Eugène Ionesco - Vikipedi
Eugène Ionesco | |
---|---|
Doğum | Eugen Ionescu 26 Kasım 1909 Slatina, Romanya |
Ölüm | 28 Mart 1994 (84 yaşında) Paris, Fransa |
Meslek | Oyun yazarlığı |
Milliyet | Rumen |
Dönem | 1931-1994 |
Tür | Tiyatro |
Edebî akım | Avangart, Uyumsuz tiyatro |
Eugène Ionesco (Rumence: Eugen Ionescu, d. 26 Kasım 1909 – ö. 28 Mart 1994), uyumsuz tiyatronun önde gelen yazarlarından biridir. Sıradan durumların ötesinde bireyin var oluşundaki anlamsızlığı kendine özgü bir dille anlatmaktadır.
Yaşam öyküsü
[değiştir | kaynağı değiştir]Resmi internet sitesine göre 1912, başka kaynaklara göre 1909 yılında Romanya'da doğan Ionesco'nun babası Rumen, annesi Fransız'dır. Çocukluğu Fransa'da geçen Ionesco anne ve babasının boşanmasının ardından 1925 yılında Romanya'ya döner. 1928 – 1933 yılları arasında Bükreş Üniversitesi'nde Fransız Edebiyatı okuyarak öğretmenlik sertifikası alan Ionesco, burada Emil Cioran ve Mircea Eliade ile tanışır.
1936 yılında Rodica Burileanu ile evlenerek sıra dışı çocuk öykülerini ithaf ettiği bir kız babası olur. 1938 yılında doktora çalışmasını tamamlamak için ailesiyle birlikte Fransa'ya döner. II. Dünya Savaşı'nın patlak vermesiyle Marsilya'ya taşınan aile, Fransa'nın özgürlüğe kavuşmasından sonra 1944 yılında Paris'e yerleşir.
1967 yılında İsrail'e gider ve daha sonra öz yaşam öyküsünde Yahudi kökenli olduğunu açıklar.
1970 yılında Fransa Akademisi üyeliğine seçilen Ionesco, (accession speech, Fransızca) birçok ödüle de layık görülmüştür. Bunlardan bazıları: Tours Festivali Film Ödülü, 1959; Prix Italia, 1963; Society of Authors Theatre Prize, 1966; Grand Prix National for theatre, 1969; Monaco Grand Prix, 1969; Austrian State Prize for European Literature, 1970; Kudüs Ödülü, 1973; bunun yanında New York Üniversitesi ve Leuven (Belçika), Warwick (İngiltere), Tel Aviv (İsrail) üniversiteleri tarafından fahri doktora derecesine lâyık görülmüştür.
84 yaşında ölen Ionesco, Paris'teki Montparnasse Mezarlığı'na gömülmüştür.
Genellikle Fransızca yazmasına rağmen Romanya'nın en çok gurur duyduğu isimlerden biridir. Rumenlerin bu konudaki temel kırgınlığının, gerçek adı olan Eugen Ionescu yerine isminin Fransızca söylenişi olan Eugène Ionesco olarak tanınması olduğu bilinir.
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Öne çıkan çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]- La Cantatrice chauve (1950, Kel Kantocu ya da Kel Şarkıcı)
- La Leçon (1951, Ders)
- Les Chaises (1952, Sandalyeler)
- Amédée ou comment s'en débarrasser (1954, Amédée ya da nasıl başından atarsın onu)
- Rhinocéros (1959, Gergedanlar)
- Tueur sans gages (1958, Gönüllü Katil)
- Le Roi se meurt (1962, Kral Ölüyor)
- Le Piéton de l'air (1963, Hava Yayası)
- La Soif et la faim (1964, Açlık ve Susuzluk)
- Macbett (1972, Macbett)
- İki Kişilik Hırgür
Kuramsal yazıları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Notes and Counternotes (Notlar ve karşı notlar - 1962)
- Fragments of a Journal (Günlükten parçalar - 1966)
- Le Solitaire (Fal - 1973)
- Journeys among the Dead (Ölüme yolculuklar - 1980)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- The New Oxford Companion to Literature in French, (ISBN 0-19-866125-8)
- Ionesco : Théâtre complet, Pléiade edition (ISBN 2-07-011198-9)
- Wikipedi İngilizce 3 Eylül 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.'den kısaltılarak çevrildi. Genişletilecek.