Bragança Hanedanı - Vikipedi
Bragança Hanedanı Sereníssima Casa de Bragança | |
---|---|
Ülke | Portekiz Krallığı, Brezilya İmparatorluğu |
Milliyet | Portekizli |
Ana hanedan | Aviz Hanedanı |
Kuruluş | 1442 |
Kurucu | I. Afonso (Bragança Dükü) |
Devriliş | Portekiz: 1834 Brezilya: 1889 |
Unvan(lar) | Portekiz Kralı, Brezilya Kralı, Algarve Kralı, Brezilya Prensi, Bragança Dükü |
Alt kolları | Bragança-Saxe-Coburg-Gotha Hanedanı Bourbon-Bragança Hanedanı |
Bragança Hanedanı, (Braganza olarak da geçer.) Portekiz Kralı I. João'nun gayrimeşru çocuğu Bragança Dükü Afonso tarafından kurulan ve Aviz Hanedanının alt kolu niteliğindeki hanedan.
Kurulması
[değiştir | kaynağı değiştir]Portekiz Kralı'nın metresi Inês Peres'den olan oğlu Afonso, Portekiz Kralı V. Afonso'nun adına ülkeyi yöneten taht naibi Coimbra Dükü Pedro'ya yakın bulundu. Coimbra Dükü Pedro'da Afonso'nun bu davranışını 1444'te ona Bragança Dükü unvanını vererek ödüllendirdi. Böylece Afonso ve torunları ileride tahtta hak iddia edebilecek hale geldi. Nitekim daha sonra IV. João bu hakkı kullanarak 1 Aralık 1640'ta Portekiz Restorasyon Savaşı'nı başlatmış ve Habsburgları yenerek Portekiz Kralı olmuştur.
Portekiz'de İktidara Geliş
[değiştir | kaynağı değiştir]IV. João, 1 Aralık 1640'da Portekiz Restorasyon Savaşı'nı başlattı. Bunun sebepleri ise, İspanyolların Portekizlileri asimile etme isteği ve IV. João'nun aile bağları dolayısıyla kral olmak istemesiydi. Kral, halktan büyük destek topladı. Arkasına ayrıca İngiliz ve Fransız desteğini almıştır. İspanyollara ise IV. Filip'e sadık birkaç soylu destek vermekteydi.
Savaş, 28 yıl sürdükten sonra 13 Şubat 1668'de sona erdi. Savaşın sonucunda Lizbon Antlaşması yapıldı. Antlaşma ile;
- Portekiz'in yeni Kralı IV. João oluyor,
- İspanya, Portekiz'den aldığı kolonilerden ve topraklardan çekilmiştir.
- Fakat Portekiz'e ait olan Afrika limanı Ceuta bu antlaşma ile İspanya'ya kalmıştır.
Antlaşma ile 1581'den 1668'e kadar 77 yıl süren İspanyol hakimiyeti son bulmuştur.
Sonraki dönemler
[değiştir | kaynağı değiştir]Napolyon'un İşgali
[değiştir | kaynağı değiştir]Brezilya'nın Bağımsızlığı
[değiştir | kaynağı değiştir]Brezilya'nın statüsü, 1815 yılında koloniden krallığa çıkartıldı. Daha sonra ise Liberaller Kral VI. João'ya baskı yaptılar. Baskı sonucunda 24 Ağustos 1820'de Liberal Devrim oldu. Daha sonra ise 25 Nisan 1821'de Kraliyet Ailesi Portekiz'e döndü. Kral Portekiz'e dönünce toplanan Cortes, Brezilya'nın statüsünü yeniden koloniye indirdi. Önceden milliyetçilik fikrinden etkilenen Brezilya halkı, Bağımsızlık savaşı başlattı. Bağımsızlık savaşını başlatan ve komuta eden kişi ise Kral VI. João'nun oğlu Pedro idi. Savaş 1825'e kadar sürdü. Savaş sonunda Rio de Janerio Barış Antlaşması yapıldı. Brezilya bağımsızlık kazandı. Pedro'da Brezilya İmparatoru oldu. Fakat Pedro Portekiz veliaht prensi olmaya devam etti.
Hanedanın Parçalanması
[değiştir | kaynağı değiştir]VI. João öldükten sonra geriye iki ayrı görüşü savunan iki oğlu kalmıştır. Bunlardan biri olan Pedro, 1822'den beri Brezilya İmparatoru olarak hüküm sürmekteydi. Pedro, Liberalizm ve anayasal monarşi fikirlerini savunmaktaydı. Diğer oğlu Miguel ise mutlak monarşi ilan edip kral olmak istemekteydi. VI. João ölünce yerine kral olarak Pedro geçti. Fakat Pedro Brezilya İmparatoru da olduğu için tahhta çekilmesi gerekiyordu. Hatta Brezilya İmparatoru iken Arjantine'e savaş açmış ve savaşta yenilmişti. Bu savaşla Uruguay topraklarını da bırakmak zorunda kalmıştır. Portekiz Halkı da Pedro'yu istememekteydi. Baskıya dayanamayan Pedro, 2 Mayıs 1826'da kızı II. Maria lehine çekilmiştir.
Miguel bunun üzerine tahta geçme planları yapmaya başlamıştır. Kendisi normalde 1823 yılında isyan etmiş ve isyanı başarısız olunca sürgüne gönderilmiştir. Sürgündeyken aile içinde barış olmasını isteyen Pedro ona bir teklif sunmuştu. Miguel teklifi kabul etmişti. Teklife göre;
"Miguel Anayasal Monarşiyi kaldırmamak koşuluyla kral olacaktı. Ayrıca, Pedro'nun kızı II. Maria reşit olunca Miguel ile evlenecekti. Miguel Maria reşit olana kadar taht naibi olarak hüküm sürecekti."
Böylece Miguel 22 Şubat 1828'de geri döndü ve taht naibi oldu. Pedro ise 7 Nisan 1831'de oğlu Pedro lehine tahttan çekildi ve Lizbon'a döndü. Kısa bir süre naiplik yapan Miguel 13 Mart 1828'de seçimler yapılmadan Cortes'i feshetti. Anayasaya göre ise seçimler yapılmalıydı. Bazı önemli kişilikler ve bazı belediye meclisleri Miguel'in anayasanın bu şartını kaldırmasını ve kral olmasını talep ettiler. Bunun üzerine Coimbra Üniversitesinin birkaç öğrencisi, Miguel'e iyi dileklerini sunmak için gelen delegeleri, 18 Mart'ta öldürdü. Böylece Portekiz İç Savaşı'nın ilk kanı akmış oldu. Daha sonra II. Maria, 23 Haziran'da tahttan indirildi. Portekiz iç savaşı başladı. Pedro, yanına Büyük Britanya desteğini aldı. Miguel ise İspanya desteğini almıştı. Pedro, daha sonra Fransa ve Belçika desteğini de aldı. Savaş, 1832'ye kadar sürdü. 1832'de Liberaller savaşı kazandı. Miguel Krallıktan indirildi ve sürgüne gönderildi. Fakat kendisine emekli maaaşı bağlandı. Miguel bundan sonra Almanya'da yaşadı. Kendisine Bragança Dükü unvanını verdi. Bu unvanın ise Portekiz'de sahipleri olduğu için Miguel, Miguelci Bragança Dükü olarak geçmiştir. Pedro ise bu kez tedbirli davranmıştır ve kızını Saxe-Coburg-Saalfeld Prensi Ferdinand ile evlendirmiştir. Böylece Bragança-Saxe-Coburg-Gotha Hanedanı kurulmuş oldu.
1864 yılında erkek bir varisi olmayan Brezilya İmparatoru II. Pedro veliahtı olan büyük kızı Isabel'i Fransız Orléans Hanedanına mensup Prens Gaston ile evlendirdi. İmparator II. Pedro'nun 1889'da erkek vârisi olmadan ölmesiyle, Bragança Hanedanının Brezilya kolu kesildi. Böylece Bragança-Orléeans Hanedanı kuruldu. Brezilya Tahtında hak iddia etme yetkisi Bragança-Orléans Hanedanına geçti.
Düşüşler
[değiştir | kaynağı değiştir]Bragança Hanedanı, Portekiz'de 9 Nisan 1836 itibarıyla kesilmiştir. Bu tarihten itibaren ülkeyi Bragança-Saxe-Coburg-Gotha Hanedanı üyeleri yönetmiştir. Brezilya'da ise son imparator II. Pedro'nun 15 Kasım 1889'da askerî bir darbe ile yönetimden uzaklaştırılmıştır.
Bragança Hanedanı Mensubu Hükümdarlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Bragança Dükleri(Kraliyet Ailesi Olmadan Önce)
[değiştir | kaynağı değiştir]İsim | Tahta Çıkış |
---|---|
I. Afonso | 1443 |
I. Fernando | 1461 |
II. Fernando | 1478 |
I. Jaime | 1498 |
I. Teodósio | 1532 |
I. João | 1563 |
II.Teodósio | 1583 |
II. João (Kral IV. João) | 1630 |
Portekiz Kralları ve Kraliçeleri
[değiştir | kaynağı değiştir]İsim | Tahta Çıkış Tarihi | Taç Giyinme Tarihi | Tahttan İniş Tarihi | Notlar |
---|---|---|---|---|
IV. João | 1 Aralık 1640 | 15 Aralık 1640 | 6 Kasım 1656 | II.Teodósio'nun oğlu. |
VI. Afonso | 6 Kasım 1656 | 15 Kasım 1657 | 12 Eylül 1683 | IV. João'nun oğlu. |
II. Pedro | 12 Eylül 1683 | - | 9 Aralık 1706 | IV. João'nun oğlu. VI. Alfonso'nun erkek kardeşi |
V. João | 9 Aralık 1706 | 1 Ocak 1707 | 31 Temmuz 1750 | II. Pedro'nun oğlu. |
I. José | 31 Temmuz 1707 | 8 Eylül 1707 | 24 Şubat 1777 | V. João'nun oğlu. |
III. Pedro | 24 Şubat 1777 | - | 25 Mayıs 1786 | V. João'nun oğlu. I. José'nin erkek kardeşi |
I. Maria | 24 Şubat 1777 | - | 20 Mart 1816 | III. Pedro'nun karısı |
VI. João | 20 Mart 1816 | - | 10 Mart 1826 | III. Pedro ve I. Maria'nın oğlu. |
IV. Pedro | 10 Mart 1826 | - | 2 Mayıs 1826 | VI. João'nun oğlu. |
II. Maria | 2 Mayıs 1826 | - | 23 Haziran 1828 | IV. Pedro'nun kızı. (Birinci Saltanatı) |
I. Miguel | 11 Temmuz 1828 | 11 Temmuz 1828 | 26 Mayıs 1834 | VI. João'nun oğlu. IV. Pedro'nun erkek kardeşi. II. Maria'nın amcası. |
II. Maria | 26 Mayıs 1834 | 20 Eylül 1834 | 15 Kasım 1853 | IV. Pedro'nun kızı. (İkinci Saltanatı) Kocası II. Fernando ile birlikte Bragança-Saxe-Coburg-Gotha Hanedanı'nı kurdu. Kendisinden sonra gelen Portekiz Hükümdarları bu hanedanın mensubudurlar. |
Brezilya İmparatorları
[değiştir | kaynağı değiştir]Resim | İsim | Tahta Çıkış Tarihi | Tahttan İniş Tarihi | Notlar |
---|---|---|---|---|
I. Pedro | 12 Ekim 1822 | 7 Nisan 1831 | VI. João'nun oğlu. Brezilya Bağımsızlık Savaşını yönetmiştir. 10 Mart-2 Mayıs 1826 tarihlerinde IV. Pedro olarak Portekiz Kralı da olmuştur. | |
II. Pedro | 7 Nisan 1831 | 15 Kasım 1889 | Reşit olmadığı için ülkeyi 9 yıl naipler yönetti. 1840'tan itibaren fiilen İmparator olmuştur. 1889'da Askeri bir darbe ile indirildi. Brezilya'da Cumhuriyet ilan edildi. |