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2013.
^ "RIM Buys "Documents To Go", But Microsoft Missed Out". 8 Eylül 2010. 5 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2013.

[Google_Finance-1] "BlackBerry's (BBRY) CEO John Chen on Q4 2017 Results - Earnings Call Transcript". 2 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2017.

[2] "Research In Motion Changes Its Name to BlackBerry". 3 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2013.

[3] "Arşivlenmiş kopya". 23 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2012.

[4] "Arşivlenmiş kopya". 11 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2013.

[Yahoo'_News-5] "Grim scenes as Blackberry cuts 2,000 jobs". 26 Haziran 2011. 9 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2013.

[CNN_Money-6] "RIM to advertise BlackBerry 10 during Super Bowl". 29 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2013.

[Mobile_today-7] "RIM 'ready for marketing war with Samsung and Sony'". 31 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2013.

[AA-8] "BlackBerry 4 bin 500 kişiyi işten çıkarıyor". NTVMSNBC. 22 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2013.

[Financial_Post-9] Braga, Matthew (20 Eylül 2013). "BlackBerry Ltd to cut 4,500 jobs, announces close to $1-billion writedown". Financial Post. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2013.

[BlackBerry_Financial_Releases-10] "BlackBerry Enters into Letter of Intent with Consortium led by Fairfax Financial". BlackBerry. 13 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2013.

[QNX_News_Release-11] "Research In Motion to Acquire QNX Software Systems from Harman International". 13 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2013.

[PC_World-12] "RIM Buys "Documents To Go", But Microsoft Missed Out". 8 Eylül 2010. 5 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2013.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]