Feke - Vikipedi

Feke
İlçe
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlAdana
Coğrafi bölgeAkdeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamVahit Yılmaz[1]
 • Belediye başkanıCömert Özen (AK Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam1233 km²
Rakım560 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam17.555
 • Kır
-
 • Şehir
16.536
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu01660
İl alan kodu322
İl plaka kodu01
Resmî site
[1]

Feke, Adana ilinin bir ilçesidir. Adana'ya 122 km uzaklıkta olup deniz seviyesinden 620 m yüksekliktedir.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Feke ilk çağlardan günümüze kadar birçok kavim ve devletlere yerleşim alanı olmuştur. Feke'nin MÖ 16. yüzyılda Hititlerin hakim olduğu bir federasyon bölgesinde kurulduğu rivayet edilmektedir. Son yıllarda Kayseri Kültepe ve Osmaniye Karatepe tablet ve yazıtlarından anlaşıldığına göre yönetim yeri Mezopotamya'daki Asur kenti olan, Asur Devleti vatandaşlarından oluşan tüccarlar MÖ 19. ve 18. yüzyılda Kültepe ve çevresi ile Anadolu’nun değişik yerlerinde ticaret kolonileri kurarak iyi örgütlenmiş bir Pazar ağı geliştirmişlerdir. MÖ 19. yüzyılda Asur ticaret kolonilerinin oluşturduğu Pazar ağında: İç Anadolu Bölgesi'nin yüksek Platoları ile Kilikya Ovası arasındaki bağlantıyı sağlayan bir geçit olması ve bu güzergahtan geçen ticaret kervanlarının güvenliğini ve denetimini sağlamak amacıyla hakim noktalara karakollar kurulmuştur. Feke MÖ 6. yüzyılda Perslere, MÖ 333 yılında ise Persleri yenen Büyük İskenderin eline geçmiştir. İskenderden sonra MÖ 1. yüzyıl sonlarına doğru Roma İmparatorluğuna, daha sonraları Bizanslıların eline geçmiştir. 1375 yılında Mısır Memluklarının işgali ile Ermeni hakimiyetine son verildi. Vahka (Feke) Yavuz Sultan Selim’in 1517 yılında Mısır seferi sırasında Osmanlı Devleti tarafından ele geçirilmiştir. Sonraki yıllarda Yüreğir Türkmen Beylerinden Ramazanoğlu ailesinin idaresine girmiştir. Daha sonraki yıllarda Avşarlar, Varsaklar ile Kınık boyuna bağlı sırkıntı, bozdoğan, berber gibi Türkmen boyları bu bölgeyi yaylak olarak kullanmışlardır.

15. yüzyılın sonlarında Osmanlıların Kilikya'yı ele geçirmeleri üzerine Kozanoğulları, Sırkıntıoğulları, Menemencioğulları, Küçükalioğulları gibi birtakım derebeyleri ortaya çıkmıştır. Bunlardan Kozanoğulları Kozan'da idi ve askerleri Feke havalisinde bulunuyordu.

I. Dünya Savaşı sırasında Fransızların Maraş-Antep ve Adana’yı işgalini fırsat bilen Haçin ve Feke Ermenileri buralarda bulunan Türklere, Fransızların tahrikiyle akla hayale gelmedik işkenceler yapmaya başlamışlardır. Kozan’ın Fransızlar tarafından işgal tarihi olan 1919 yılı Feke’nin de işgali demektir.

Gerçi Feke’ye işgal maksadıyla doğrudan bir Fransız askeri kuvveti gelmemiş olmakla beraber, Fransız askerinden güç alan Ermeniler Türklere işkenceye ve işgal hareketine başlamıştır. Ermenilerin bu hareketlerini önlemek için Kaymakam Şeref Bey şehrin ileri gelenlerini ve halkı silahlandırarak bunlarla mücadeleyi başlatmıştır. Ermeni vahşeti kısa zamanda millî bir ayaklanmaya neden olmuştur. Feke'nin bu vahşetten kurtuluşu 1920 yılının Mart ayına rastlar. Arap Ali kumandasındaki kuvvetlerin Feke'ye girmesiyle Feke’nin kurtuluşu gerçekleşmiştir. Fekeliler her yıl 22 Mart tarihini kurtuluş günü kutlamaktadır.

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]

1893 yılında Osmanlı Devleti tarafından yapılan nüfus sayımına göre Feke'nin nüfusu 12.919 kişidir. Bunun %75'i Türklerden, %14'ü Ermenilerden, %9'u Kürtlerden ve %1'i protestanlardan oluşmaktaydı.

İlçenin nüfusu 2020 genel nüfus sayımına göre 16.536'dır.

İlçeye bağlı; 48 mahalleden oluşmaktadır.

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[4] 10.495 467 10.028
1935[5] 12.073 610 11.463
1940[6] 13.476 598 12.878
1945[7] 13.544 1.846 11.698
1950[8] 14.822 1.965 12.857
1955[9] 16.126 2.303 13.823
1960[10] 16.054 2.446 13.608
1965[11] 17.527 3.030 14.497
1970[12] 19.557 4.006 15.551
1975[13] 22.247 5.576 16.671
1980[14] 24.487 4.932 19.555
1985[15] 24.214 4.903 19.311
1990[16] 21.751 4.669 17.082
2000[17] 20.890 4.632 16.258
2007[18] 19.489 4.728 14.761
2008[19] 19.952 4.671 15.281
2009[20] 19.332 4.534 14.798
2010[21] 18.996 4.603 14.393
2011[22] 18.724 4.687 14.037
2012[23] 18.055 4.608 13.447
2013[24] 18.534 18.534 veri yok
2014[25] 17.820 17.820 veri yok
2015[26] 17.214 17.214 veri yok
2016[26] 17.033 17.033 veri yok
2017[26] 16.572 16.572 veri yok
2018[26] 17.555 17.555 veri yok
2019[26] 16.919 16.919 veri yok
2020[26] 16.536 16.536 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Mahalleler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Feke'nin 48 mahallesinin 9'u merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 4.608 kişi (%22) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 54,4 km uzaklıktaki Çondu'dur. Merkez mahalleleri dışında nüfusu en fazla olan, 1.057 kişi ile Paşalı mahallesidir. Feke'nin nüfusu 2017 yılında %2,74 azalmıştır.

Feke ilçesinin mahallelerinin ilçeye uzaklığı, rakımı ve nüfusu

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sıra Mahalle Km* Rakım Nüfus
2016[27] 2017[28] 2018 2019
1 Belenköy Mah. 8,8 332 322
2 Gökçeli Mah. 9,1 34 36
3 İslam Mah. 0,0 1.640 1.564
4 Karacaoğlan Mah. 3,4 1.045 991
5 Karacauşağı Mah. 5,0 75 80
6 Kazancı Mah. 6,5 182 176
7 Keklikçi Mah. 8,4 549 549
8 Sülemişli Mah. 5,0 282 311
9 Yeşil Düşmüş Mah. 4,0 584 579
Feke (Merkez) 558 4.723 4.608
10 Akkaya Mah. 10,4 779 280 286
11 Akoluk Mah. 28,2 1.207 279 253
12 Bağdatlı Mah. 17,0 1.004 107 106
13 Bahçecik Mah. 47,1 1.386 390 375
14 Çandırlar Mah. 27,0 1.042 411 377
15 Çondu Mah. 54,4 1.169 160 135
16 Çürükler Mah. 12,5 710 128 123
17 Değirmenciuşağı Mah. 21,1 1.196 66 55
18 Gaffaruşağı Mah. 37,0 1.044 177 170
19 Gedikli Mah. 37,7 1.133 522 513
20 Göbelli Mah. 18,0 1.012 219 204
21 Gürümze Mah. 30,6 1.282 678 657
22 Güzpınarı Mah. 29,4 899 487 479
23 Hıdıruşağı Mah. 30,8 1.032 205 196
24 İncirci Mah. 22,3 996 460 449
25 Kaleyüzü Mah. 28,3 1.282 339 344
26 Kaşaltı Mah. 21,9 835 128 133
27 Kayadibi Mah. 27,7 1.025 141 129
28 Kırıkuşağı Mah. 14,8 1.078 493 479
29 Kısacıklı Mah. 17,7 864 292 275
30 Kızılyer Mah. 11,5 982 207 210
31 Koçyazı Mah. 27,1 622 149 141
32 Konakkuran Mah. 36,6 1.179 366 374
33 Kovukçınar Mah. 15,1 1.406 270 270
34 Mansurlu Mah. 48,0 1.296 326 319
35 Musalar Mah. 33,0 825 344 327
36 Olucak Mah. 11,3 1.046 204 208
37 Ormancık Mah. 40,2 1.203 628 605
38 Ortaköy Mah. 38,1 956 191 181
39 Oruçlu Mah. 41,2 1.326 730 698
40 Paşalı Mah. 20,3 932 1.082 1.057
41 Süphandere Mah. 19,7 828 459 444
42 Şahmuratlı Mah. 53,9 1.129 339 346
43 Tenkerli Mah. 17,2 892 224 215
44 Tokmanaklı Mah. 28,3 963 338 316
45 Tortulu Mah. 17,1 1.065 168 176
46 Uğurlubağ Mah. 22,4 1.011 67 62
47 Yaylapınar Mah. 15,1 1.066 85 90
48 Yerebakan Mah. 10,6 1.008 171 187
Feke (Kırsal) 12.310 11.964
Feke (İlçe tamamı) 21.585 20.993

* Km, İslam Mahallesi'nde bulunan kaymakamlığa olan uzaklıktır.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Feke ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2020. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
  4. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  5. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  7. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  11. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  24. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  25. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  26. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Feke Nüfusu - Adana". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Adana Feke Nüfusu". nufusune.com. 
  27. ^ TÜİK 31 Ocak 2017 verileri
  28. ^ TÜİK 1 Şubat 2018 verileri
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Feke&oldid=33658185" sayfasından alınmıştır