Gülün Adı - Vikipedi

Gülün Adı
Il nome della rosa
Yazar	Umberto Eco
Çevirmen	Şadan Karadeniz
Ülke	İtalya
Dil	İtalyanca
Konular	Cinayet; Din; Ortaçağ;
Tür	Roman
Yayım	1980 (özgün); 1993 (Türkçe)
Yayımcı	(özgün); Can yayınları (Türkçe)
Sayfa	606
ISBN	0-15-144647-4 (özgün); 975-510-245-0 (Türkçe)
OCLC	8954772

Gülün Adı (Orijinal adı: Il nome della rosa), İtalyan yazar Umberto Eco'nun 1980'de yayımlanan tarihi polisiye romanı.

1327'de İtalya'daki bir manastırda zehirlenerek öldürülen bir rahibin ardından başlatılan cinayet soruşturmasını anlatırken Orta Çağ Avrupası'nın olaylarını ve Ortaçağ felsefesini ele alır.^[1]^[2] Yazarın ilk romanı olan eser, 1980 yılında yayımlanmasından sonra kısa zamanda birçok dile çevrilmiş, 1986 yılında filme uyarlanmıştır. Dünya çapında en çok satan kitaplar listesinde yer alır ve birçok uluslararası ödüle değer görülmüştür.

Yedi günlük zaman dilimine bölünerek yazılan romanda olaylar, Fransiskenler ile Papa arasında dinsel ve siyasal gerginlik yaşanan bir ortamda geçer. Yazar, olayları Benedikten Rahip Adso'nun ağzından ben diliyle ve Orta Çağ'ın olayları ile paralellik kurarak anlatır.^[3] Orta Çağ'ın kilise kavgalarına, Papa ile din adamları arasındaki mezhep çatışmalarına, İsa’nın yoksulluğu üzerine tartışmalara, din adamları ve halk arasındaki sapkınlıklara, işkencelere yer verilir.

Romana ilham veren mekan, Torino Metropoliten Şehri'ne yakın dağlık bir bölgedeki Sacra di San Michele Manastırı'dr.^[4]

Eserin adı

Yazar, 12. yüzyılda yaşamış Benedikten Bernardo Morliacense’nin bir dizesinden esinlenerek salt bir rastlantı sonucu esere “Gülün Adı” adını verdiğini belirtmiştir:^[5]

“	Bir zamanlar büyük olan şeyler, ünlü kentler, güzel prensesler ve her şey, hiçe dönüşür, yitip gidenlerden elimizde yalnızca adları kalır.	„

Roman özeti

1327'de İtalya'nın kuzeyindeki bir kilisede bir cinayet işlenir. Kütüphanede kitap kopyalamada görevli olan Otranto’lu rahip Adelmo, ölü bulunmuştur. Eski bir sorgucu rahip olan William, davayı araştırmak için görevlendirilir. William, çırağı Dom Adso’yu da yanına alarak yola çıkar. Gülün Adı, Adso'nun bu yedi gün süren bu soruşturma sırasında Latince kaleme alınmış anılarını içerir. Adso'nun babası İmparator’un yanında savaşan bir barondur ve rahibin yanında daha güvende olacağı düşüncesiyle Adso'yu Rahip William'a çırak vermiştir. O dönemde Papa gittikçe zenginleşmekte ve İsa'nın yoksul olduğunu, kilisenin de yoksul olması gerektiğini savunan Fransiskenleri yok etme hareketi sürdürmektedir. Kutsal Roma İmparatoru olarak Milano'da taç giyen Bavyeralı Ludwig Roma'ya yönelmiştir. İmparator ile Papa'nın buluşmasının arifesinde William ile Adso cinayet soruşturması için yola çıkar.

Uzun ve yorucu bir yolculuğun ardından manastıra geldiklerinde Başrahip, William'a keşişleri sorgulama ve manastırda serbestçe dolaşma yetkisi verir ancak kütüphaneye girmenin yasak olduğunu belirtir. Kütüphane, "Aedificium" denilen olağandışı büyüklükte, manastırın diğer yapılarından eski bir binadır. Tasarımını yalnızca kütüphaneci bilir ve bu sırrı kendinden sonraki kütüphaneciye aktarır. Bazı kitapların sapkın ve yanlış bilgiler içerdiği ve okunmaması gerektiği düşünülmektedir. Bu yüzden rahipler, yazıhanene çalışıp el yazmalarını kopyalar, düzenlerler ancak kütüphaneye giremezler. Bu açıklamalardan sonra William'ın kitaplığa girme isteği daha da çok artar. William ve Adso yedi günde yedi ölüm olayıyla karşılaştıktan sonra gerçeğe ulaşırlar.

Başlıca karakterler

Melkli Dom Adso - William'ın çömezi (anlatıcı rahip)
Baskerwilleli William - araştırmacı rahip

Manastır rahipleri

Fossonovalı Abbonne - Benediktin manastırı başrahibi
Hildesheimli Malachi - kütüphaneci
Sankt Wendelli Severinus - şifalı bitkiler uzmanı
Otrantolu Adelmo - minyatür ustası
Casaleli Ubertino - Fransisken tarikatından sürgün (William'ın arkadaşı)
Grottaferatalı Alinardo - yaşlı rahip
Varagineli Remigio - kilercibaşı
Burgoslu Jorge - yaşlı, bilgili kör rahip
Arundelli Berengar - kütüphane yardımcısı
Morimondolu Nicola - cam ustası
Allessandrialı Aymaro - Kitap müstensihi
Upsalalı Benno - sözbilimci
Salvamecli Venantius - Yunanca, Arapça çevirmeni
Salvatore - kilercibaşının yardımcısı

Diğerleri

Bernardo Gui - sorgucu, papanın elçisi
Cesenalı Michele - Fransisken tarikatı lideri

Bazı ödülleri

1981 Strega Ödülü
1982 Médicis Ödülü
1990 Tüm Zamanların En İyi 100 Polisiye Kitabı Listesi
1999 Le Monde'un Yüzyılın 100 Kitabı listesi

Dış bağlantılar

Umberto Eco, Gülün Adı romanını yazmaya nasıl başladığını anlatıyor (Türkçe altyazılı)

Kaynakça

^ "Ünlü yazar Umberto Eco'nun' Gülün Adı' romanından ilginç alıntılar". www.timeturk.com. 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022.
^ Erol, Gülbuğ (2005). "Ortaçağ Etik Değerleri Bağlamında Bir Uyarlama Örneği Olarak Gülün Adı Filminin İncelemesi". İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 8 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022.
^ Şahin, Elmas (2013). ""Gülün Adı ve Benim Adım Kırmızı" adlı romanlara karşılaştırmalı bir yaklaşım" (PDF). Journal of Turkish Studies. ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Sacra di San Michele". 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022.
^ Özkaya, Necdet (13 Ekim 2021). Edebiyat Başka Türlü Anlatmaktır. Yeni İnsan Yayınevi. ISBN 978-625-7537-10-0.

[1] "Ünlü yazar Umberto Eco'nun' Gülün Adı' romanından ilginç alıntılar". www.timeturk.com. 23 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022.

[2] Erol, Gülbuğ (2005). "Ortaçağ Etik Değerleri Bağlamında Bir Uyarlama Örneği Olarak Gülün Adı Filminin İncelemesi". İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. 8 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022.

[3] Şahin, Elmas (2013). ""Gülün Adı ve Benim Adım Kırmızı" adlı romanlara karşılaştırmalı bir yaklaşım" (PDF). Journal of Turkish Studies. ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[4] "Sacra di San Michele". 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2022.

[5] Özkaya, Necdet (13 Ekim 2021). Edebiyat Başka Türlü Anlatmaktır. Yeni İnsan Yayınevi. ISBN 978-625-7537-10-0.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]